Pavlodar oblysynyng prokurory
Sartaev Dastan Shaymerdenúlyna

A R Y Z

Qúrmetti oblys prokurory!

Sizge Pavlodar oblysynyng birqatar túrghyndary elimizdegi eng jogharghy qadaghalaushy organ ókili retinde osy aryzdy joldap otyrmyz.

Elimizding Bas Zany - Qazaqstan Respublikasy Konstitusiyasynyng 83 baby, 1 bóliginde, Prokuraturanyng memleket atynan Respublikanyng aumaghynda zandardyn, Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti jarlyqtarynyng jәne ózge de normativtik qúqyqtyq aktilerding dәlme-dәl әri birkelki qoldanyluyn joghary qadaghalaudy jýzege asyratyny, zandylyqtyng kez kelgen búzyluyn anyqtau men jong jóninde sharalar qoldanatyny kórsetilgen.

Sizge aryz jazyp shaghymdanuymyzgha negiz bolghan jaghday, tómendegishe:

Pavlodar oblysynyng prokurory
Sartaev Dastan Shaymerdenúlyna

A R Y Z

Qúrmetti oblys prokurory!

Sizge Pavlodar oblysynyng birqatar túrghyndary elimizdegi eng jogharghy qadaghalaushy organ ókili retinde osy aryzdy joldap otyrmyz.

Elimizding Bas Zany - Qazaqstan Respublikasy Konstitusiyasynyng 83 baby, 1 bóliginde, Prokuraturanyng memleket atynan Respublikanyng aumaghynda zandardyn, Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti jarlyqtarynyng jәne ózge de normativtik qúqyqtyq aktilerding dәlme-dәl әri birkelki qoldanyluyn joghary qadaghalaudy jýzege asyratyny, zandylyqtyng kez kelgen búzyluyn anyqtau men jong jóninde sharalar qoldanatyny kórsetilgen.

Sizge aryz jazyp shaghymdanuymyzgha negiz bolghan jaghday, tómendegishe:

Pavlodar oblysynyng jergilikti «Nasha Jizni» gazetining 1 jeltoqsandaghy №48 sanynda «Detishkam pro lubovi» atty maqala jaryq kórdi. Onyng avtory,  qalalyq №8 liyseyde matematikadan sabaq beretin ústaz, David Ganelinning payymdauynsha, әnúran men ony oryndap túrghan adamnyng túrysy jynystyq sezimdi qozdyrady eken. Qazirgi kezde atalmysh jayt turaly maqala «Abay.kz», «Masa.kz» internet gazetterinde jariyalanyp ta ýlgerdi. Maqalada kóterilgen mәsele - halyqtyn, әsirese qazaq últy ókilderinin  ashu-yzasyn tudyrghanyn anyqtau ýshin sol maqalalar astyndaghy pikirlerdi oqysa da jetip jatyr.

Maqala avtory David Ganelin ózining osy әreketi arqyly, Qazaqstan Respublikasynyng Memlekettik rәmizderi turaly Konstitusiyalyq Zanynyng 9 jәne 13 baptarynyng talaptaryn óreskel týrde búzyp otyr. Atalghan zang normalaryna sәikes,  memlekettik Gimn kópshilik aldynda oryndalghan kezde qatysushylar ony ornynan túryp aitady (tyndaydy), búl rette Qazaqstan Respublikasynyng azamattary ong qolyn jýrek túsyna qoyady - dep naqty kórsetilgen.

Al, atalghan Zannyng 13 babynyng 1 bóliginde, Qazaqstan Respublikasynyng azamattary, sonday-aq Respublika aumaghynda jýrgen adamdar Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik rәmizderin qúrmetteuge mindetti - delinse,
sol baptyng 2 bóligine sәikes,  azamattyqqa jәne otansýigishtikke, óz Otany - Qazaqstan Respublikasyna degen sýiispenshilikke tәrbiyeleu, Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik rәmizderin qúrmetteudi qalyptastyru, sonday-aq olardyng mәni men manyzyn týsindiru maqsatynda olardy oqytu jalpy orta, kәsiptik bastauysh, kәsiptik orta jәne kәsiptik joghary bilim beru úiymdarynyng negizgi jalpy bilim beru baghdarlamalaryna engiziletini de naqty bekitilgen.

