Almatydaghy № 12 ortalyq klinikalyq auruhanasynyng qyzmetkerleri qabyldau bóliminde júmys isteytin 4 adamnan covid-19 anyqtalghanyn aityp dabyl qaghuda. Búl turaly jurnalist Irina Sovetjanqyzy әleumettik jelidegi paraqshasynda jazdy.

Ondaghy aqparattargha sýiensek, Almatydaghy № 12 ortalyq klinikalyq auruhananyng qabyldau bóliminde júmys isteytin tórt adamnan (bir meyirbiyke, bir sanitar, bir travmatolog jәne bir hirurg dәriger) covid-19 anyqtalghan.

Meyirbiyke men sanitardyng auyrghanyna ýsh kýn bolypty. Test nәtiyjeleri keshe alynghan. Qazir covid-19 anyqtalghan tórt kisi de sol 12-auruhanada jatyr eken. Oqshaulanghan.

Irina Sovetjanqyzynyng jazuynsha, osy jaghdaydy sol auruhanada júmys isteytin bir kisi Whatsapp arqyly jetkizgen.

Test nәtiyjeleri keshe alynghanymen, Almatynyng Densaulyq saqtau basqarmasy Núr-Súltangha habarlaugha asyqpay otyrghan kórinedi. Eger habarlansa, auruhana covid oshaghy retinde karantinge jabyluy kerek.

Internettegi mәlimetterge qaraghanda, Almatydaghy sol 12-auruhanada úzyn-yrghasy 1500 adam júmys isteydi eken. Sonyng tek 500-i qabyldau bóliminde kórinedi. Olar kýn sayyn qansha nauqaspen qarym-qatynasta (kontaktide) boldy?.. Endi eseptey beriniz.

Áleumettik jelidegi aqparatqasensek, pnevmoniyamen auyrghan nauqastar da sol 12-auruhanagha jatqyzylghan eken. Olar nege infeksiyalyq auruhanalargha jatqyzylmaghan? Dәrigerler sol nauqastardan virus infeksiyasyn júqtyrmasyna kim kepil?

Biz atalghan mәselening anyq-qanyghyn bilmek bolyp, Almaty qalalyq Densaulyq saqtau basqarmasyna, basqarma basshysy Tileuhan Ábildaevtyn úyaly telefonyna habarlasyp ek, dәrigerlerge qatysty aqparat bere almaytynyn aitty. Shart boyynsha әueli Densaulyq saqtau ministrligi aqparat taratuy tiyis eken. Tek sonan song ghana, qanday da bir aqparat beruge bolady-mys.

Sonda qalay? Qaladaghy indetke jauapty basqarmanyng resmy aqparatyn alu ýshin, әueli ministrlikting birinshi sóilegenin kýtip otyru qanshalyqty dúrys? Algoritim deydi. Sonda búl - «ash pәleden qash pәle. Birinshi solar aitsyn», degen algoritm be?

Biz Densaulyq saqtau basqarmasynyng basshysyna habarlasyp otyrghanda, ministrlik jana derekterdi jariyalap ýlgeripti.

Resmy derek

Almatyda dәl qazirgi saqatta taghy 13 adamnan covid-19 anyqtalghan. Onyng 12-si medisina qyzmetkerleri bolsa, taghy bir adam syrttan júqtyrghan.

12 nauqas qalalyq stasionardyng qyzmetkerleri. Olardyng arasynda eki dәriger jәne 10 medbiyke bar. Eki adamnyng jaghdayy poliysegmentti pnevmoniyagha baylanysty auyr dep baghalanghan.

«Ókinishke oray, zardap shekkenderding arasynda halyqqa medisinalyq kómek kórsetetin medisinalyq úiym qyzmetkerleri arasynan pasiyentter tirkelgen.

Osy sanattaghy adamdar karantinge qaramastan ózderining lauazymdyq mindetterin atqardy. Olar auru qaupi bar aimaqta túrghan alghashqy adamdardyng biri bolyp tabylady,óitkeni aldynghy qatarda túr.

Olar emdelushi oghan múqtaj bolghan kez-kelgen jaghdayda kómek kórsetti. Olar kez kelgen adamnan, onyng ishinde simptomsyz tasymaldaushydan júqtyruy mýmkin.

Qazirgi uaqytta epiydeomologiyalyq tergeu jýrgizilude. Jaghday qalanyng jedel shtabynyng baqylauynda. Infeksiyanyng taraluyna jol bermeu boyynsha belgili bir sharalar jýrgizilude. Olarmen baylanysta bolghan barlyq adamdar izdestirilip, karantinge ornalastyrylady», - depti Almaty qalasy Densaulyq basqarmasynyng basshysy Tileuhan Ábildaev.

