Zaysandaghy jol-qúrylys basqar­masy negizinde qúrylghan «Zaysan» qúrylys kompaniyasy osydan 7 jyl búryn jauapkershiligi shekteuli seriktestik degen ataugha ie boldy. Ony óz isining bilgir mamany Bolatbek Núrasyl basqarady. Atalmysh seriktestik songhy jyldary oblys kóleminde joldar men kópirler salyp, әleumettik maqsattaghy ghiy­marattardy, túrghyn ýilerdi sapaly túrghyzyp, túrghyndardyng ystyq yqylasyna bólenip keledi.

Tayauda issaparmen Zaysan audanynda bolghan edik. Audan әkimi Serik Zaynuldin men Bolatbek Nú­r­asyl ekeui jana ghana oblys әkimi tapsyrmasymen tabighaty tamyljy­ghan Qarashoqyda salynyp jatqan sporttyq-densaulyq saqtau  bazasynan oralghan beti eken.

- Qarashoqyda 100 oryndyq demalys bazasy salyna bastaghanyna bir jyldan asty. Elbasy N.Nazarbaev keleshek úrpaqtyng densaulyghy myq­ty boluy ýshin sportpen shúghyl­danu qajettigi jayly ýnemi aityp keledi. Jazghy demalys kezinde búl jerde oqushylar demalyp qana qoy­may, sportpen shúghyldanady, jarys­targha qatysady. Amanshylyq bolsa, ma­nyz­dy keshen qúrylysy shildege deyin ayaqtaluy tiyis, - dep audan әkimi biraz jaydan maghlúmat bere ketti.

Zaysandaghy jol-qúrylys basqar­masy negizinde qúrylghan «Zaysan» qúrylys kompaniyasy osydan 7 jyl búryn jauapkershiligi shekteuli seriktestik degen ataugha ie boldy. Ony óz isining bilgir mamany Bolatbek Núrasyl basqarady. Atalmysh seriktestik songhy jyldary oblys kóleminde joldar men kópirler salyp, әleumettik maqsattaghy ghiy­marattardy, túrghyn ýilerdi sapaly túrghyzyp, túrghyndardyng ystyq yqylasyna bólenip keledi.

Tayauda issaparmen Zaysan audanynda bolghan edik. Audan әkimi Serik Zaynuldin men Bolatbek Nú­r­asyl ekeui jana ghana oblys әkimi tapsyrmasymen tabighaty tamyljy­ghan Qarashoqyda salynyp jatqan sporttyq-densaulyq saqtau  bazasynan oralghan beti eken.

- Qarashoqyda 100 oryndyq demalys bazasy salyna bastaghanyna bir jyldan asty. Elbasy N.Nazarbaev keleshek úrpaqtyng densaulyghy myq­ty boluy ýshin sportpen shúghyl­danu qajettigi jayly ýnemi aityp keledi. Jazghy demalys kezinde búl jerde oqushylar demalyp qana qoy­may, sportpen shúghyldanady, jarys­targha qatysady. Amanshylyq bolsa, ma­nyz­dy keshen qúrylysy shildege deyin ayaqtaluy tiyis, - dep audan әkimi biraz jaydan maghlúmat bere ketti.

«Zaysan-qúrylys» JShS-ning bas diyrektory  Bolatbek Núrasyldyng aituynsha, búl jerde 13 korpus bol­maq. Ashana, monsha, dәrigerlik mekeme, futbol, voleybol alandary, kýn talabyna say salynyp jatqan ýi­ler sәndi-aq. Qúrylystyng smetalyq qúny 270 million tenge. Qúrylys­shy jigitter uaqytpen sanaspay mer­ziminde tapsyrugha kýsh salyp jatyr.

Audandy bylay qoyyp, oblys kóleminde kóptegen qúrylys ghima­rat­taryn salugha atsalysyp kelemiz. Osydan eki jyl búryn Tarbaghatay audanynyng birneshe eldi mekenin su shayyp, jýzdegen túrghyn  ýi, ondaghan kópirding jaramsyz bolyp qalghany belgili. Syn sәtte kómek kórsetu ýshin kórshilerge attandyq. Qyzyl­kesik auylyna eki kópir salyp ber­dik. Qaraqaba auylyna  jol saldyq. 2010 jyly audan ortaly­ghynda 60 pәterli kópqabatty túrghyn ýidi paydalanugha berdik. Elbasynyng tapsyrmasy boyynsha Zaysan qa­lasyn­da da 60  pәterli jalgha be­riletin túrghyn ýiding qúrylysyn bastap kettik, - deydi Bolatbek Núrasyl.