Jogharyda atalghan zang normalary imperativti normalar qataryna jatatyndyqtan, ol barshamyz ýshin mindetti jәne talqylaudy qajet etpeydi.

Osy Zannyng 15 babynda Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik rәmizderin qorlau Qazaqstan Respublikasynyng zandarynda belgilengen tәrtippen jauaptylyqqa әkep soghady - delingen jәne ol ýshin qylmystyq jauaptylyq kórsetilgen.

Atap aitqanda, Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq Kodeksining 317 babyna sәikes, Qazaqstan Respublikasynyng Memlekettik tuyn, Memlekettik eltanbasyn nemese Memlekettik gimnin qorlau - eki jýz ailyq eseptik kórsetkishten myng ailyq kórsetkishke deyingi mólsherde nemese sottalghan adamnyng eki aidan on aigha deyingi kezendegi jalaqysynyng nemese ózge tabysynyng mólsherinde aiyppúl salugha, ne eki jylgha deyingi merzimge bas bostandyghyn shekteuge, ne ýsh aidan alty aigha deyingi merzimge qamaugha, ne bir jylgha deyingi merzimge bas bostandyghynan aiyrugha jazalanady.

Bizder, Pavlodar oblysynyng túrghyndary tómendegi negizder boyynsha maqala avtory David Ganelinning әreketinde qylmystyng barlyq qúramy bar dep esepteymiz;

Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq Kodeksining 20 baby, 2 bóliginde, eger adam óz is-әreketining (әreketsizdiginin) qoghamgha qauipti ekenin úghynyp, onyng qoghamdyq qauipti zardaptary boluynyng mýmkin ekenin nemese bolmay qoymaytynyn aldyn ala bilse jәne osy zardaptardyng boluyn tilese, qylmys tikeley niyetpen jasalghan qylmys dep tanylady - delingen.

Bizding jaghdayda, D.Ganelin Memlekettik gimnimizdi ashyq týrde qorlady jәne ony jergilikti búqaralyq aqparat qúraldary arqyly әdeyi taratty, sol arqyly, memleket qúraushy últ qazaq qana emes, ózin Qazaqstannyng patriotymyn dep esepteytin әrbir Qazaqstandyqtyng ar-namysy men patriottyq sezimderin ayaq asty etti jәne osynday qúqyqtyq saldaryn boludy tiledi. Sondyqtan, D.Ganelin osy qylmystyq әreketterin tikeley niyetpen qasaqana týrde jasady deuge tolyq negiz bar.

Sonymen qatar, halyq arasynda iritki salatyn maqalany әdeyi taratqan «Nasha jizni» gazetine qatysty da prokurorlyq tekseru úiymdastyryp, tekseru kezeninde atalghan gazetting qyzmetin uaqytsha toqtata túru turaly sheshim aluynyzdy súraymyz. «Abay.kz» aqparattyq portalynda jaryq kórgen Saylau Baybosynnyng maqalasynda gazet redaktory Elena Vasilichenko, óz әreketi ýshin keshirim súramaq týgili, ózderin mysqyl kýlkimen qarsy alghany kórsetilgen. Onyng aituynsha, maqala avtory D.Ganelin degen adam gazetting túraqty avtory jәne Reseyding belgili satiriygi Jvaneskiyding stiylimen jazady eken-mys. «Ol Jvaneskiyge qatty elikteydi jәne onymen últy birge ekenin de jasyrmaydy»-dep maqtanyshpen habarlaghan redaktor: «Maqalada túrghan týk te joq. Otandy sýy әnúran aitumen ghana shektelmeydi, ol terennen bastau alatyn sezim»-degen pikir aitqan.

Yaghny atalghan jaghday, gazet redaktorynyng oiy-niyeti D.Ganelinmen bir ekendigin, gazet basshylyghynyng osy maqalany jariyalatu arqyly qogham ýshin qauipti zardaptardyng boluyn tilegeni anyq kórinis tabady.

