Kesh estip, kem mәn berip, keshigip jýretin әdetimmen ensegey boyly er jasy - eluge kelgen agha-dos, әriptes-ústaz, bilikti bas redaktor, belgili publisist Núrtóre Jýsip jayly aitpaqpyn. Núrekeng eluge byltyr kelip qoyypty. Meyli ghoy, elubirge deyingi elu - Núrtóreniki. Qala berdi qadirli sózimizdi biz nege adamnyng mereytoyynda ghana aituymyz kerek? Mәrtebeli adam - mereytoysyz da mәrtebeli. Onyng ýstine «osynday jasqa kelip edim, men turaly birdeme demeysindermege?» biz biletin Núrtóre myrza da zәru  emes.  Hosh, sonymen negizgi әngimemizge kósheyik.

Kesh estip, kem mәn berip, keshigip jýretin әdetimmen ensegey boyly er jasy - eluge kelgen agha-dos, әriptes-ústaz, bilikti bas redaktor, belgili publisist Núrtóre Jýsip jayly aitpaqpyn. Núrekeng eluge byltyr kelip qoyypty. Meyli ghoy, elubirge deyingi elu - Núrtóreniki. Qala berdi qadirli sózimizdi biz nege adamnyng mereytoyynda ghana aituymyz kerek? Mәrtebeli adam - mereytoysyz da mәrtebeli. Onyng ýstine «osynday jasqa kelip edim, men turaly birdeme demeysindermege?» biz biletin Núrtóre myrza da zәru  emes.  Hosh, sonymen negizgi әngimemizge kósheyik.

1996 jyly men synshy-әdebiyetshi Baqyt Sarbalaevtyng elaralyq «Qazaq eli» gazetinde tilshilik qyzmette  edim. Redaksiyamyzgha kýn aralatyp әrtýrli basylymdar kelip túrady. Arasynda «Jas Alash» gazeti de bar. Jalpy «Jas Alashqa» tvorchestvo adamynyng minez-qúlqy, tabighaty tәn. Keyde jasyp, jýdep, únjyrghasy týsip jýredi. Keyde kókke shapshidy. Sol kez - «Jas Alashtyn» jýdeuleu kezi. Eki betinde ekpettep eki maqala jatady. Etek-jeni bolsa da olpy-solpy. Bala jastan serik tútqan ayauly gazetimiz edi - amal joq, ashamyz da jabamyz. Sóitip jýrgen kýnderding birinde «Jas Alashtyn» beti jybyrlay bastady. Qiyp týsetin qysqa materialdardyng qarasy jiyirek kózge shalynyp, taqyryby búrynghy tar kezennen birtindep asyp jatty. «Jas Alash» - jurnalisterding jana legimen birge oqyrman qauymnyng jana buynyn jasap otyratyn gazet. Bayqaymyn, gazetting sarkidir saqa oqyrmandarynyng qatary jastarmen, jas bolghanda uayymshyl, oily, sergek jastarmen kóbeige bet alypty. Niyettes, pikirles jigitter qayda barsaq ta qolymyzda shiyrshyqtala býktelgen «Jas Alashty» ústap baratyn bolyppyz. Talqylap, talasatynymyz da - «Jas Alashtyn» taqyryby. «Qazaq elindegi» qalamger aghalarym da: «Oy, nesin aitasyn, «Jas Alashtyn» baghy qayta jandy! Eki tizgin bir shylbyry myqty redaktordyng qolyna tiydi», - dep otyratyn-dy. Sodan bir kýni «búl ne keremet eken» dep salyp úryp «Jas Alashqa» barayyn. Tanitynym - «Ádebiyet jәne mәdeniyet» bólimining mengerushisi Roza Qaraeva. Janarynyng oty rentgen sәulesi siyaqty et pen terindi qoyyp sýiegindi sýzip ótetin Roza kózime kózin qadap az otyrdy da, jetelegen kýii bas redaktordyng kabiynetine sýngitip jiberdi. Tórdegi qaraker jigitting Núrtóre ekenin birden tanydym. Birden tanystyq. Birden til tabysyp, birden qyzmet jóninde kelisip, «Ádebiyet jәne mәdeniyet» bólimining tilshisi bolyp, Qaraevanyng qarauyna jiberildim. Sóitsem, Núrtórening kadr tandau sayasaty osylay eken. Az sóilesedi, azyn-aulaq súraq qoyady. Bitti sharua. Sen - «Jas Alashtyn» tilshisisin. Óitkeni, súnghyla redaktor sening qaytkende «Jas Alashtyn» esigin qaghatynyndy aldyn ala bilip,  jazu-syzuynmen syrttay tanysyp,  esimine en taghyp qoyatyn kórinedi. Sol «aylasymen» Núrekeng bar-joghy eki ýsh aidyng shiyreginde «Jas Alash» gazetinde jana komanda jasaqtap ýlgerdi. Bizding aldymyzdaghy buyn da shetinen saqpanyn salmaqtap atatyn sayypqyrandar edi. Biraq zaman jana tólejigen jas talapty qajet etip túrghan shaq. Ishki senzuradan aman, Sovet ókimetining kolhoz, sovhozy men partiya túrmysyn jazyp,  qalamyn qara siyagha batyryp maltyqpaghan tolqyn qazaq baspasózining betine tulap shyghuy kerek-túghyn. Qazaq jurnalistikasynda sonday tyng tolqynnyng Tolaghayday aghasy Núrtóre Jýsip boldy. Býginde esimderi azdy-kópti tanylyp, intellektualdyq orta moyyndaghan, qazaqtyng sayasiy-әleumettik, ruhaniy-әdeby oilarynyng kóshbasyna ilikken Talghat Eshenúly, Ámirhan Balqybek, Didar Amantay, Sәken Sybanbay, Roza Qaraeva, Aygýl Ahanbayqyzy siyaqty jastar 1997 jyldary Núrtóre Jýsip basqarghan «Jas Alashta» toptasty. Baspasózden qol ýzbegeninde jurnalistikanyng júldyzyna ainalatyn Abylay Sabdalin bauyrymyz da әlgi dýbirli toptyng alysqa dýrbi salghan oghylandarynyng biri edi.

...«Kókte - Kýn, jerde - «Jas Alash!» Osynday úranmen biz, jastar, jalang qaghyp júmysqa kiristik. «Jas Alashtyn» әr nómiri shyqqan kýn - mereke. Ár nómirde - qoghamnyng buyrqanghan ómiri. Jana nómir jariya kórmesten búryn Núrtórening kabiynetine jinalamyz. Jinalysymyz redaksiya újymynyng kezekti lezdemesi emes, jalpy últtyng siyazy siyaqty. Aytpaytyn, aqtarmaytyn mәselemiz az. Bizdi sóiletip qoyyp bas redaktor baqylaumen ghana otyrady. Ornyqty oi, útymdy úsynysqa kelgende bas redaktordyng basy iyzendep ketedi. Keyinnen andasam: búl da bir tәsil eken. Sonda Núrekeng jastar sóilesin, sóilep ýirensin, azat oigha úmtylsyn, eshkimnen, eshnәrseden qysylmasyn dep kendik jasap baghypty. Sebebi, sayasy qysymdardyng saldarynan qymtanyp qalghan qazaq oiy alghyr jastardyng auzyndaghy pikirmen ashyq alangha shyghuy qajet edi. Sony qapysyz úqqan bas redaktor óndirdey jas úl men qyzdyng ózegin tyrmalaghan jayttyng jaryq kóruine meylinshe mýmkindik beripti. Núrtóre Jýsipting «Jas Alashtaghy» basshylyghy qysqasha qayyrghanda mynanday edi:

- Jazghan maqalandy albaty kýzep-týzemeydi. Jazu stiylindi ózgertpeydi.

Bas redaktordyng búnysy bizdi erkin jazugha jeteledi. Jazu ónerindegi qoltanbamyzdyng qalyptasuyna septigi tiydi.

- Redaksiyadaghy bólimderdin  is-josparyna jóndi-jónsiz súghynbaydy. Basekeng «qamshyny bas» degen song әr bólim ózin derbes redaksiya sekildi sezindi. Bólimder arasynda shynayy bәsekelestik payda boldy.

