Senbi, 23 Qarasha 2024
Janalyqtar 3157 0 pikir 18 Nauryz, 2012 saghat 23:44

Internet-konferensiya: Ámirjan Qosanov (jalghasy)

Konferensiyamyzdyng kezekti qonaghy - Azat JSDP-nyng bas hatshysy Ámirjan Qosanov myrza oqyrmandar tarapynan kelip týsken saualdargha jauap beruin odan әri jalghastyryp otyr. Ár súraqqa yjdaghatpen jauap bergen Ámirjan Saghidrahmanúly Janaózen oqighasynyng bir úshyghy jayly: « Janaózenge bizding biylik emes, basqa bireu kinәli degen joramal Aqordanyng ózine de jaghuy mýmkin. Meninshe, Resey gegemoniyasynyng qaupi onsyz da bar. Onyng aty - Euraziyalyq Odaq. Putin «sobirateli zemeli» ekenin jasyrmaydy. Al Aqorda jaghynan reseylik iydeologiyalyq ekspansiyagha osy kýnge deyin layyqty jauap joq. Búl da el bop oilanatyn jәit», dep oiyn bildiredi.

"Abay-aqparat"

 

Konferensiyamyzdyng kezekti qonaghy - Azat JSDP-nyng bas hatshysy Ámirjan Qosanov myrza oqyrmandar tarapynan kelip týsken saualdargha jauap beruin odan әri jalghastyryp otyr. Ár súraqqa yjdaghatpen jauap bergen Ámirjan Saghidrahmanúly Janaózen oqighasynyng bir úshyghy jayly: « Janaózenge bizding biylik emes, basqa bireu kinәli degen joramal Aqordanyng ózine de jaghuy mýmkin. Meninshe, Resey gegemoniyasynyng qaupi onsyz da bar. Onyng aty - Euraziyalyq Odaq. Putin «sobirateli zemeli» ekenin jasyrmaydy. Al Aqorda jaghynan reseylik iydeologiyalyq ekspansiyagha osy kýnge deyin layyqty jauap joq. Búl da el bop oilanatyn jәit», dep oiyn bildiredi.

"Abay-aqparat"

 

- Armysyz! Sizdi jәne jaqyndarynyzdy,jasap jatqan júmystarynyzdy baqylap jýremin.Týsingenim sizding maqsatynyz REVOLUSIYa!Siz Serbiyalyq "Otpor" úiymynan ýlgi alasyz."Sverjenie diktatora" ol siz kýn sayyn kóretin derekti metodikalyq filim,óitkeni sizding barlyq metodtarynyz sol filimnen alynghan.Sizding aldynyzda Serbiyadan ýlgi alghandardyng qatarynda Gruziya,Ukraina,Kyrgyzstan,Livan,Arab elderi!Sizding kumirlarynyz Kashtunisa,Saakashvili,ishenko,Navalinyi,Nemsov.Óitkeni sizding barlyq metodtarynyz olardan kóshirilgen!Vy smotriytesi ocheni jalko Amirjan,pozor!Erten elde revolusiya bolsa Qazaqstan qúldyraydy,territoriyamyzda birneshe respublika payda bolady,mysaly Adaystan,Shymkentstan degendey!)Óitken siz ýlgi tútatyn elderde solay boldy!Serbiya Kosovodan,Chernogoriyadan aiyryldy.Gruziya Abhaziya men Osetiyadan aiyryldy,Kyrgyzstan men Ukraina eki jaqqa bólinudin aldynda túr.Arab elderinde anarhiya,haos,vahabbiyter biylikke keldi!Siz sonda nege elinizding bolashaghyn oilamaysyz a?Tek óz jeke basynyzdy oilaysyz,ózinizge piar ghana jasaysyz!Sizding maqsatynyz triumvirat Abilov,Kosanov,Tuyakbay!senderding kýshiktering Mamay men Inga da satqyndar,"Otpor!" men "Pora!" úiymdaryn ýlgi tútady!Olardyng "Ruh pen til" klubtarynyng tularynyng týsi oranjevyi!Yaghny olargha oranjevaya revolusiya kerek!Makkeyn men Fridomhaus senderding sponsorlaryn!Tuyakbay men Makkeynning fotosyn kórdim!Siz elinizdi nege solay satasyz?a?

