19 shilde kýni preziydent Qasym-Jomart Toqaev eldegi epiydemiologiyalyq jaghdaygha baylanysty arnayy jiyn ótkizdi. Preziydent eldegi virustyng órshuin atap ótip, Ýkimetke birqatar tapsyrmalar berdi. 

Arnayy jiynda memleket basshysy PTR test tapsyru mәseleleri, aimaqtardaghy auruhanalardy qamtamasyz etu, vaksinanyng balama týrlerin jetkizu, vaksinasiya pasportyn qoldan jasaghandardy jazalau, vaksinagha qarsylarmen kýres mәselelerin talqylap, Ýkimetke atalmysh mәselelerdi sheshuge bir ay uaqyt berdi.

«Býgin kóterilgen barlyq mәseleler Ýkimetting jiti baqylauynda boluy tiyis. Naqty jospar men әreket kerek. Bir ay ishinde atqarylghan sharalar jayly mәlimdeudi súraymyn», - dedi Toqaev. Búl Ýkimetke preziydentting tapsyryp otyrghan alghashqy tapsyrmasy emes.

10-shilde kýni, Preziydent senbining tanynda Ýkimet mýshelerin jinap, onlayn formatta basqosu úiymdastyrdy. Búl jiynda Ýkimetke aitylghan syn, eskertilgen eskertpe kóp boldy. Preziydent elimizding batysy men Qyzylorda aimaghyndaghy quanshylyqty atap ótip, auyl sharuashylyghy ministrining júmysyn synady. Sol kýni ministr Saparhan Omarov otstavkagha ketti.

«Jýieli әri naqty júmys atqarylmaghan. Sonyng kesirinen sharualarymyz tyghyryqqa tirelip otyr. Naqty is-әreket pen keri baylanys joq. Sondyqtan fermerler kómek súrap, tikeley maghan ótinish aityp jatyr. Áriyne, quanshylyq – tabighy jaghday. Múny jaqsy týsinemin. Degenmen búl mәselening bir jaghy ghana. Eng bastysy osynday kýrdeli kezende tiyisti ministrlik shúghyl jәne batyl sheshimder qabyldauy qajet edi»,- dedi Toqaev. Áriyne búl tek qana auyl sharuashylyq ministrining kinәsi emes, tútas Ýkimetting aiyby bolatyn.

Preziydent basqosuda qazirgi tandaghy eng manyzdy mәselening biri vaksinagha kelip toqtaldy. Memleket basshysy elimizde azamattargha vaksinanyng Batystyq týri nege әli jetkizilmegenin qatang synady.

«Byltyr men tiyisti tapsyrmalar bergen bolatynmyn. Degenmen Pfizer vaksinasyn belgilengen kompaniyalargha jetkizu orta joldan ýzildi. Anyqtama retinde mynany aita alamyn. Kelisim boyynsha Qazaqstangha biyl mamyr aiynda Pfizer-ding 2 mln dozasy jetui kerek bolghan. Ýkimet preparatty jetkizuding ýziluin Pfizer kompaniyasynyng sharttarymen baylanystyryp otyr. Biraq búl sharttar vaksina satyp alatyn býkil elder ýshin standartty bolyp esepteledi», - dedi Toqaev.

Vaksinanyng balama týrlerin jetkizu asa manyzdy. Sebebi qoghamnyng bir bóligi vaksina alugha mýlde qarsy bolsa, bir bóligi vaksinany alyp jatyr. Al ýshinshi tarap vaksina alugha qarsy emes, alayda DDSÚ moyyndaghan Batystyq vaksinalardy saludy qalaydy. Dey-túra memleketimizde DDSÚ úsynghan vaksina týrleri joq. Halyq reseylik jәne qytaylyqt vaksinalardy alugha mәjbýr, al qazaqstandyq KazVak óte az kólemde shygharyluda. Búl elimizdegi vaksinasiya ýderisin bayaulatyp otyr.

2021 jyldyng 1 sәuirinde preziydent Ýkimetpen ótkizgen jiynda kezekti mәrte Ýkimet júmysyn syngha aldy. Mәmin men Soy synnyng astynda qaldy. Preziydent vaksinany halyqtyng az alghanyna syn aityp, Soydy «soyyp» saldy.

«Aleksey Vladimirovich, men búryn aitqanymday, qazirgi uaqytta Ýkimettegi basty mindet densaulyq saqtau ministri, sizding erekshe qúzyretiniz bar. Siz júmysynyzdy jaqsy bastadynyz da, keyinnen ekpininiz azaydy. Sәuir aiynda siz jaghdaydy qalypqa keltiruge tiyissiz. Olay bolmaghan jaghdayda sizdi qapalandyratyn kadrlyq taghayyndaular bolady. Búl tek qana densaulyq saqtau ministrligine ghana emes, jalpy Ýkimetke qatysty», - degen edi. Atalmysh jiynda da preziydent Ýkimetke tapsyrmalardy oryndap, atqarylghan sharalargha qatysty naqty aqparat beruge bir ay uaqyt bergen edi.

2020 jyldyng 18 shildesinde de tura osynday syn aityldy. Áriyne Ýkimetti preziydent kezekti mәrte syngha alghan bolatyn.

«Bayandamalargha qarasam, jaghday qalypty jәne baqylauda siyaqty. Alayda shynayy iske kelsek olay emes. Men ózimning әkimshiligime elimizdegi dәri-dәrmekting qoljetimdiligi men tapshylyghyn tekserudi tapsyrdym. Nәtiyjesi quantarlyqtay emes. Batys Qazaqstan, Atyrau, Jambyl, Qaraghandy oblystarynda, Núr-Súltan jәne Almaty qalalarynda dәri jetispeushiligi bayqalady. Dәrige kezekke túru, qajet dәrilerding tym qymbattap ketui oryn aluda.

Ákimderde qauyrt jaghdayda júmys isteuding tәjiriybesi joq. Tuyndaghan mәselelerdi sheshudi, halyqqa memlekettik sayasatty týsindirudi qalay jasau kerektigin bilmeydi.

Memleketik organdar tarapynan naqty júmys bolmaghandyqtan halyq búl mәseleni óz betinshe sheshuge kirisip ketti. Búl nonsens! Halyq jappay ottegi toltyrylghan ballondar satyp aluda. Búl auruhanalardyng tikeley mindeti. Óndiristik óttegi ballondaryn ýy jaghdayynda qoldanu faktileri tirkelude. Ýkimet pen әkimdikke bes kýnning ishinde auruhanalarda jәne ýy jaghdayynda qoldanugha bolatyn óttegi toltyrylghan ballondarmen qamtamasyz etudi tapsyramyn», - dep Preziydent tapsyrma bergen bolatyn. Sodan beri tura bir jyl uaqyt ótipti. Preziydent eskertip, syn aitudan jalyqqan emes, Ýkimet minin týzeude asyghar emes.

Quanshylyqtan keyin eki ay aragha salyp Ýkimet basshysy Asqar Mәmin elimizding Batys ónirine saparlap bardy. Osynyng ózi Ýkimetting mәselelerdi sheshu jolyndaghy jyldamdyghy men sheshim qabyldau reaksiyasyn bildiredi.

Ka Myrza

Abai.kz