Dәriger: «Dәrumenderge bay jemis-jiydekterdi tútynynyz»
Astana medisina uniyversiyteti balalar infeksiyalyq aurulary kafedrasynyng mengerushisi, PhD doktory, dәriger-infeksionist Bayan Túrdalina koronavirustan qalay qorghanu kerektigin aityp berdi. Búl turaly coronavirus2020.kz sayty jazdy.
«Qazirgi ahualdy, jaghdaydy eskeretin bolsaq, barlyghymyz «bir jaghadan bas, bir jennen qol» shygharatyn uakyttyng dәl bel ortasynda túrmyz. Sondyqtan dәriger-infeksionist, balalar dәrigeri, ýsh balanyng anasy retinde COVID-19 infeksiyasynan qorghanu sharalarymen bólispekpin.
Birinshiden, memlekettik organdardyng eki aptalyq karantin sharalaryn engizui – oqshaulanudyng әli kýnge deyin eng manyzdy aldyn alu sharasy ekenin dәleldeydi. Sondyqtan mýmkindiginshe – janúyalyq merekeler syndy toy-tomalaqty uaqytsha toqtata túrynyzdar. Búl shara arqyly biz egde tartqan adamdardyn, yaghny qauip tobyndaghy adamdardyng ómiri men densaulyghyn saqtaymyz», - dedi ol.
Onyng atap ótuinshe, ekinshiden, jeke gigiyenalyq talaptardy qatang saqtau qajet. Búl kez kelgen infeksiyalyq aurudyng aldyn alu joly sanalady.
«Jeke gigiyenalyq talaptar әr azamattyng ómir sýru saltynyng bir bóligine ainalghany anyq. Sony odan ary qaray ústana beruimiz qajet. Qoldy keminde 20 sekund sabynmen juu, kóp adam shoghyrlanghan jerde maska taghu, antibakterialdy eritindilermen qoldy jii óndep otyru, týshkiru, jótelu kezinde respiratorly etiyket qaghidalaryn saqtanu kerek», - dedi dәriger-infeksionist.
Bayan Rysbekqyzy ýshinshiden, immuniytetti jogharylatugha arnalghan sharalardy ústanu, kýndizgi jәne týngi úiqynyng balansyn saqtau, dәrumenderge bayytylghan dúrys tamaqtanu rasionyn saqtau, stresstik jaghdaylardyng meylinshe aldyn alu, sportpen shúghyldanu jәne barynsha pozitivti kónil-kýidi saqtaugha talpynu kerektigin aitady. Dәrumenderge bay tanquray, qaraqat syndy jemis-jiydekterdi tútynugha kenes beredi.
«Tórtinshiden, eger sizde arterialdy giypertoniya, qant diabeti, semizdik, sozylmaly jýrek, ókpe aqaulary syndy qosalqy aurular bar bolsa, onda sol auru boyynsha emdeushi dәriger jazyp bergen negizgi em josparyn toqtatpay, sozylmaly auruynyzdy órshitip almaularynyz qajet. Al eger COVID-19 auruyna shaldyghyp, auruhanagha jatatyn bolsanyz, qosalqy aurudan qabyldap jýrgen dәri-dәrmekterinizdi ózinizben alyp jýrgeniniz jón. Sebebi, COVID-19 auruynyng asqynuyna qosalqy aurularynyz da sebep bolyp qaluy mýmkin», - dedi Bayan Túrdalina.
Abai.kz