Erlan әl Saumalkóliy,Soltýstik Qazaqstan

- Namysqa tiyetindey súraqtar eken. Jauap bermeuge de bolar edi. Biraq tartynbayyn.

Bizding «metodtarymyz» - elde qalyptasqan jaghday turaly shyndyqty aitu, biylikting baghdarlamasyna balama oi-pikir bildiru, onyng ótirigin joqqa shygharu. Biz eshqashan tónkeriske shaqyrghan joqpyz! Sizding sózderinizden qazirgi Janaózen sot prosesine әzirlenip jatqan prokurorlardyng suyq lebi seziledi eken. Oppozisiyagha osynday jala jabatyndar qatarynan tabylyp qalypsyz. Mening aitarym qysqa: aqqa Qúday jaq! Kerisinshe, ózining halyqqa qarsy sayasatymen jaghdaydy ushyqtyryp túrghan naq biylikting ózi!

- 18.12.2011 aqtauda Shókeevke Qarajanbas múnayshylary aiqaylaghan son,Ómirzaq Janaózen halqyn 1,5 ay boyy úryp,tonap,óltirudi búiyrghan degen әngime bar.Ásirese Janaózende 4 mkr. ornalasqan Shymkenten barghan 1000 poliyseyding halyqqa zardaby kóp bolghan.BASQA MKR AMAN ESEN KELGENDER OSY MKRQATTY TONALA, QORLANATYN BOLGhAN.keyin janajylgha jaqyn basqa uchaskedegi basqa obl. omondary kýletin.4 mkr abaylandar. onda shymkenttikter túr dep.Ómirzaq nege qazaqqa jau?

- Shynymdy aitsam súraghynyzdy týsininkiremedim. Mәselening anyq-qanyghyna jetu kerek siyaqty. Bәri de mýmkin. Búl biylikten bәrin kýtuge bolady.

- Mening aitqandarym tura kelip túr Ámirjan!Janaózenge baylanysty jaqynda jana sayt ashyldy sayttyng simvoly JÚMYLGhAN JÚDYRYQ!Men aityp jýrgen Serbiyalyq "Otpor!" úiymynyng simvoly júdyryq edi!Eh jaltaqtaghan QAZAQ!Aldanba!Ámirjan sen en istep jatyrsyn?Masqara halqym!Tәuelsizdikke qauyp tónip túr!Alla qolda!Ámirjan chto ty delaeshi so stranoy?!
Erlan әl Saumalkóliy,Soltýstik Qazaqstan

- Qauip Tәuelsizdikke emes, Siz qorghashtaghan biylikke tónip túr.

- Ámirjannyng ornyna Qazaqtyng bir úly men jauap bereyin saghan.
Sóz saptauynnan kórinip túr, kim ekenin. Sen әlemdegi demokratiyalyq, azattyq ong ózgeristerdi, olardy kimderding jasaghandaryn ne sonyng jolynda jýrgen sheteldikter men otandastarymyzdy jipke tizip, jiti baqylap otyrghan biylikting itarshysyn! Átteng 2008-jyly Dj. Makkeyn preziydentke saylanbay qaldy. Saylanghanda - TMD diktatorlary biylghy jyldyng qarashasyna deyin týgelimen taqtarynan airylatyn-dy. Sen de búlaysha sanadalamay, jym bolatynsyn. Janbolat pen Ingalar elimizde myndap sanalsa - Qazaqstannyng bolashaghyna alandamas edim.
3 jýzden, ondaghan rulardan túratyn Qazaq eli úlanghayyr jerin qanshama ghasyr saqtap keldi? Múny saqtap túrghan Nazarbaev emes, qayta sonyng biyligi túsynda zor qater tónip keledi tәuelsizdigimiz ben tútastyghymyzgha. Sen Gitlerding "Barbarossasynan" kem týspeytin "Plan Putina" degendi de biletin siyaqtysyn, qaytadan Resey imperiyasyn qúrudy maqsat etken. bizge muhittyng arghy jaghyndaghy AQSh qauipti emes, eki ýlken kórshimiz qaterli. Amerikandyqtar Qazaqstandy mәngi meken etudi maqsút tútpaydy.
Ámirjan, ózge de Qazaqtyng naghyz patriottary elin satpaydy! Kimderding satatyndaryn, satyp ýlgergenderin halyq bilip, kórip otyr ainalayyn. Sol satqyndyqtyng saldarynan Qazaqstan 120 mlrd. syrtqa qaryzdar, 2025-jyldan keyin anyq bayqalady, seziledi qazaqstannyng qalay "qaqsyp" qalghany. Bizdi endi shiyrek ghasyrdan keyin úrpaqtarymyz qarghap-sileytin bolady...
Júmabay Dospanov, Atyrau

