Resmy týrde elimizding jetekshi aqparat qúraldarynyng birinen sanalatyn «Habar» telearnasyna asa qyzyqpaymyn. Biraq tanertengi asta kishkentay radioqabyldaghyshymdy qossam dәl osy arnanyng tolqynyna týsemin. Ýnemi bir «keys» degen bir pәlening tónireginde ulap-shulap mәz meyram bolyp jatady.

Keshe «búl ne habar eken» dep kompiuterden «Habardy» ashsam sol shuyldaq «keys» oiyny jýrip jatyr eken. Orys tilinde «Udachnaya sdelka» degen oiyn. Týsingenim, oiyngha qatysushylar әldebir «keysti» (qazaqshasy – «qorapty») ataydy da, qorap ashylghanda ishinde útqan aqshasy jazuly túrady. Qarap túrsang búl naghyz qúmar oiyny. Oiyngha qatysushylar kózderi jaynap, onay aqshagha silekeyleri shúbyryp esterinen aiyrylyp otyr. Ýsh balasy bar bir әiel shamaly ghana bir somany útyp alyp edi, esi shyghyp sekendep biylep ketti. Oiynshylardyng kóretini de, aitatyny da útys aqsha. Qart oiynyndaghyday joly bolyp ketip útqandardy bireuleri kólgirsip maqtasa, endi bireuleri qyzghanyshpen qaraydy.

Adam tabighatyndaghy ashkózdik, aqshaqúmarlyq, túrlauy joq onay oljagha qúnyghyp jantalasu siyaqty jeksúryn minezderding barlyghyn osy oiyngha qatysushylardyng bet әlpetinen, sózinen anyq tanisyn. Búl oiyngha eshqanday oidyn, my jýgirtuding qajeti joq. Auyzyna týsken qorapty atasang boldy. Jolyng bolsa onay aqsha útyp alasyn.

Múny kórip otyrghan mektep oqushylary qanday oy týyi mýmkin? Áriyne, bir kezderi «Chto? Gde? Kogda?» siyaqty joghary dengeydegi intellektualdyq oiyndargha dayyndalyp, kitaptar men ensiklopediyalardy aqtaryp, bilimin bayytyp әlektenip jatpay-aq lotereyadaghyday onay aqsha tabugha bolatyn bolsa, bilim quyp, oilanyp, izdenip ne qajeti bar dep oilaydy.

Bir kezderi qazaq telearnalarynda da  milliondaghan kórermenning nazaryn audaryp, jastardy intellektualdyq izdeniske talaptandyratyn, oy órisin damytatyn «Chto? Gde? Kogda?» habaryna úqsas tapqyrlar men bilimdiler sayysy úiymdastyrylushy edi. Qazir oi-sanany tolyghymen ashkózdik, qomaghaylyq, qúmar oiyny, qúlqyndy tesken onay aqsha jaulap alghan siyaqty. Sonda biz qazirgi әlemde basqalar bilim ýshin bәsekelesip, jastardyng ghylymiy-tehnikalyq oi-órisin damytyp, óz últy ýshin qyzmet etetin ghylymy kadrlar dayyndap jatqanda qanday úrpaq tәrbiyelep otyrmyz? Aqparat jәne qoghamdyq damu ministri Aida Balaeva hanymnyng ne oilaghany bar eken? 

Marat Ermúqanov

Abai.kz