Osydan birneshe jyl búryn mekeme janynan azamattyq qúrylys uchaskesi ashylghan edi. Atalmysh uchas­ke kýshimen 2017 әskery bóli­mine 300 oryndyq kazarma, shtab salyndy.Tarbaghatay audanynyng Qar­ghyba, Ýshtóbe auyldaryna mektep salyp berdi. Bir kezderi toqtap qal­ghan «Júldyz» kinoteatryn kórse­niz, qazir tanymaysyz. Altyn qoldy sheber Bókeng ghimarattyng ekinshi tynysyn ashty. Qazir ol jerde jana meyramhana boy kóterdi. Aptanyng jeti kýni boyy meyramhana bos bolmaydy, tipti bir jyl boyy kezek  kýtuge tura keletinine de kóz jet­kizdik. Au­dandaghy basqa da jýzdegen qúrylys nysandarynda atalmysh seriktestik újymynyng izi jatyr.

Qúrylys kompaniyasy arshyndy adymyn odan әri jalghastyruda. Búdan 10 jyl búryn temir-beton búiymdaryn shygharatyn zauyt iske qosylsa, bir jyldan keyin jihaz, aghash óndeu, asfalit-beton sehy men zauyty paydalanugha berildi. Ótken jyly seriktestik ún zauytyn iske qosty. Bókeng qayyrymdylyq sharalaryna da belsene aralasady. San mәrte konkurstargha qatysyp, jenim­paz atanghan.  Búl tabys - újymnyng jetistigi.  Mine, jaqynda jana qo­naq­ýy qúrylysyn ayaqtaymyz. Onda da jigitterding ýlesi bar, deydi Bolatbek Núrasyl.

Ondasyn ELUBAY.

Mamyr aiyna materialdar

1. Nanotehnologiya Shyghystyng shyrayyn arttyra týspek

Shәkәrim atyndaghy Semey mem­lekettik uniyversiytetinde «Qa­zirgi zamandaghy biomaterialdar, nanomaterialdar jәne nanomedisina mә­sele­leri» atty I halyq­ara­lyq ghy­lymiy-prak­tikalyq konferensiya ótti. Elimizde túnghysh ret ótkizilip otyrghan konferen­siyagha AQSh, Úly­britaniya, Japoniya, Germaniya, Irlandiya, Resey ghalym­dary qatysty.

Jiynda bayandama jasaghan gha­lymdar nanotehnologiya salasyn­daghy jahandyq jetistikterge keni­nen toqtaldy. Amerikadan kelgen Radiologiyalyq tehnologiya uniy­ver­siytetining preziydenti Merfy Brent medisinalyq fizikanyng bola­shaghy turaly bayandama jasap, әlemdi alandatyp otyrghan qaterli isik auruyn nanomedisina arqyly auyz­dyqtau baghytynda atqarylyp jat­qan ghylymy janalyqtar jóninde keleli әngime qozghady. Al, Rouz-Halman tehnologiya institutynyng (AQSh) baghdarlama diyrektory R.Let­fullin jaqyn bolashaqta nanotehnologiya salasyna әlemdik rynokta 1 trillion dollar kóleminde qar­jy júmsalatyndyghyn jәne osy salagha qyzmet etetin 2 millionday maman qajet bolatyndyghyn basa aitty. Qazaqstandyq ghalymdar da óz ghylymy zertteulerinin  jetis­tigin ortagha salyp,   aldaghy kezende sheteldik әriptesterimen birlese júmys isteuge ynta   bildirdi.

Osy basqosudyng alghashqy qada­my retinde atalmysh konferensiya­nyng ayasynda Shәkәrim atyndaghy Semey mem­lekettik uniyversiyteti men  Radiolo­giyalyq tehnologiya uniy­versiyteti (AQSh) yntymaqtas­tyq jóninde kelisim jasasty.

Kelisim-shartqa sәikes Radiolo­giya­lyq tehnologiya uniyversiyteti men Shәkәrim atyndaghy Semey mem­lekettik uniyversiyteti arasyndaghy nanomedisina jәne medisinalyq fizika boyynsha akademiyalyq dә­reje beretin eki diplomdy MS bi­lim beru baghdarlamasy iske asyrylmaq.

Jana bilim beru baghdarlamasy boyynsha bilim alghan әrbir magiys­trant Radiologiyalyq tehnologiya uniyversiy­teti men Shәkәrim atynda­ghy Semey memlekettik uniyversiy­tetining jeke akademiyalyq dәreje­sin alady. Atalmysh  innovasiyalyq magistrlik baghdar­lama nanotehnologiya salasyndaghy songhy ghylymy jetistikterdi oqytady.

