Elbasynyng Astanany damytugha qatysty ýlkendi-kishili otyrystarda ýzbey aityp kele jatqan mәselesining biri - elordany sasyq hәm qolansa iyisten qútqaru jayy әli kýnge sheshiler emes.
Alty әlemge tanylghan aibyndy Astanamyzdyng abyroyyna daq týsirip túrghan búl mәselening tórkinine ýnilip kóreyik. Juyrda Elbasy aldynda esep bergen Astana qalasynyng әkimi Imanghaly Tasmaghambetov: «Biylghy jyly Taldykól qaldyq sular qoymasyn tazalaudyng qúrylys júmystaryn bastaymyz. Joba eki kezennen túrady. Birinshi kezeninde songhy tehnologiya boyynsha Esil ózenine qúiyp jatqan su jýiesi tazalanyp, sanitarlyq normagha keltiriledi. Ekinshi kezeninde Taldykól qaldyq su qoymasyn joy, onyng tabanyn qorys batpaqtan tazalau, sol arqyly 2 myng gektardan bastapqy qalpy - 400 gektargha deyin jetkizu kózdelude. Su qoymasy tabanyn tazalaugha júmsaq geotekstil filitrli konteyneri qoldanylady. Joba júmysy 2011-2015 jyldargha josparlanghan» dedi.

Elbasynyng Astanany damytugha qatysty ýlkendi-kishili otyrystarda ýzbey aityp kele jatqan mәselesining biri - elordany sasyq hәm qolansa iyisten qútqaru jayy әli kýnge sheshiler emes.
Alty әlemge tanylghan aibyndy Astanamyzdyng abyroyyna daq týsirip túrghan búl mәselening tórkinine ýnilip kóreyik. Juyrda Elbasy aldynda esep bergen Astana qalasynyng әkimi Imanghaly Tasmaghambetov: «Biylghy jyly Taldykól qaldyq sular qoymasyn tazalaudyng qúrylys júmystaryn bastaymyz. Joba eki kezennen túrady. Birinshi kezeninde songhy tehnologiya boyynsha Esil ózenine qúiyp jatqan su jýiesi tazalanyp, sanitarlyq normagha keltiriledi. Ekinshi kezeninde Taldykól qaldyq su qoymasyn joy, onyng tabanyn qorys batpaqtan tazalau, sol arqyly 2 myng gektardan bastapqy qalpy - 400 gektargha deyin jetkizu kózdelude. Su qoymasy tabanyn tazalaugha júmsaq geotekstil filitrli konteyneri qoldanylady. Joba júmysy 2011-2015 jyldargha josparlanghan» dedi.
Qala әkimshiligining Energetika jәne túrmystyq sharuashylyq basqarmasy bastyghynyng orynbasary Islambek Biysenbaevtyng aituynsha, Taldykól qaldyq sular qoymasynyng aumaghy 90 million tekshe metrge teng eken. Oghan tәuligine 254 myng tekshe metr qaldyq sular týsetin kórinedi. Al búdan shyqqan jylghalar Qorghaljyn memlekettik tabighy qoryghyna baryp qúyady. Osydan bes jylday búryn Parlament Senatynyng deputaty Svetlana Jalmaghambetova mәsele kóterip: «Taldykólding suy Qorghaljyndy lastap qana qoymay, ondaghy florany búzady eken. Yaghny qoqiqazdardyng aua kóshuine әser etui mýmkin kórinedi. Onday jaghdayda ónirdegi tabighy tepe-tendik búzylady» degen bolatyn. Biraq sol deputattyq saualdyng sony siyrqúiymshaqtanyp baryp, jauapsyz qaldy.
Islambek Biysenbaev 2012-2015 jyldargha arnalghan qalanyng damu baghdarlamasynda Taldykól qaldyq sular qoymasyn tazalap, qúrghatugha 60 milliard tenge qarastyrylyp jatqandyghyn aitady. Qazir onyng tehnikalyq-ekonomikalyq negizdemesi jasalyp jatyr eken. Osyghan oray Parlament Senatynyng deputaty Oralbay Ábdikәrimovting qabyldauynda bolghan «Batys Kommers Stroy Serviys» JShS diyrektorynyng orynbasary Bolat Múqyshev Astana әkimdigi josparlap otyrghan fotomen әdisimen Taldykóldi tazalaudy jýzege asyrugha qyruar qarjy men ýsh jyl uaqyt júmsaudyng tym tiyimsiz ekendigin aitady.
«Bizdinshe, búl әdis - tiyimsiz. Sebebi onyng ekologiyalyq ziyany kóp. Birinshiden, búl әdisting tozyghy jetken. Ekinshiden, ýsh jyl tym úzaq merzim. Ýshinshiden, әlemdik qarjy daghdarysy jaghdayynda osynsha qarjyny júmsamay-aq, «Batys Kommers Stroy Serviys» JShS membranalyq әdispen bir jylda eki ese az qarjygha Taldykól su qoymasyn tazalap bere alady. Qúrylys kompaniyasynyng osy qúral-jabdyqtardy mengergen mamandary bar. Mamandardyng halyqaralyq talaptargha say júmys isteuge negizdelgen sertifikattary, kelisimsharttary bar. Tehnikalyq, materialdyq bazasy jetkilikti» deydi maman.
Búl kompaniyanyng úsynyp otyrghan jana tehnologiyagha negizdelgen membranalyq әdisin qazirgi tanda Birikken Arab Ámirligi, Resey, AQSh su qoymalaryn tazalaugha qoldanyp jatyr eken. Membranalyq su tazalau әdisining ereksheligi: 99 payyzgha deyin tazalanghan sudy auyl sharuashylyghy maqsatyna (balyq ósiruge, daqyldar ósiruge) paydalanugha bolatyn kórinedi. Negizgi ereksheligi - sudan biomassany aiyrady. «Basqa ónirlerde synaq retinde qaldyq qoymasyn tazalau júmysyn atqarugha bolar. Al Astanada ony jasaugha bolmaydy. Sebebi fotomen әdisimen sudy keptiru kezinde búdan da sasyq iyis auagha jayylady da, qala túrghyndarynyng ashu-yzasyn tughyzary anyq» deydi Bolat Múqyshev.
Endeshe, Elbasynyng ózi әldeneshe ret eskertken mәseleni jedel de útymdy sheshu ýshin qala әkimdigi barynsha tiyimdi әri ontayly jobagha nege bayqau jariyalap, ony ashyq týrde ótkizbeske degen oryndy súraq tuady. Ashyq auagha taralyp jatqan nәrsege qatysty jaydyng ashyq qaralghany dúrys emes pe? Jalpy, el kólemindegi kelensizdikter sol bayaghy jabyq, jasyryn sheshiletindikten de azaymay túrghan synayly.

Qútmaghambet QONYSBAY
«Ayqyn» gazeti