«Arqankergen» shekara beketinde bolghan qayghyly oqighanyng sebep-saldaryn qúzyrly oryndar resmy týrde mәlimdelgenimen, el-júrttyng kónilin kýpti etken kýdikti saualdar barshylyq. Eger 19 jastaghy jigit shynymen bir emes, eki emes, baqanday 15 adamdy qyryp tastaghan bolsa, elding qauipsizdigi ýshin alandaugha negiz joq emes-au. Ári ÚQK qyzmetkerlerining atyna da búl jaghdaydyng abyroy әpermesi anyq.

Mәselening mәnisi belgili bolghannan keyin qorghanys salasyna qatysy bar, ishki qúrylymdarda lauazymdy qyzmet atqarghan el aghalaryna osy saualdy tótesinen qoyghan edik. Biraq at tondaryn ala qashyp, mәselegen pikir aitudan bas tartty. Al gazetimizding tilshisine pikir bildirgenderding әngimesi tómendegidey.

Irak ELEKEEV, sayasatker:

Qúzyrly oryndardy da týsinuge bolady

- Mening de keybir jayttargha kýmәnim bar. Mәselen «qandy oqigha tanghy saghat beste boldy» degen derekke. Dese de shekarada shyn mәninde ne bolghanyn kim bilsin?! Tekseru júmystary ayaqtalghannan keyin baryp pikir aitylmasa, әzirge birdene dey qoy qiyn. Bir qyzyghy, resmy mәlimdemeni Ishki ister ministrligi bir bólek, ÚQK bir bólek jasaghany belgili. Biraq olardy da týsinuge bolady.

Amankeldi AYTALY, qogham qayratkeri:

Shekaradaghy jaghday kezdeysoqtyq emes

«Arqankergen» shekara beketinde bolghan qayghyly oqighanyng sebep-saldaryn qúzyrly oryndar resmy týrde mәlimdelgenimen, el-júrttyng kónilin kýpti etken kýdikti saualdar barshylyq. Eger 19 jastaghy jigit shynymen bir emes, eki emes, baqanday 15 adamdy qyryp tastaghan bolsa, elding qauipsizdigi ýshin alandaugha negiz joq emes-au. Ári ÚQK qyzmetkerlerining atyna da búl jaghdaydyng abyroy әpermesi anyq.

Mәselening mәnisi belgili bolghannan keyin qorghanys salasyna qatysy bar, ishki qúrylymdarda lauazymdy qyzmet atqarghan el aghalaryna osy saualdy tótesinen qoyghan edik. Biraq at tondaryn ala qashyp, mәselegen pikir aitudan bas tartty. Al gazetimizding tilshisine pikir bildirgenderding әngimesi tómendegidey.

Irak ELEKEEV, sayasatker:

Qúzyrly oryndardy da týsinuge bolady

- Mening de keybir jayttargha kýmәnim bar. Mәselen «qandy oqigha tanghy saghat beste boldy» degen derekke. Dese de shekarada shyn mәninde ne bolghanyn kim bilsin?! Tekseru júmystary ayaqtalghannan keyin baryp pikir aitylmasa, әzirge birdene dey qoy qiyn. Bir qyzyghy, resmy mәlimdemeni Ishki ister ministrligi bir bólek, ÚQK bir bólek jasaghany belgili. Biraq olardy da týsinuge bolady.

Amankeldi AYTALY, qogham qayratkeri:

