Mәjilistegi egde jastaghy deputat әiel - Gýljan apa Qaraqúsova kedey-kepshikting nesiyesin keshiru dúrys emes, dep dýrligipti. «Tengrinews.kz» sayty solay deydi.

Qaraqúsovanyng qaupi - tóley almay tentirep jýrgen júrttyng qaryzyn keshiru - budjet ýshin, salyq tóleushiler ýshin qosymsha salmaq salady-mys.

«Ómirimde eki-aq ret nesie aldym, sol ýshin ókinemin. Bir ret ipoteka aldym, ekinshi ret - krediyt. Biraq, barlyghyn uaqytynan búryn jauyp tastadym. Nege óittim? Qazir endi mening sol nesiyemdi keshire salar edi...», depti Mәjilistegi salyq zannamasyn talqylaghan jiynda.

Dep qana qoymapty. Azamattardyng qaryzyn keshiru arqyly Ýkimet sol azamattardy masyldyqqa ýiretip otyr degendi aitypty.

«Elbasy әrqashan (azamattardy) salyq tóleuge ýiretu kerektigin aitatyn. Óitkeni, siz ben bizdin, salyq tóleushilerding aqshasynan basqa memleketting basqa ashqasy da joq. Barlyq budjet - búl siz ben bizding aqshamyz. Memlekettiki dep atalady», deydi Gýljan apa Qaraqúsova.

Ári qaray AQSh-ty mysal etip, «ol jaqta 2007 jyldan bastap eshkimning nesiyesin keshirmeydi, biz de solardan ýirenuimiz kerek» deydi.

«Ózing aldyng ba, ózing qaytar. Áytpese, olar memleketting esebinen emes, siz ben bizding esebimizden ómir sýrip jatqan bolady. Búghan jol beruge bolmaydy! Biz Sovet odaghyn 90 payyz ústaydy dep sógetinbiz. Biraq, tegin dýnie kóp boldy ghoy. Al qazir ústaydy, sóite túra bәri qymbat. Búl qalay? Bireuler júmys istep, salyq tóleydi. Al ekinshileri...Keshiriniz! Men múnday sayasatpen kelispeymin», depti deputat apa.

Esterinizge sala keteyik, ótken jyldyng mausymynda Preziydent Qasym-Jomart Toqaev kreditterdi keshiru turaly Jarlyqqa qol qoyghan edi. Ýkimet pen Últtyq bankke tikeley tapsyrma bergen. Ol boyynsha:

- kóp balaly otbasylardyn,

- asyraushysynan aiyrylu jaghdayy boyynsha tólem alatyn otbasylardyn,

- mýgedek balalary bar otbasylardyn,

- 18 jastan asqan, bala jasynan mýgedekterdin,

- memlekettik atauly әleumettik kómek alushylardyn,

- kәmeletke tolghangha deyin ata-analarynan aiyrylghan, 29 jasqa tolmaghan jetim balalardyn,

- ata-anasynyng qamqorlyghynsyz qalghan balalardyng ekinshi dengeydegi bankter men mikroqarjy úiymdaryndaghy kepilsiz tútynushylyq qaryzdary birjolghy tәrtippen keshirilui kerek edi.

Onyng nәtiyjesi boyynsha 554 myng adamgha kepilsiz tútynushylyq nesiyeler boyynsha jalpy 115 mlrd tenge keshirilgen.

Qoghamdyq ortada qotyr-qorash mәlimdemelerimen mәshhýr bolghan Gýljan Qaraqúsova hanym osydan túp-tura tórt jyl búryn jurnalisterge renjigen edi. Onyng sóilegen sózderin búrmalap, júrtqa jeksúryn etip kórsetken jurnalisterding deni shala sauatty dep sókken.

«Sondyqtan bizding Sovet odaghynda jurnalisterdi dayyndaugha 5 jyl uaqyt kerek bolghan.., », dep sóilegen (Poetomu u nas v Sovetskom soize porfessiya jurnalista pyati let, a voobshe snachala poluchaet bazovui professii. On mejdunarodnik ily ekonomist, ily yurist y potom toliko stanovitisya obazrevatelom). 