Qalghan ekeui-jergilikti baylanysta bolghan 2000 jyly tuylghan jas jigit, al 24 jastaghy qyz Kualu-Lumpur reysimen úshyp, ol stasionarda.

Týiin. Densaulyq saqtau basqarmasynyng basshysy almatylyq dәrigerlerding virus júqtyrghanyn rastap otyr. Alayda, naqty qay auruhanadan ekenin ashyp aitpapty. Olar qay medisinalyq mekemening qyzmetkerleri? Virus anyqtalghan dәrigerlerdi oqshauladyq degenmen, olarmen kýn sayyn baylanysta bolghan nauqastardyng jaghdayy ne bolmaq? Eger virus anyqtalghan medqyzmetkerler 12-auruhana qyzmetkerleri ekeni ras bolsa, mynnan asa adam júmys jasaytyn auruhanany karantinge jabu kerek emes pe? Súraq kóp. Qúzyrly mekeme basshylary aqparatqa sarandyq tanytyp, ol otyr. Al әleumettik jelide әrtýrli qaueset tarap, ol jatyr.

Taghy bir mәsele - jauapty mekeme basshylary jedel әri naqty resmy aqparat taratu ýshin әueli ministrlikke tәueldi bolyp otyr? Qazir kórip otyrghanymyzday, tótenshe jaghdaydaghy tótenshe aqparattar әueli әleumettik jelide aitylyp jatyr. Álgindegi almatylyq dәrigerlerding qonaq ýige jatqyzylghany da,  as-susyz qalghany da, onan keyingi әleumettik tólemnen qaghylghany da, keshegi Jambyl oblysyndaghy dәrigerlerding mýshkil jaghdayy da әueli әleumettik jelide aityldy. Ministrlik qoghamdyq narazylyqtan keyin ghana ketken kemshilikti moyyndaugha mәjbýr boldy.

Al osylar turaly naqty aqparat taratuy tiyis jauapty mekeme basshylary ministrlikting qas-qabaghyn kýtip qimyldauy tiyis eken. Demek, kez kelgen aqparat ministrlikting maqúldauymen ghana aityldy degen sóz. Búl da óz kezeginde kóp dýnie jasyryn qalyp otyr ma, degen kýdik úyalatady.

Áriyne, tar kezende tartyspaq, qauipti indetting betin qaytaruda aldynghy shepte jýrgen dәrigerlerdin, basqarmalar men ministrlikting júmysyn týgel joqqa shygharu oiymyzda joq. Desede, osynday kóp dýniyeni jurnalister aityp shyqpasa, ministrliktegiler jasyryp qalugha tyrysyp jatqanday-aq. Búl degeniniz «auruyn jasyrghan óledinin» naq kebi. Aqparatty tek qana ministrlik beredi degen qaydan shyqty?

Almatylyq 4 dәrigerge virus júqqany әleumettik jelide keshe aityldy. Kesheden beri olardyng deregi ortaq bazagha salynghan joq. Odan beri 12 saghattay uaqyt ótti. Al dәrigerlerding virus júqtyrghany turaly aqparat býgin jariyalanyp otyr. Demek, faktining rastaluy keshe bolghan. Al kesheden beri olar turaly derekter nege aitylmady? Álde dәrigerler covid-ti Birtanovtyng rúqsatymen ghana júqtyra ma? Demek, auruhana basshylyghy men densaulyq basqarmasy Birtanovqa naqty aqparat beruge jýreksinip otyr degen sóz.

Áleumettik jelidegi taghy bir әngime: 12-auruhanagha covid júqqan adamdarmen baylanysta bolghandardy karantinge jatqyzu turaly búiryq shyqqan-mys. Basshylyq tarapynan qarsylyq bolghan. Soghan qaramastan auruhana karantin ortalyghyna ainalghan. Artynan ol búiryq kýshin joyyp, nauqastardy basqa jaqqa karantinge alyp ketken. Osy eki ortalyqta dәrigerlerge júqqan.

Al búl búiryqty shygharghan kim? 1500 qyzmetkeri bar, onyng syrtynda qanshama nauqas jatqan auruhanagha karantindegilerdi jatqyzu turaly sheshim shygharghan adam nege jauap bermeydi? Karantindegi adamdardy jatqyzu kerek bolsa, Almatyda qanyrap túrghan qansha ghimarat bar? Almaty qalalyq Densaulyq saqtau basqarmasynyng basshylary búl turaly ne deydi?

Bizdiki - «jau jaghadan alghandanyn» keri emes. Qauipting sózi. Kýn sayyn kýsh alyp kele jatqan covid-19-ben oinaugha bolmaytynyn týsinetin uaqyt jetti emes pe?.. Mynnan asa dәriger júmys isteytin mekemening indet oshaghyna ainaluyn kýtip otyru, kerek deseniz - qylmys!

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz