Bes million halqy bar Finlyandiya bilim dengeyi boyynsha Japoniya men Koreyany basyp ozyp, әlemde №1 orynda túr. Jekemenshik mektepter joq, barlyq mektepter memlekettiki, ýy tapsyrmasy joq, túraqty emtihandar joq, balalardy baghamen qorqytpaydy, erkindigi mol oqu-aghartu jýiesin qúra bilgendikten búl el bәsekelik qabileti boyynsha әlemdi moyyndatuda.

HHI ghasyrda bilim berudi jalghyz Finlyandiya jýzege asyruda, al basqa elder HH ghasyrdaghy bilim beru jýiesin әli ústanuda deydi biletinder.

6 jasar balany jazugha ýiretip, tapsyrma beretin, baghamen shantaj jasap, synyptar arasynda jarystyryp, múghalimder men mektepten mezi bolghyzatyn bilim beru jýiesi kenestik dәuirding múrageri bolghan bizdiki tәrizdi birneshe ghana elde bar deydi.

Bizding bilimimiz tek jaqsy ataq alu, bos úran, shәkirttik ortalyq t.s.s jaqsy at berilgen bos sózder ghana sekildi. Bos formalizm.

Mektep 12 jyldyq dep aitylghanymen, 6 jasar balalaryna arnalghan baghdarlama búrynghy 8 jastaghy balalardikine úqsas.

Bizde bilim beruding qazirgi zamanghy qazaq balalaryna sәikes keletin baghdarlamalary men mazmúny boluy kerek. Ol ýshin balalarmen birge zertteushiler, ghalymdar jәne eng jaqsy múghalimder ýstel ainalasynda júmys jasauy kerek. Sonymen qatar, býgingi mindettelgen oqulyqtarmen alysqa barmaymyz!

6 jastaghy balalar jay ghana oinauy kerek. Bir-birine kómektesip, әrip-sifrlarmen oinap, birlesip bir nәrse jasauy kerek. Sonday-aq ertegi oqyp, ol ertegini aityp, әlemdi tanyp -biluge, ýy tigip oinaugha, ata-anany qúrmetteuge, sәlem beru, sәlem alu t.s.s adamgershilik tәrbiyesin alugha tiyis.

Olar múrajaygha baru kerek. Áke-sheshesi, ata-babalary turaly әngimelesip, ózderinin, kim ekenin bilui qajet. Jaqsy men jaman әreketti ajyrata biluge ýiretuimiz kerek. Adam bolugha ýiretuimiz kerek.

Eng bastysy, aldymen oqu degen ne jәne ony ýirenuding qanshalyqty keremet ekenin ekenin týsinui kerek. Múny týsingen bala aryqaray barlyghyn ózdiginen ýirene  beredi.

Eng bolmaghanda, kýn boyy bir-birining arqasyna qarap otyra bermey, ýstelderin alshaqtatyp, bir-birine qarama-qarsy otyryp sóilesui kerek. Osylaysha adamdarmen qatynasyp ýirenedi jәne bir-birin qúrmetteuge ýirenedi. Birlesip enbektenudi, birlesip jasaudy ýirenedi.

Surette: Finlyandiyada orta mektep oqushylary synypta sabaq oqyp ýirenude.

Amantay Toyshybayúlynyng jazbasy

Abai.kz