Sol sebepti, Sizden maqala avtory David Ganelindi jәne «Nasha jizni» gazetining redaktory Elena Vasilichenkony Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq Kodeksining 317 babymen qylmystyq jauapkershilikke tartudy talap etemiz!

Qúrmetti oblys prokurory!

Sizge osy aryzdy bere otyryp, ol boyynsha sheshim qabyldau barysynda myna mәselelerdi myqtap eskeruinizdi súraymyz;

1. D.Ganelin jәne E.Vasilichenko hanym ayaq asty etken Respublikasynyn

Memlekettik rәmizderi turaly zany - jay qatardaghy zang emes, Konstitusiyalyq zandar qataryna jatqyzylghan.

2. Atalghan azamattardyng búl әreketi tek Pavlodar oblysynyng ghana emes,

barsha Qazaqstan júrtshylyghynyng ashu-yzasy men namysyna tiyip otyr. Ol jaghday óz kezeginde, el arasynda iritki salugha birden-bir negiz boluy mýmkin.

3. D.Ganedin men E.Vasilichenkonyng búl әreketteri Tәuelsizdikting 20

jyldyghy mereytoyy qarsanynda әdeyi úiymdastyrghan sharalary boluy әbden mýmkin. Ondaghy maqsattary, 1. Qoghamnyng reaksiyasyn tekseru bolsa, 2. Memleketting pәrmeni qanshalyqty ekenin anyqtau ýshin úiymdastyryluy mýmkin.

4. Biz, osy aryzgha qol qoishylar búl mәseleni eshqashanda nazardan tys

qaldyrmaymyz jәne osy aryzdy qoldaushy azamattardyng qolyn jinaytynymyzdy ashyq týrde mәlimdeymiz. Óitkeni bizding talabymyz tolyq zandy jәne negizdi.

Jogharyda atalghandardyng negizinde, Sizden aryz boyynsha naqty jәne týrpkilikti sheshim qabyldaudy jәne ol sheshimning qabyldanuyn sozbashylyqqa salmaudy súraymyz!

Sonymen birge, Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq ister jýrgizu Kodeksinin  talaptaryna sәikes, búl mәselening qoghamdyq manyzdylyghyn eskere otyryp, osy aryz boyynsha qabyldanghan sheshim nemese tekseru barysy turaly búqaralyq aqparat qúraldary arqyly júrtshylyqty habarlandyryp otyruynyzdy súraymyz.

Aryzdy dayyndaghan:

Batys Qazaqstan oblystyq advokattar

alqasynyng mýshesi, advokat                                                                                          A.T.Qúspanov

aryzgha qol qoyghandar:

Qabden O. Respublikalyq Ayqyn gazeti, jornalshy

Beysenbay tegi R.Z. «Jeltoqsan Aqiqaty» RQB, pavlodar oblysy f-ly atynan

Toyshybay A. «Oyan namys» jornalshysy

Baybosyn S. «JasAlash» gazeti tilshisi, aqyn, JO mýshesi

Nurseitov S. til janashyry, qogham qayratkeri

Ramazanúly T. til janashyry

Núrbaev Q.J. tarih gh.d., professor

Zauyt B. «Dýnie jýzi qazaqtarynyn» pavlodar oblysy ókili

Álhan A. Oralmandardyng «Asar» RQB, pavlodar obl. Filialy tóraghasy

Hyzyr M. Respublikalyq «Jas qazaq ýni», May audandyq gazetterining jornalshysy,

Sahaba T. Tәuelsiz jornalshy

Seilhanov Q. «Últ taghdyry» RQB, pavlodar oblysy f-ly atynan

KentaevT. «Qazaq tili» RQB, pavlodar oblysy f-ly atynan

Ayabergenov A. ««Qalalardyng tabighatyn qorghau» QB atynan

Aldabergenov E. «Úlan» QB atynan

(osyghan әriyne jýzdep, myndap ta jinaugha bolushy edi, әtten, uaqyt...)

«Abay-aqparat»