Shekaradaghy jaghday kezdeysoqtyq emes

- Norvegiyada Anders Breykvik degen jigit 77 adamdy atyp óltirdi. Múnyng sebebin Ýkimet te, qoghamdyq úiymdar da kýni býginge deyin anyq bilmeydi. Áleumettik jaghynan halqynyng jaghdayy joghary dengeydegi elde búl oqigha qaydan boldy? Osynyng sebebin izdegende qazirgi jahandanu zamanynda birinshiden,  adamnyng ómiri qúnsyzdandy da, ekinshiden qoghamdaghy psihologiyalyq әleumettik ahualdy tamaqtyng toqtyghymen ólsheuge bolmaydy. Múnyng astarynda biz sebebin  bilmeytin tereng qúbylystar jatqan siyaqty. Endi osyghan jaqyn qúbylys bizding elde de oryn aldy. Mening resmy berilgen anyqtamamen kelispeytin bir sebebim, onday anyqtamany anyq bolghan jaghdayda ghana aitady. Ne sebepti 19 jastaghy jigit osynday qadamgha bardy? Bizdiki de boljam. Degenmen, 14 adamnyng 13-i qazaq, ekeui basqa últ ókilderi eken. Osy oqighanyng aldynda «últaralyq jaghday bolghan joq pa?» degen bir oy keledi. Qanshalyqty tatumyz, halyq arasynda ashu-arazdyq joq desek te osynday bir mәselening jatuy әbden mýmkin. Onyng kezdeysoq nәrse emes ekeni belgili. Taghy bir mәsele, elimizding әskerindegi psihologiyalyq ahual qanday? Búl salada qúpiya kóp-aq. Bolghan oqighany halyqtan jasyrugha kelmeytindey jaghday bolghan kezde ghana jariyalanyp jatady, anyq-qanyghy. Sonymen birge әskerdegi psihologiyalyq ahualdyng bir kórinisi býginge deyin suisid toqtamay túr. Osyghan qarap «bizding әskerimiz tomagha-túiyq úiymgha ainalyp bara jatqanyn kórsetpey me» degen oy tuady. Onyng ýstine elimizding kýsh qúrylymdarynda qordalanyp qalghan mәseleler de joq emes siyaqty.

Múrat ÁBENOV, Mәjilis deputaty:

Resmy aqparatqa senuimiz kerek

-  Búl qaraly jaghdaygha pikir aitugha әli erte. Qanshama jastarymyz qaza tapty. Osyghan qatysty aqparat taratuda abaylamasaq bolmaydy. Biz osy sәtte tek dәleldengen resmy aqparatqa ghana senuimiz kerek. Sebebi, búl jerde últaralyq, halyqaralyq, azamattar arasyndaghy qarym-qatynastyng órshui sekildi birneshe qauip bar. Mәlimdemelerge qatysty aitylyp jatqan «olay emes, búlay boluy kerek qoy» degen sekildi pikirler de dúrys emes. Meninshe, resmy mәlimdeme qisynsyz emes. Ol jauynger әskerde birinshi kýn jýrgen joq. Kýdikke ilingen sarbazdy qaralaghanym emes, biraq 19 jasar jigit jas bala emes. Óz basym әskerde bolghannan keyin onday jaghdaylar mening de esimde qaldy. 18 jasymda әskerge ketip, Mongholiyanyng shekara aumaghynda barlau brigadasynda óte jasyryn týrde Qytay jaghyn qarauyldadyq. Bizdi 18 jasymyzda jauyngershilikke baulyp, ýlken әskery shabuyl jasaugha dayyndady. Qarudy ústaudy ýiretkennen keyin el men jerdi qorghaudy sanamyzgha sinirdi. Qaru asynghannan keyin tankterge deyin qalay jýrgizetinin bildik. Sol kezde «qasymda jýrgen adamdardyng qolynda qaru bar, onymen bayqap sóilesu kerek, renjitip almauym kerek» dep oilaytynmyn. Qolyna qaru ústaghan adam qashanda kýshti bolady. Syrtta otyryp pikir aitu qashanda onay. Bizding shekaradaghy jaghdaygha baylanysty qoghamdyq pikir «on bes adamnyng biri nege onyng qaruyn tartyp almady?!» degenge keledi. Myltyq kezenip túrsa, kim oghan qarsy jýgiredi. Mysaly, kýmәn tudyrghandar myltyqqa qarsy jýgiruge dayyn bolar ma edi?!

Pikir jighan - Zanghar TAUDAY

«Halyq sózi» gazeti