Ótkende osynda Ghalym Baytuk degen blogerding bir súhbatyn kózim shalyp qaldy. Ol jigit sol súhbatynda «jelidegi qazaqtildi oqyrmandar men orystildi qauymnyng arasyndaghy aiyrma jer men kóktey, qazaqtildi júrtty «qanday әnshi ne dedi, ne kiydi, ne jedi» degen mәseleler kóp qyzyqtyrsa, orystildi qauym syrtqy sayasat, ishki sayasat, Tauly Qarabaqta ne bop jatyr degen auqymdy mәselelerge bastaryn kóp qatyrady» degen eken Ghalym.

Meninshe, búl ótirik.

Qazaqtildi qauymdy da syrtqy sayasat, AQSh - Qytay, Qarabaq mәselesi qatty qyzyqtyrady. Tayauda bolghan Ázirbayjandaghy Qarabaq janjalyn qazaqtildi blogerler jan jaqty talqylap, ony myndaghan oqyrmandar oqyp taratyp jatty.

Al әkesin tanytyp túryp myqty jazylghan saraptamalardy, jazbalardy myndaghan qazaqtildi qauym ólip túryp oqyp, sol kezde opyr - topyr boldy.

Jalpy, mening bayqaghanym, qazaqtildi qauym sauatty saraptamalargha, tereng jazylghan dýniyelerge, aqyl qozghaytyn oilargha, janashyldyqqa óte zәru, asa múqtaj..

Qazaqtildi qauymnyng arasynda onday dýniyelerge súranys óte joghary. Súmdyq joghary.

Alayda, bizding ýlken ókinishimizge oray bizde ony óteytin óteu joq. Yaghni, bir sózben aitsaq bizde qazir búl ortada bilikti mamandar, intellektualdar, bilimdi sayasattanushylar, oitýrtki beretin adamdar joq nemese óte az.

Eger bizding qoghamda iri intellektualdar kóp bolghan jaghdayda, olardyng aralarynda bәseke payda bolushy edi, al qoghamda әrtýrli oy tudyra alatyn intellektualdardyng arasynda bәsekening payda boluy degenimiz - ol sol qoghamnyng jan - jaqty damuyna әkeledi. Yaghni, әrtýrli oimen qarulanghan, oy týigen oqyrman halyq ta óte sauatty bolady.

Ókinishke oray bizde onday nәrse joq.

Men mynda oqyp - toqyp óz shamam kelgenshe birdemeler jazghanday bolamyn, sosyn kóbisi «osy tәuirleu birdeme jazady» dep tek meni ainalshyqtap jýrgenderi... Biraq men tarihshy emespin, sayasattanushy emespin, basqasy emespin, tek kóppen birge jelini paydalanyp jýrip osynda óz oiyn bildirushi qoldanushynyng birimin. Soghan da zar bop otyr júrt.

Al búnday taqyryptargha kәdimgidey mýiizderi qaraghayday bilikti mamandar kerek. Eger bar ghoya, bizding qazirgi feysbuk jeli betterinde, jalpy qoghamda júrtpen oiyn bólisip aghartushylyq júmysymen ainalysqan myqty qazaqtildi bloger- ghalym, Qazaqtildi bilgir bloger - qarjyger, Qazaqtildi bilgir bloger - sayasattanushy taghy basqalary kóp bolsa bizding júrttyng kózi anaghúrlym ashyq bolar edi.

Sóz ózgerer edi, oy ózgerer edi...

Úzyn sózding qysqasy, qaytalap aitayyn, bizding qazaqtildi ortada aqyldy, bilikti adamdargha súranys zor. Olar qoghamgha yqpal etip halyqtyng kóptegen nәrsege oilaryn ózgertu ýshin kerek.

Olardy intellektualdar deysiz be, sayasattanushy deysiz be, liyder mneniya deysiz be, óziniz bilesiz, biraq mening týsingenim bizding qazirgi qoghamgha olar auaday qajet.

Bizding qazaqtildi qogham qazir, «bileyin, oqiyn, kóreyin» degen ýlken qúshtarlyqpen sonday tanymdyq dýniyelerge shólirkep otyr.

Men bú jerde shaghyn ghana feysbuk, әleumettik jeli turaly әngime qozghap otyrmyn. Al auqymdy televiydeniyening jóni bir bólek... Paydalana bilgen adamgha TV naghyz tәrbie qúraly ghoy.

Tap sonday halqymyz óner bilimge, jana tanymgha, janalyqqa, ghylymgha basqasyna shólirkep otyrghan tústa, milliondar kóretin ortagha shyghyp alyp dýiim halyqqa «praym taym» kezinde «aghasy men qaryndasy tósektes boldy», «atasy men kelini jaqyndasty» degen temalardy ghana qozghap dengeyleri sonday boqtyqtan aspay qalghan tok shoular jýrgizetin jurnalisterdiki (jurnalist pe?) naghyz úyat, úyat emes masqara POZOR.

Kýlli halyqtyng aldyna shyghyp onyng sauatyn ashyp, kózqarasyn ózgertetin, tәrbiyeleytin jerge shyghyp mynaday nәrseler kórsetu degenimiz - rasynda ol bizding televiydeniyeni kileng óresi tómen kóldeneng kók attylar jaylap alyp oilaryna kelgenin istep jatqandyghyn kórsetedi.

Kim bilsin, eger sol televiydeniyening qúlaghyn intellektualdar ústasa, olar ony shyr ainaldyryp halyqqa mol sauaby tiyer ma edi dep qoyamyn....

Qor bolghan efiyr, qor bolghan televiydeniye, sayqymazaq tok shoular, jyrqyl - kvnder, bitpeytin toy duman, paryqsyz әnshiler - osylardyng bәri meninshe, bizding qazaqtildi halyqtyng basyn qatyryp, damuyn tejep óristetpey otyr.

Oljas Ábilding jazbasy

Abai.kz