«Abay-aqparat»

2.      Evgeniy GRIGOREV. Tang shyghystan atady. Bastamalarda Shyghystan bastalady

Mening jasym 82-de. Ómir boyy Qazaqstanda túryp, jarty ghasyr boyy D.Serikbaev atyndaghy Shyghys Qazaq­stan memlekettik tehnikalyq uniyver­siy­tetinde ústazdyq etip kelemin. Dok­torlyq dissertasiya qorghadym, professor atandym. Qazaq dosy, kórshisi dese bir japyraq nanyn bólip beretin jomart halyq ekenin bala kezimnen bilemin. Qazaq tilin tәp-tәuir mengerip aldym. Maghan, әsirese, Abaydyng fiy­lo­sofiyalyq oi-tújyrymdary, tereng maghynaly ólenderi ýlken oy saldy. Úzaq jyldar izdenip, «Úly dalanyng Prometeyi», «Adam bol», «Abay jәne Alash qozghalysy» degen kitaptardy jaryqqa shyghardym. Búl jinaqtardy shygharugha ózim enbek etetin ShQTMU kóp kómek kórsetti.

Abaydyng ólenderin oqyp, kónilge týigende úly aqynnyng qazaq halqy­nyng óz aldyna derbes memleket boluyn qalaghanyn týsinu qiyn emes. Mine, sol armangha jettik. Tәuelsizdikting aq tany atqanyna da 20 jyldan asyp barady. Tәuelsizdik - úly baqyt. Babalar ansaghan tәuelsizdikti saqtap qalu ýshin ne isteu kerek? Eng aldymen, eldi mekendegen jýzden astam últ pen úlystyng dostyghy men tatulyghy bayandy bolsa, beybitshilik nyghaya bermek. Áli esimde, 1995 jyly týrli etnos­tar­dyng basyn qosyp, elimizde tatulyq pen beybitshilikting saltanat qúruyn maqsat tútqan Elbasy N.Nazarbaev Qa­zaq­stan halqy Assambleyasyn qúru jó­ninde bastama kóterdi. Ony barlyq etnos ókilderi qyzu qoldap әketti. Sói­tip, basqa memleketterde joq qo­gham­dyq institut bizde birinshi bolyp dýniyege keldi.

Tannyng shyghystan atatyny belgili. Demek, nendey bir iygi bastamalardyng shyghysta tuyndap jatatyny zandy­lyq bolsa kerek. Elimizdegi túnghysh Dostyq ýii Óskemende 1992 jyly qú­rylyp, onyng saltanatty ashyluyna Elbasy  N.Nazarbaevtyng ózi kelip qatysty. Men de ol kezde jiyrmadan astam etnostyng basyn qosyp, tatulyq pen dostyqqa úiytyp otyrghan Dostyq ýiining júmysyna belsene aralasqan edim.

Túnghysh Dostyq ýiining ashyluynda Núrsúltan Ábishúly aqjarma tilegin aitty, shyrayly shyghystan bastau al­ghan qúndy tәjiriybeni elimizding barlyq oblystarynda qoldanu qajettigine toq­taldy. Artynsha Kendi Altaydyng tә­jiriybesin Qazaqstan Respublikasy Preziydentining Ákimshiligi zerttep, ony barlyq oblystargha taratty. Búl kýn­deri ónirde segiz Dostyq ýii bar, olarda 82 etnomәdeny birlestik júmys is­teude.

Oblystyq Dostyq ýiining maqsaty - últaralyq kelisim men túraq­ty­lyqty nyghaytu, últtar mәdeniyetin, ana tilin, salt-dәstýrin janghyrtu, mә­deny múrany saqtau jәne Qazaqstan jastaryn patriottyq sezimde tәr­biyeleu bolyp tabylady.

Endi ózim kuә bolghan birneshe jaydy aita keteyin. 2001 jyldyng jeltoq­sa­nynda oblystyq filialdyng bastamasymen últaralyq qarym-qatynasty terendetu jәne onyng tәsilderin zertteu degen taqyrypta respublikalyq ghylymiy-praktikalyq konferensiya bolyp ótti. ShQO Qazaqstan halqy As­sam­bleyasynyng tóraghasy, ónir basshysy B.Saparbaevtyng bastamasymen de songhy ýsh jylda halyqtar dostyghyn terendetu maqsatynda otyzdan astam iygi sharalar ótkenin aita ketken oryndy. Shyghys Qazaqstan oblysynyng gha­lym­dary da Assambleya júmysyn jan­dandyrugha layyqty ýles qosyp keledi.

Endi birer kýnnen keyin Astanada Qazaqstan halqy Assambleyasynyng H1H sessiyasy ótedi. Oghan bizding ob­lys­tan da delegasiya qatysyp, aldaghy uaqytta atqaratyn júmystaryn saralap, jana shepter men mindetter qabyldamaq. Tatulyq pen túraqtylyq mekeni - Qazaqstan basqa memleketterge aldaghy uaqytta da ýlgi-ónege kórsete bermek.

«Abay-aqparat»