- Júmeke, rahmet pikir qosqanynyzgha. Qaytesiz búl sandyraqqa uaqytynyzdy ketirip? Biylikting advokatynyng sauatynyng dengeyi osy bolsa, biylikting ózi jetisken eken...

 

"""Ontýstiktegi kórshi elderding birinen shyghatyn «mahalla.kom» dep atalatyn internet basylym 2011 jyldyng jeltoqsanynda Qazaqstannyng batys aimaghynda bolghan qandy oqighalardy úiymdastyrushylar retinde Reseyding arnayy organdaryna silteydi.
Olardyng oiynsha Euraziyalyq kenistik qúru iydeyasyn kózdegen Nazarbaev pen Putin arasynda bәseke bar. Ásirese óz pozisiyasyn nyghaytu jolynda memleket baylyghyn iygertuge Qytaydy da, Batysty da erkin qabylday beretin Nazarbaevtyng bolashaq Odaqty óz uysynda ústap qalu mýmkindigi zor. Sondyqtan reseylik oppozisiyanyng oyanghanyn eskere otyryp Putin myrza manyndaghy adal berilgen arnayy qyzmetterdi qoldanyp Janaózen qyrghynyn qoldan jasaghan eken-mys. Ózine bolashaq oryn dayyndauda. Halyq ashuyn tuyndatu arqyly Nazarbaevtyng taghyn shayqaltyp, alasapyran sәtti syltau etpek. Yaghny ereuil men býlikke oranghan Qazaqstannyng biyligi Putinnen kómek súrary anyq. Sol kezde «dostyq qúshaghyn» aiqara ashyp qapsyra qalmaq. Qazaqstannyng әsirese Batys aimaghyna dendep enip ketken qytaylyq ekspansiyadan, әriyne Resey de qorqady, sol sebepti «kishi bauyryna» kómektesudi algha tartqan Resey óz gegemoniyasyn ornatpaqshy...
Janaózendegi oqighalargha resmy Kremliding eshqanday bagha bermeui de sonyng tikeley dәleli deydi shyghystyq sarapshylar.
Resey Federasiyasyndaghy talay terrorlyq aktiler sol el biyligining qolymen jasalghan dep aiyptaushylar qashanda kóp. Qandy qylmystargha qatysy bar arnayy qyzmetti alystan izdeu bizge de kerek emes..."""""

Osyghan ne deysiz Qosanov myrza?

Patriot

- Búl kóp dolbardyng biri ghana. Janaózenge bizding biylik emes, basqa bireu kinәli degen joramal Aqordanyng ózine de jaghuy mýmkin. Meninshe, Resey gegemoniyasynyng qaupi onsyz da bar. Onyng aty - Euraziyalyq Odaq. Putin «sobirateli zemeli» ekenin jasyrmaydy. Al Aqorda jaghynan reseylik iydeologiyalyq ekspansiyagha osy kýnge deyin layyqty jauap joq. Búl da el bop oilanatyn jәit.

- Ámirjan agha sizding kózqarasynyz qanday, sosialistik pe, kapitalistik pe ? Tek jauap berinizshi. "Sekiruge" bolmaydy..........

