Jeksenbi, 29 Qyrkýiek 2024
Janalyqtar 5675 27 pikir 17 Qyrkýiek, 2021 saghat 13:26

Resey men NATO teketiresi: Qazaqstan qay tarapta?

Resey men Batys arasynda әskery jәne sayasy bәsekelestik artuda. Key sarapshylar ony tipti jana qyrghiy-qabaq soghystyng bastaluy dep te sipattauda. Reseyding 2014 jyly barlyq halyqaralyq kelisimderdi ysyryp tastap, Qyrymdy basyp aluy, artynsha Ukrainanyng shyghysynda soghys bastauy órkeniyetti әlemning qyzyl syzyghynan ótui boldy. Jauap retinde Batys elderi Mәskeudi sanksiyamen tópelep, shekteuler qoyyp jatyr. Resey birqatar әlemdik úiymdar men forumdardan shygharyldy, al Kremliden zardap shekken Kiyev NATO elderinen qaru-jaraq týrinde kómek ala bastady. 

Resey óz kezeginde Batysqa qarsy jauap retinde týrli әskery jattyghular sanyn arttyrdy. Okkupasiyadaghy Qyrym manynda teniz әskery jattyghularyn údayy ótkizu tәjiriybesine kóshti. Batysqa qarsy jauap retinde Resey "Batys" әskery jattyghuynyng kólemi men manyzyn arttyra týsti. Belarusi elimen birlese ótkizetin atalmysh jattyghugha Resey ÚQShÚ úiymyndaghy ózge de elderdi qatystyrugha tyrysyp jatyr. Alayda oghan baqylaushy nemese kishi top ókilderin ghana jiberu arqyly basqa memleketter atalmysh jattyghudan basyn aulaq ústaudy, sol arqyly Batyspen qarym-qatynasyn nasharlatyp almaudy oilastyruda.

Keshe "Batys-2021" әskery jattyghuy ayaqtaldy. Auqymdy jattyghugha Resey men Belarusi әskerleri barynsha kóp tehnika men sarbaz qatystyrugha tyrysty. Jattyghular tek qana eki el arasyndaghy әskery baylanystyng emes, sayasy jәne ekonomikalyq baylanystyng da artqanyn aiqyn kórsetti. Batystyq sanksiyanyng astynda qalghan Lukashenko rejiyminde basqa joldyng boluy da ekitalay.

Jattyghugha Resey men Belarusi jauyngerlerinen bólek Armeniya, Ýndistan, Qazaqstan, Qyrghyzstan, Mongholiya men Shriy-Lanka әskeriyleri de qatysty. Áskery jattyghu ayaqtalghan son, kózge týsken jauyngerlerdi Resey qorghanys ministrligi marapattady. 10-qyrkýiekten bastap jattyghugha 780 әskery tehnika men 80 úshaq jәne tikúshaq qatysty. Jattyghu Baltyq tenizinen bastap Belarusi jeri, Resey aumaghyn qamtydy. Al qatysqan sarbazdardyng sany tarihy rekordty ornatyp, 200 myng sarbazdy qúrady. Jattyghu barysynda shartty negizdegi jau nysanyn basyp alu, jau úshaqtaryn jong, arnayy bólimshelerdi jau aumaghyna jetkizu, tenizdegi shayqas jәne basqa manevrlar oryndaldy. "Batys-2021" jattyghuyn NATO elderi "naghyz jaudyng pighyly men kórinisi, qarapayym jattyghugha 200 myng adamnyng qatysuynan-aq ony anghara alamyz" dep bagha berdi.

"Batys-2021" jattyghulary az ghana uaqyttyng ishinde bizding jyldam әreket toptaryn qúryp, barlyq baghyt boyynsha soqqy jasau operasiyalaryn josparlap, kez kelgen agressiyagha qarsy túra alatynymyzdy, jaugha joyqyn soqqy beretinimizdi dәleldedi", — dedi Reseyding qorghanys ministrligi ókilderi.

Batys әskery jattyghulary tórt jylda bir ret ótkiziletin Reseyding әskery manevri. "Batys jattyghularynyng aldanda "Kavkaz-2020", "Ortalyq-2019" jәne "Shyghys-2018" jattyghulary ótken edi. Reseylik BAQ búl әskery jattyghulargha 200000 әskery maman, 80 úshaq pen tikúshaq, 800-ge juyq jauyngerlik tehnika, onyng ishinde 290 tank, 240 artilleriya men flottyng 15 kemesi qatysqanyn habarlauda. Búl sany jaghynan auqymdy kórsetkishter ekeni anyq. Búghan deyingi "Batys-2017" jattyghuyna 13 adam qatysqan edi. Osyghan qarap-aq jattyghudyng manyzy Resey ýshin eselep artqanyn kóre alamyz.

Jattyghu 10-16 qyrkýiek arasynda ótip, oghan Resey preziydenti Putinning ózi qatysty. Putin 13-qyrkýiekte jattyghu alanyna baryp, әskery qimyldardy óz kózimen kórdi. Artynsha jattyghudyng bir elge qarsy baghyttalmaghanyn, alayda basqalargha aiqyn signal ekenin basa aitty.

Jattyghu barysynda 60-tan astam úshaqtar bir mezette soqqy jasaudy iske asyrdy. Oghan 12 Su-25, 16 Su-30, alty Su-24, alty Tu-22M3 strategiyalyq bombalaushy úshaqtary qatysty. Sonymen qatar jana "Lastochka" atty drondardy jattyghu barysynda synaldy.

Múnday masshtabty jattyghulargha Batys elderi múqiyat qarap, oghan qatysushy elderdi Batysqa tiyimdi seriktes bola alatyndyghyna kýmәn keltirude. Jattyghugha Qazaqstannyng da qatysqanyn esten shygharmaugha tiyispiz.

Qazaqstan ÚQShÚ qúramynda bolghandyqtan, Resey qatysatyn kez kelgen әskery qimyldargha janama nemese tikeley qatysu qaupi arta týsedi. Úiymnyng maqsaty úzymdyq qorghanys bolsa da, Mәskeu ózine tiyimdi sәtte "agressiyagha úshyraghan" pozisiyany ústanyp, ÚQShÚ-gha mýshe ózge elderdi de óz avanturasyna tartugha tyrysuy bek mýmkin. Búl rette eriksiz súraq tuyndaydy: NATO men Resey tikeley әskery qaqtyghysqa týsse, "kópvektorly" sayasat ústanatyn Qazaqstan qay tarapty qoldaydy degen. Bir ekonomikalyq odaqtaghy, bir әskery úiymdaghy, AES salu men Sber kelisimi arqyly energetikalyq jәne sifrlyq dengeydegi baylanystarda arttyryp jatqan Qazaqstan-Resey qatynasyna qarap, súraqtyng jauaby da belgili siyaqty.

Ka Myrza 

Abai.kz

 

27 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2577