Shahtada qaza bolghan kenshilerge qoyylghan qúlpytas. Shahtinsk qalasy, 1 shilde 2009 jyl.

Sәrsenbi kýni tughan-tuys, dos-jarandary men әriptesteri Rustam Popovty aqtyq sapargha shygharyp saldy. Jeksenbining týninde «Tentek» shahtasyndaghy apatta qaza bolghan kenshi jigit, kózi tiri bolghanda, shildening 2-inde 31 jasqa tolar edi.
Shildening 1-i kýni tanertennen qaraly ýiding manynda jergilikti әkimshilik qyzmetkerleri men «Tentek» shahtasynyng basshylyghy da jýrdi. 1978 jyly tughan Rustam Popovtyng artynda 5 jasar qyzy men әieli qaldy. Apat shyqqan lavanyng aimaghynda júmys atqaryp jýrgen 31 jasar kenshi janyndaghy eki serigi - Artur Guk pen Nikolay Pismenichuktermen birge qaza bolghan. Al shahtada es-týssiz jatqan jerinen tabylghan tórtinshi kenshi - 27 jastaghy Vasiliy Shtenseli qazir auruhanada jatyr. Oghan metan gazyna ulanghan degen diagnoz qoyghan dәrigerler jigitting әl ýstinde jatqanyn aityp otyr.
«Kenshiler otbasy» qoghamdyq birlestigining tórayymy Nataliya Tomilova ken oryndarynda qauipsizdik erejelerining saqtalmaytyndyghyn aitady.
«Men kenshilermen sóileskenimde olar apat bolghan lavada qauipting búrynnan-aq seziletinin aityp berdi. Olardyng sózinshe, metan gazynyng jayyluy osyghan deyin 4 ret bolghan eken. Tek ol joldary kenshiler odan óz kýshterimen qashyp shyghyp otyrghan. Biraq, basshylyqqa ne kerek – jospardy oryndau kerek. Onyng ýstine, kenshilerding ailyqtary da daghdarysqa baylanysty degen jeleumen kesilgen. Alayda jospar azaymaghan, – deydi Nataliya Tomilova.
Rustam Popovtyng denesi, Artur Guk pen Nikolay Pismenichukterding denelerimen qatar, Shahtinsk qalasyndaghy shahtalarda apat kezinde qaza bolghan kenshilerding ziratyndaghy eskertkishting janyna jerlendi.
Tuystarynyng aituynsha, osydan 7 jyl búryn shahter bop júmys bastaghan 25 jasar Artur Guk kәsibin birjolata auystyryp, jaqyn bolashaqta birjolata Germaniyagha ketuge qújattaryn qamdap jýripti. Marqúm әli shanyraq kóterip te ýlgermegen. Al, býkil ghúmyryn shahtada ótkizgen Nikolay Pismenichuk zeynetke shyghuyna 5 jyl uaqyt qalghanyn aityp jýredi eken. Onyng artynda әieli, ýsh úly men qyzy qaldy. Úldyng ýlkeni әke jolyn quyp shahtada enbek etedi.
«Býgingi jerleu rәsimine tolyqtay kómek kórsetildi. Sonymen qatar, qaza bolghandardyng otbasyna materialdyq kómek kórsetu mәselesi de sheshildi. Árbir qaza bolghan kenshining otbasyna kenshilermen jasasqan újymdyq kelisimge sәikes shyghyn óteledi. Odan bólek «ArselorMittal Temirtau» kompaniyasy basshylyghynyng sheshimimen әrbir qaza bolghan kenshiler otbasyna 80 myng dollar kóleminde pәter alu ýshin qarajat beriledi jәne olardyng otbasyndaghy balalardyng jogharghy oqu oryndarynda bilim alulary ýshin 850 myng tenge kóleminde qarajat tóleu qarastyrylatyn bolady», – dedi Qaraghandy kómir departamenti janyndaghy «Qorghau» kenshiler kәsipodaghynyng tóraghasy Marat Mirgoyazov.
Onyng aituynsha, qazirgi tanda «Tentek» shahtasynan kómir óndiru isi toqtap túr. Lavanyng ishinde apattyng saldaryn anyqtaytyn arnayy komissiya qúramynda Reseyding Sankt-Peterburg qalasy men Almatydan kelgen mamandar júmys istep jatyr.
Shahtadan kómir óndiru ýshin onyng basqa jerinen lava qazu isi de bastalyp ketken. Mamandardyng boljamy boyynsha, «Tentek» shahtasyndaghy kómir óndiru isi kelesi aida ghana bastalmaq.
«ArselorMittal Temirtau» kompaniyasynyng jyl sayyn shahtalardaghy tehnikalyq qúrylghylardy janartugha milliondaghan dollar kólemindegi qarajat bólinip jatyr degen sózderine «Kenshiler otbasy» qoghamdyq qorynyng tórayymy Nataliya Tomilova kýmәn keltiredi:
«Mening kýieuim men kýieu balam biri – Lenin atyndaghy, endi biri Shahtinsk shahtalarynda aralaryna bir jyl salyp bolghan apattardan kóz júmdy. Tehnikany janartyp jatyrmyz degenderi bos sóz, ony kenshiler baspasózge aitugha qorqady. Óitkeni júmystarynan aiyrylghylary kelmeydi. Al maghan aitady. Lenin shahtasynda bolghan apattan qaza bolghan kenshiler otbasylarynyng kóbi tólemderge әli kýnge deyin qol jetkize almay jýr».
Nataliya Tomilova osy jerleu rәsimderi ayaqtalghan song Qaraghandy oblysynyng әkimi men «ArselorMittal Temirtau» kompaniyasynyng basshylyghymen kezdesip, solardyng aldynda osy mәselelerding barlyghyn kótermek niyette.

Sayat SERİK
«Azattyq» radiosy 1 shilde 2009 jyl