Gýljan apa Qaraqúsovanyng qazir ekining biri biledi. Ár aitqan sózi internetting «hiyti» bop jýr. Zamanauy tilmen aitsaq, «haypanutaya» degen teneu dәl keledi.  Mәjilisting eng tәjirbiyeli deputattarynyng biri.

Biyl 70-ke tolady. 3 bala, 8 nemere sýiip otyrghan әje.  Mәjilis deputaty. Senatta da deputat bolghan. Jalpy deputattyq qyzmetine biyl 16-17 jyl. Ekonmist, ghylym doktory, professor, aita berseniz ataghy kóp...Orden-medaliderin tizbelep jatpayyq. Bir basyna jetip-artylady.

Bir jyldary Astanadaghy (ol kezde bas qalanyng aty Astana edi ghoy) deputattar ýisiz qalyp, biraz uaqyt qymbat qonaq ýilerge qonystanghany esterinizde bolar.

Sol qymbat qonaq ýide budjet esebinen túryp jatqan óz әriptesterin jaqtap sóilep, jurnalisterge jekigen. «Rebyata, Kto kak soderjitsya, tot tak y rabotaet» degen-di. Búl Qaraqúsovanyng óz sózi. Dýiim júrt deputattyng búl daraqylyghyn syngha alghan. Keyin Qaraqúsova óz sózinen ainyp, aqtalghanday boldy. Jә, ony qoyshy, aita berseng deputat Qaraqúsovanyng qynyr-qisyq sózderi kóp.

Búl - «Bizding Sovet odaghy» dep sóilep, syngha qalghan Qaraqúsova. Búl - «Qartar pansionatyn salayyq» dep sóilep, syngha qalghan Qaraqúsova. Búl - «taza qazaqy» tilmen «bir bala jaqsy, eki bala jaqsy» dep sóilep,  syngha qalghan Qaraqúsova...

Esimizde, әleumettik jelidegi әjuadan keyin Gýljan apa «Qazaq tilin ýirene beremin. Biraq maghan qoldau kerek.  50 jyl orys tilinde sóilep, sol tilde júmys jasap, sol tilde oilanyp keldim. Qazaq tilin ýirenudi endi bastadym» degen edi. Onysyn qúptadyq jәne.

Keyin «Qaraqúsova qazaqtargha qatty ókpelepti» degen jel sóz jelide jeldey esip jýrgen son, qaradyq, taghy. Sóitsek, ras eken. Ókpelepti. «Qazaqshamdy qazaqtar mazaq qyldy» depti. Sovetting uaghynda tughanyn syltau qyp, «endi tek oryssha sóileymin» depti.

«Eto opyati toje samoe... Tek qana oryssha aitam. Nu net internette solay jýr ghoy... Chto vot, Qaraqúsova qazaq tilini bilmeydi. Ol meniki kinәlim emes. Saghat oqydyq taghy...».

Búryndaghy «Auzyma jalandatyp tildi berdin, yrzyghyn terip jesin, ólmesin dep» dep keletin Toghjannyng «gói-góii» bar edi ghoy. Al búl endi Gýl apanyng «gói-góii».

Endigisi mine! «Nesiyesin tóley almay jýrgen kedey-kepshik siz ben bizding qaltamyzdan kýn kórip jýr. Búlay bolmaydy. Sovet odaghynda olay emes emes edi» dep oibaygha basypty.

Eskertu! Ýkimet azamattardyng nesiyesin bir-aq, ret keshirdi. Keshirgende de budjetten aqsha bólip, bankterge ótep berdi. 300 myng tenge. Onda da kóshedegi kóldeneng attyng emes, kóp balaly otbasylardyn, tesik qalta, jarym qúrsaq jetim-jesirding túrmystyq nesiyelerin ótep berdi. Al pәlen jyldan beri parlamentte jýrgen dәudey deputat «qap әttegen-ay, býitetinin bilgende men de nesiyemdi tólemey jýre berer edim-au» dep sanyp sabalap otyr, әne...

Abai.kz