«Abay toyy basqasha formatta ótedi»
Biyl úly oishyl, halqymyzdyng bas aqyny Abay Qúnanbayúlynyng dýniyege kelgenine 175 jyl toldy. Últtyng úly túlghasyn úlyqtau úrpaq aldyndaghy úlaghatty boryshtarymyzdyng biri. Sony jaqsy biletin Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev ózi bastamashy bolyp, úly Abaydyng mereytoyyn memlekettik dengeyde atap ótuge múryndyq bolyp otyr.
Úly Abaydyng 175 jyldyq mereytoyynyng resmy ashylu saltanaty 21 qantar kýni Núr-Súltan qalasyndaghy «Astana Opera» teatrynda ótti. «Qazaq halqy – Abaydyng halqy» atty merekelik konsertke qatysqan Preziydenti Qasym-Jomart Toqaev pen Túnghysh preziydent Núrsúltan Nazarbaev elimizde jәne shetelderde ótetin myng týrli merekelik sharalardyng shymyldyghyn ashyp bergen bolaty.
Áu bastaghy jospar boyynsha, Abay toyy ayasynda elimizde 500-ge juyq is-shara ótedi dep josparlanghan. Mәdeniyet jәne sport ministrligining viyse-ministri Núrghisa Dәueshov Mereytoy baghdarlamasymen tanystyrghan bolatyn.
«Biyl osy mereytoy ayasynda 500 ge juyq is-shara ótkizu josparlanyp otyr. Olardyng ishinde iri halyqaralyq jәne respublikalyq qoghamdyq manyzy bar, ghylymi, aghartushylyq is-sharalar, konferensiyalar, simpoziumdar, plenerler, dóngelek ýstelder, synyp saghattar, poetikalyq jәne әdeby konkurstar, baspasóz turlary jәne ózge de is-sharalar bar», - degen edi Dәueshov.
Eger bәri búrynghysha bolghanda, osy josparlar boyynsha Úly Abaydyng úlyq toyy dýrkirep túryp óter edi. Býgingi buyn men ertengi úrpaq ýshin myng jyldyq azyq bolar qúndy is sharalar jalghasar edi. Alayda tútas dýniyeni tabanynan tik túrghyzghan koronavirus pandemiyasy kóptegen jaqsy jospardyng jýzege asuyna kedergi boldy.
Tútas elde tótenshe jaghday jariyalanyp, halyq karantinde otyrghandyqtan kóptegen iygi sharalardyng ótui mýmkin bolmay otyr. Sol ýshin úiymdastyrushylar mereytoydy ótkizuding ózgeshe joldaryn qarastyruda.
Jolyn tapqan adamgha úlylardy úlyqtaudyng joly az emes. Tipti tótenshe jaghday kezinde de tyghyryqtan shyghar jol tabylady. Úly túlghasyn úlyqtaudy ózining qasiyetti boryshy dep bilgen qazaq eli Abaydyng mereytoyyn janasha formatta ótkizudi josparlap otyr. Býgingi jazbamysyz da mereytoydyng janasha ótu formatymen tanystyratyn bolamyz.
Koronavirus taralu qaupi joghary bolghandyqtan elimizde kópshilik is-sharalardy ótkizuge tyiym salynghanyn aityp otyrmyz. Osy jaghdaygha baylanysty úly Abaydy úlyqtau sharalary basqasha formatta ótkiziletin bolyp sheshildi. Búl turaly koronavirus infeksiyasy boyynsha aghymdaghy jaghdaygha arnalghan baspasóz konferensiyasy kezinde aityldy. Ortalyq kommunikasiyalar qyzmeti alanynda sóz sóilegen Qazaqstan Respublikasy Mәdeniyet jәne sport ministri Aqtoty Rayymqúlova Abay toyynyng qalay jalghasatynyn týsindirdi.
-Koronavirus qaupine baylanysty mәdeniy-búqaralyq is-shararalardy shektedik. Múnday sharalardy jana formatty ótkizu jaghyn qarastyryp jatyrmyz. Mysaly, sharalardy ýlken stadiondarda emes, teledidar, әleumettik jeli arqyly ótkizu jaghyn qarastyrudamyz. Hakim Abaydyng túlghasyn týsinip, úlyqtau sharalary da jana formatta ótkiziledi, - deydi Rayymqúlova.
Sodan beri ministr aitqan jana format ayasynda bir qatar is sharalar ótip ýlgerdi. Atap aitqanda Abaydyng ata qonysy Semey qalasynda ornalasqan «Jiydebay-Bórili» memlekettik tarihiy-mәdeny jәne әdebiy-memorialdyq muzey-qoryghy jana talapqa say jana jol tapty. Muzey qazirgi tanda halyqqa onlayn-leksiyalar men 3D sayahattar úiymdastyryp jatyr.
Mәselening mәnin tarqatyp aitar bolsaq, jana tehnologiyalardyng kómegimen úly aqyndy úlyqtaudyng ýzdik әdisteri qolgha alynuda. Búl turaly Semey qalalyq Aqparat ortalyghy mәlimdegen bolatyn. Atap aitqanda, Abaytanu kabiyneti men úly aqynnyng muzeyi arasyndaghy shygharmashylyq qatynasty jogharylatu baghytynda júmystar atqaryluda. Eng aldymen osy maqsatta Abay audanynyng mektep-liyseyinde viydeosabaq úiymdastyrylghan eken.
Atalghan viydeosabaq barysynda muzey basshysy Jandos Áubәkir oqushy shәkirtterge hakim Abaydyng ómiri jayly, әdeby shygharmalary turaly bayandama jasady. Oqushylar Abay muzeyining asa qúndy jәdigerlerimen tanysty. Múnday onlayn sabaqtar jalghasyn tabady dep otyr úiymdastyrushylar. tipti múnday onlayn-ekskursiyalar sonau Europa elderi men AQSh tórindegi ataqty muzeylerde de ótetin bolady. Onlayn sabaq ayasynda 3D sayahattar, oiyndar, leksiyalar internetting kómegimen jýzege asatyn bolady.
Býginde úly Abaydyng bagha jetpes qúndy múralary tughan halqynyng ruhany azyghyna ainalyp otyr. Abay Qúnanbayúlynyng qúndy shygharmalary býgingi buynnyng ghana emes, keleshek úrpaq ýshin de bagha jetpes baylyq ekeni sózsiz. Sol ýshin de Memleket basshysynyng ózi úiytqy bolyp, úly aqynnyng mereytoyyn memlekettik dengeyde toylap jatyrmyz. Mәni men maghynasy mol merekelik sharalar әlemdi jaylaghan indetke baylanysty jospar boyynsha ótpese de, úiymdastyrushylardyng sheshimimen jana formatta jalghasyn tauyp jatyr. Abaydy úlyqttau halqymyz ýshin qashanda qasiyetti paryz sanalady.
Abai.kz