- Jogharyda jauap bergenmin. Qaranyz.

- Siz turaly kóp bile bermesemde jýziniz ashyq adam senetindey kisilikti adamgha úqsaydy ekensiz.
Sizshe qazaq elindegi demokratiya qanday boluy kerek, qazirgi jaghdayymyzshy ?

- Qazaq elindegi demokratiyanyng basty prinsiypi shyn mәnindegi halyqtyq biylik boluy tiyis. Ádil saylau arqyly halyq óz basshylaryn saylap alyp, olargha qatang baqylau jasay alatynday mehanizmder boluy kerek. Qazirgi jaghday tipti syn kótermeydi!

- Sizding osylay japa shegip jýrgendegi sayasy ne adamdyq basty múratynyz ne ?

- Adamy jәne sayasy múratym bir: Qazaqstanda әdiletti qogham ornatu, bala-shagham sonday qoghamda ómir sýrse deymin.

- Sizdede qorqynyshpen pendeshilik mýddening talas tartysymen ózinizben kýreste bolghan shyghar?

Men, әriyne, perishte emespin. Biraq eshkimdi satqan emespin, eshkimge satylghan emespin. Osy qiyn jolda qoryqsam ózim ýshin emes, jaqyndarymnyng densaulyghy men bas amandyghy ýshin qoryqtym, ony nesin jasyrayyn.

- Oppozisiya nege orysshyldau bolyp kórinedi búghan halqaralyq adam qúqyghy sayasaty sebeppe, joq resey yqpalyma?

- Búryn oppozisiya orysshyldau bolsa bolghan shyghar. Qazir jaghday bólek. Bizde naghyz últ janashyrlary jetkilikti. Biz, oppozisiya, shetel adam qúqyn qorghaytyn úiymdarynyng ne Reseyding yqpalyna eshqashan tәueldi bolghan emespiz. Bolmaymyz da! Qazaqstanda demokratiya ornatu isi - bizding ózimizding tól isimiz!

- Sizder Alash ziyalylaryn ónege alyp últtyq mýddemen ruhany mәselelergede mәn bergenderinizde qoldaushy artarma edi ?

- Ónege alyp kelemiz. Alash ziyalylarynyng ruhany múrasyn, teoriyalyq terendigin shyn mәininde tolyq zerttep, úghyna qoymadyq. Ol ras.

- Biylikti kóp synaghannan halyqtyng múng múqtajyn shynayy týsinip ,sony kóbirek oilaghanda dúrys bolarma eken.

- Halyqtyng mún-múqtajyn oilaghandyqtan biz biylikti synap jýrmiz ghoy.

- Aldynghy jolghy saylauda Toqtar Áubakirovty nege kóp kórsetpedizder, joq ol kisi salqyn qandylyq kórsettime, әlde jeke bas pendeshilik mәseleleri boldyma.

- Búl pikirinizben kelispeymin. Ótken saylaugha Toqtar aghamyz óte belsendi qatysty. Talmay el aralady, barlyq ýgit ónimderinde ol kisining suretteri men sózderi boldy. Qazaqtyng has Batyryn el qoldady!

- Býgingi qazaq qoghamyndaghy basty manyzdy mәseleler ne dep bilesiz, ony sheshuge óz ústanym payymynyz qanday ?

- Býgingi qazaq qoghamynda manyzdy mәsele kóp. Sonyng biregeyi - bylyqqa batyp, shekten tys baylyqqa kenelgen biylikti tәubasyna keltiru, biylikti ózining iyesi - halyqqa qaytaryp beru.

- Ámirjan bauyrym, men Pragadaghy Erjan degen әriptesing bolamyn. Tanyp otyrghan shygharsyn. Jogharyda saghan 86-ghy Jeltoqsan oqighasy kezinde jastardy jazalaugha atsalysqanyng turaly oryndy súraq qoyylypty.Sol jyly sening tym belsendi bolghanyndy barlyghymyz bilemiz ghoy. Qazir halyqtyng jaghynda jýrsin. Býgingi is-әreketindi, aityp jýrgen sózderindi eki qolymmen qoldaymyn. Al sol jyly biylikting jaghynda bolyp, biraz jastardyng oqudan ketuine at salysyp eding emes pe? Osy әreketindi býgin moyyndaghyng kelmey me? Keybir studetterdi ottan arashalap qalghanyndy da men jaqsy bilemin. Biraq, olardyng barlyghy sening auyldasyn, rulasyng nemese dostaryng bolatyn.