- Ekonomika bólimining tilshisi әdebiyet jóninde jazyp, әdebiyet bólimindegi «jas bóri» sayasat taqyrybynda әldeneni qozghasa, «qoy» degen joq. Aqyrynda bólimderde adasyp jýrgender arnaly aghysyn tapty.

- Redaksiyamyzdaghy avanturister jasaytyn «trukterdin» bәrine týsinistikpen qarady. Gazetting songhy betindegi maqalalar (tegi, bizding oqyrman qolyna tiygen gazetting eng songhy betinen bastap oqidy ghoy) aldynghy, aldynghy bettegi siresken dýniyeler ayaqqy betke kóshti. Keyde olardy bas redaktordyng kelisiminsiz nómirden qaghyp ta tastaytynbyz. Jinalystarda jorta bilmegensip Núreken: «Álgi bir materialdar qayda ketken?» - dep súrap qoyady. Biz jamyrap «jaramady» deymiz. Sóitip, tútas újym bolyp jaramsyz dýniyelerdi jau shapqanday qyldyq. Újym jaman, jaramsyz, talghamsyz dýnie jazbaugha ýirendi.

- Qazir ghoy, jurnalister ýshin kez kelgen sheneunikti shenep tastau - shekildeuik shaqqanmen birdey. Toqsanynshy jyldary atqarushy biylik degeniniz jalyna qol tiygizbeytin arda kýreng asaudyng ózi edi. Solardy qazaq baspasózining tarihynda alghash auyzdyqtaghandardyng biri «Jas Alash» boldy. «Jas Alash» sayasat pen biyliktegilerdi qazaqy pikirmen eseptestirip, syngha iyliktirdi. Kóshede kóp qoldanylatyn tilmen aitqanda - «syndyrdy».

- Redaksiyanyng ainalasyn «kýl-qoqystan», aspandaghy ay men kýndi kýnde kórip, kýnde jazatyn avtorlardan tazartty. «Jas Alashty» jaz jaylap, jyl qystaghan jazarmandar aiqay-sýrenmen attanyp, aua almasty, bodandyqtyng túsynda boyyn kórsete almaghan qalamgerler bas redaktordyng kabiynetine jii bas súghyp, bizben de emen-jarqyn aralasyp ketti. Núrekeng «Jas Alashtyn» jap-jas újymyn qazaqtyng oqymysty, parasatty, ziyaly qauymynyng qataryna iliktirdi.

Bas redaktordyng baghylany baghbangha úqsaydy:  gazetting әr qyzmetkerining jandýniyesin týletip, kónilin ósirip, ruhyn kóterip, erkeletip, aqyldasyp, shiryqtyryp, shynyqtyryp otyrady. «Jas Alashtaghy» Núrekende osy qasiyetting bәri de boldy. Úranymyz: «Kókte - Kýn, jerde - «Jas Alash» bolsa, sol úrandy tu etken bir kezderi Núrtóre jәne biz edik.

Uaqytty uysta ústau mýmkin emes. Uaqytpen birge bәri de ózgeredi. Úmytylady. Núrtórening túsynda «Jas Alashtyn» jýzin jaynatyp, alapatyn asyrghan jurnalister shoghyry da úmytyla bastaghan siyaqty. Eshtene etpeydi. Men ol «Jas Alashtyn» últtyq mazmúnyn kiyeli sahnada bir-aq ret qoyylghan qúdiretti shygharmagha úqsatamyn. Ol óz kezenining dramasyn: tragediyasy men komediyasyn, tragikomediyasyn әigilep berdi. Endi biz - «Jas Alashtyn» oqyrmanymyz. Kezinde ózimiz atoy salghan betterdi saghynyshpen paraqtap shyghamyz. Núrekendi oilap qoyamyz. Eluge kelipti. Jogharydaghy joldardy, biraq, eluge kelgen erding qúrmeti ýshin ghana emes, bilikti bas redaktordyng ónegesi keyingi úrpaqqa tәlim bolar degen niyetpen jazdyq. Qalaghanyn júrt qabyl tútar, qalamasa - sóz ózimizdiki. Jadymyzgha týigenimiz ben bilgenimizdi aittyq, jazdyq, osymen tәmam әngime.

«Abay-aqparat»