- Erjan, búl súraqqa jogharyda jauap bergenmin. Shynymdy aitsam, sen múnyng bәrin onsyz da jaqsy bilesin, kezinde ózing de atsalysqansyng búl taqyrypqa. Sol sen aitqan belsendilikting arqasynda, sol fakulitettesterimdi oquda alyp qala aldym. Sony ózing de aityp otyrsyn. Men kómektesken 14  adamnyng qay jerden, rudan ekenin, shynymdy aitsam, osy kýnge deyin bilmeydi ekenmin. Keyin birazymen dos bolyp ketkenimiz ras. Erjan, sol kezdegi KGB qara tizimin jasap, fakulitetke jibergende, rularyn jazbaghan eken, basqa jaghynan iriktegen bolar. Rasyn qazir aitugha bolady: olardyng bәri sol kýni alanda bolghan. Al men, esinde bolsa, olar alanda bolghan joq dep, qorghap qaldym. Ol kezde oqudan shyghyp qalmaudyng basqa amaly da bolmady ghoy...

- Masondar turaly ne aitasyz?Olardyng qazaq biyligine yqpaly qanday.Astanadaghy piramida solardyng belgisi ma?Biylik nege óz últyn sýimeydi?Onyng últy basqa degen sóz shyn ba? ADAYHAN.

- Qazaqtyng biyligine yqpal etip jatqan masondar emes, baylyqqa degen sheksiz qúmarlyq! Baylyqqa tabynghan biylik últyn sýimeydi eshqashan, óitkeni últyn sýi degen sóz sol mynghyrghan milliardtaryn milliondarmen bólisu degen sóz. Ondaygha bizding shyq bermes Shyghabay biylik bara almaydy!

Adayhan! «Onyng últy» degening kimning últy?

- Assalaumaghaleykum! Ámirjan agha !!! Sizding kózqarasynyz sosialistik pe, әlde kapitalistik pe ?

Jogharyda jauap bergenmin.

- Ábeke, ózinizdey jan-jaqty bilimdi Azamattyng qazaqstan oppozisiyasynda boluy óte manyzdy. Bar jaghynan shoqtyghynyz biyik, bilim de, til de, sheshendik te, tabandylyq ta bar. Sizding qoldaushylarynyz kóp elde. Sony biliniz. Mening súraqtarym mynaday:
Jastay biylikte boldynyz. Oppozisiyagha ketkeninizge ókinbeysiz be qazirde? Dap-dayyn ministrsiz, odan da biyik bola alatyn túlghasyz.

- Biylik әdiletti bolsa, onyng ishinde jýrip, oiyndy ashyq aityp, el ýshin ayanbay enbek etuge mýmkindik berilse, odan 1997 jyly óz erkimmen ketip nem bar edi menin? Biraq halqyna tek qana sheneunik shiynelin kiyip alyp qana qyzmet etuge bolady dep kim aitty? Mәselen, men óz basym osynshama jyl oppozisiyada jýrip te, Otanyma adal enbek etip jatyrmyn dep oilaymyn. Memlekettik mansap maqsat emes, ol - halqyna qyzmet etuding bir joly ghana.

- Ótken preziydenttik saylauda oppozisiyadan nege týspediniz? Men estigenmin osyndaghy jigitterden, Algha men kommunister sizdi qoldaddy dep. nege abilov shyqty, ol jaqsy biyzesmen shyghar, biraq preziydettikke layyqty emes qoy. Ony úsynularynyz o bastan jenilemiz degenderiniz boldy.

- Óz әriptesterimning birazy jәne basqa partiya ókilderining ótken preziydenttik saylau aldynda meni qoldaymyz, týs saylaugha degeni ras. Biraq men jeke bas ambisiyamdy partiyamyzdyng birligi jolynda tәrk etkenmin. Jalpy demokratiyalyq prosess ýshin sonym dúrys boldy dep oilaymyn.

- Parlamettik saylauda tele debatqa siz nege shyqpadynyz? Nigmatullin men Perushaevting byt-shytyn shagharar ediniz ghoy sol qolmen! Túyaqbaydyng shyqqany óte masqara boldy! Barlyq el kýldi!

- Teledebat turaly. Ol kisining óz tandauy solay boldy. Onday sholaq debattan ne kýtuge bolady ózi. 2007  jyly men partiyamyzdyng atynan «Habardaghy» teledebatqa qatysqanmyn. Ár taqyrypqa bar-joghy 2 minut beriledi. «Ássalamaleykum, aghayyn!» degende uaqytynnyng jartysy ótip ketedi! Jәne de qalaghan partiyana súraq qoya almaysyn!

- Qazaqstan oppozisiyasynyng bolashaghy qanday?

- Oppozisiyanyng bolashaghy ony halyqtyng qoldauy ne qoldamauyna tikeley baylanysty. Qoldaytynyna men nyq senimdimin! Sondyqtan Qazaqstan oppozisiyasynyng bolashaghy jarqyn! Óitkeni bizding ústanghanymyz - halyqtyng tól mýddesi. Al halyqpen birge bolghan kez kelgen sayasy kýsh erte me, kesh pe, bәribir jeniske jetedi.

- Biylikke berer boljamynyz qalay? Bolashaghy qanday Aqordanyn?

- Biylikke qatysty boljamym: preziydent kózi tirisinde bas biylikten ketkisi joq! Dәl osy jayt tayau bolashaqta Aqordanyng ishki jәne syrtqy sayasatynyng basty anyqtauyshy bolady. Yaghni, biylikting barlyq kýshi qazirgi preziydenttik jýieni odan sayyn kýsheytuge júmsalady. Múnynyz eldegi demokratiyalyq prosesterding birshama toqyrauyna әkep soqtyrady. Oppozisiyanyng eng tabandy ókilderine qarsy qysym da kýshengi әbden mýmkin. Múnyng bәri qoghamdaghy narazy kýshterdin  belsendiligin odan beter arttyrary haq. Aqorda ýshin basty qauip dәl sol jaqtan bolady.

- Auyl jaghynyógha baryp túrsayz ba? Klastastar, slujak, kurstastardan qol ýzip qalghan joqpyz ba?

- Áriyne, auyl jaqtan qol ýzbeuge tyrysamyn. Balalyq shaqtaghy dostarmen baylanys ta túraqty әri bayaghysha ystyq


- Otbasynyz turaly aitsanyz, balalarynyzdyng qazaqshasy qalay?
Ázirshe osy. Keyin taghy qosa jatarmyn, Súqbat sәtti ótedi degen oidamyn, sózden sýirnbeysiz ghoy

.

- Sheshem bar. Júbayym, Qúday bergen eki qyz, bir úlym bar. Ýsheui de qazaq mektebinde bilim aldy.

- Qanday mamandyq oqyghyn ediniz,qazir qanday kәsippen shúghyldanasyz?

- Mamandyq tandau әr adamnyng óz isi, óz jauapkershiligi. Meninshe, mamandyqtyng jamany joq, tek mamandar ne jaqsy, ne jaman bolady.

Ózim - kәsiby jurnalispin, bala kezden birjolata tandaghan jurnalistikadan biylikte jýrgende de, qazir de qol ýzip kórgen joqpyn. Óitkeni jazu ózime únaydy.  Ashyq sayasat alanyna shyghuym da sol jurnalistikadan tuyndap otyr. Óitkeni, jazghanda shydyqty jazu kerek. Al býgingi Qazaqstanda aqiqatty aitqan kez kelgen adam amalsyzdan oppozisioner bop ketedi!

(Jalghasy bar)

«Abay-aqparat»

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1475
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3249
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5454