«زايسان» قۇرىلىس زامان تالابىنا ساي ءۇردىس باستاپ كەلەدى
زايسانداعى جول-قۇرىلىس باسقارماسى نەگىزىندە قۇرىلعان «زايسان» قۇرىلىس كومپانياسى وسىدان 7 جىل بۇرىن جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىك دەگەن اتاۋعا يە بولدى. ونى ءوز ءىسىنىڭ بىلگىر مامانى بولاتبەك نۇراسىل باسقارادى. اتالمىش سەرىكتەستىك سوڭعى جىلدارى وبلىس كولەمىندە جولدار مەن كوپىرلەر سالىپ، الەۋمەتتىك ماقساتتاعى عيماراتتاردى، تۇرعىن ۇيلەردى ساپالى تۇرعىزىپ، تۇرعىنداردىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەنىپ كەلەدى.
تاياۋدا ىسساپارمەن زايسان اۋدانىندا بولعان ەدىك. اۋدان اكىمى سەرىك زاينۋلدين مەن بولاتبەك نۇراسىل ەكەۋى جاڭا عانا وبلىس اكىمى تاپسىرماسىمەن تابيعاتى تامىلجىعان قاراشوقىدا سالىنىپ جاتقان سپورتتىق-دەنساۋلىق ساقتاۋ بازاسىنان ورالعان بەتى ەكەن.
- قاراشوقىدا 100 ورىندىق دەمالىس بازاسى سالىنا باستاعانىنا ءبىر جىلدان استى. ەلباسى ن.نازارباەۆ كەلەشەك ۇرپاقتىڭ دەنساۋلىعى مىقتى بولۋى ءۇشىن سپورتپەن شۇعىلدانۋ قاجەتتىگى جايلى ۇنەمى ايتىپ كەلەدى. جازعى دەمالىس كەزىندە بۇل جەردە وقۋشىلار دەمالىپ قانا قويماي، سپورتپەن شۇعىلدانادى، جارىستارعا قاتىسادى. امانشىلىق بولسا، ماڭىزدى كەشەن قۇرىلىسى شىلدەگە دەيىن اياقتالۋى ءتيىس، - دەپ اۋدان اكىمى ءبىراز جايدان ماعلۇمات بەرە كەتتى.
زايسانداعى جول-قۇرىلىس باسقارماسى نەگىزىندە قۇرىلعان «زايسان» قۇرىلىس كومپانياسى وسىدان 7 جىل بۇرىن جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىك دەگەن اتاۋعا يە بولدى. ونى ءوز ءىسىنىڭ بىلگىر مامانى بولاتبەك نۇراسىل باسقارادى. اتالمىش سەرىكتەستىك سوڭعى جىلدارى وبلىس كولەمىندە جولدار مەن كوپىرلەر سالىپ، الەۋمەتتىك ماقساتتاعى عيماراتتاردى، تۇرعىن ۇيلەردى ساپالى تۇرعىزىپ، تۇرعىنداردىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەنىپ كەلەدى.
تاياۋدا ىسساپارمەن زايسان اۋدانىندا بولعان ەدىك. اۋدان اكىمى سەرىك زاينۋلدين مەن بولاتبەك نۇراسىل ەكەۋى جاڭا عانا وبلىس اكىمى تاپسىرماسىمەن تابيعاتى تامىلجىعان قاراشوقىدا سالىنىپ جاتقان سپورتتىق-دەنساۋلىق ساقتاۋ بازاسىنان ورالعان بەتى ەكەن.
- قاراشوقىدا 100 ورىندىق دەمالىس بازاسى سالىنا باستاعانىنا ءبىر جىلدان استى. ەلباسى ن.نازارباەۆ كەلەشەك ۇرپاقتىڭ دەنساۋلىعى مىقتى بولۋى ءۇشىن سپورتپەن شۇعىلدانۋ قاجەتتىگى جايلى ۇنەمى ايتىپ كەلەدى. جازعى دەمالىس كەزىندە بۇل جەردە وقۋشىلار دەمالىپ قانا قويماي، سپورتپەن شۇعىلدانادى، جارىستارعا قاتىسادى. امانشىلىق بولسا، ماڭىزدى كەشەن قۇرىلىسى شىلدەگە دەيىن اياقتالۋى ءتيىس، - دەپ اۋدان اكىمى ءبىراز جايدان ماعلۇمات بەرە كەتتى.
«زايسان-قۇرىلىس» جشس-ءنىڭ باس ديرەكتورى بولاتبەك نۇراسىلدىڭ ايتۋىنشا، بۇل جەردە 13 كورپۋس بولماق. اسحانا، مونشا، دارىگەرلىك مەكەمە، فۋتبول، ۆولەيبول الاڭدارى، كۇن تالابىنا ساي سالىنىپ جاتقان ءۇيلەر ءساندى-اق. قۇرىلىستىڭ سمەتالىق قۇنى 270 ميلليون تەڭگە. قۇرىلىسشى جىگىتتەر ۋاقىتپەن ساناسپاي مەرزىمىندە تاپسىرۋعا كۇش سالىپ جاتىر.
اۋداندى بىلاي قويىپ، وبلىس كولەمىندە كوپتەگەن قۇرىلىس عيماراتتارىن سالۋعا اتسالىسىپ كەلەمىز. وسىدان ەكى جىل بۇرىن تارباعاتاي اۋدانىنىڭ بىرنەشە ەلدى مەكەنىن سۋ شايىپ، جۇزدەگەن تۇرعىن ءۇي، ونداعان كوپىردىڭ جارامسىز بولىپ قالعانى بەلگىلى. سىن ساتتە كومەك كورسەتۋ ءۇشىن كورشىلەرگە اتتاندىق. قىزىلكەسىك اۋىلىنا ەكى كوپىر سالىپ بەردىك. قاراقابا اۋىلىنا جول سالدىق. 2010 جىلى اۋدان ورتالىعىندا 60 پاتەرلى كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا بەردىك. ەلباسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا زايسان قالاسىندا دا 60 پاتەرلى جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىسىن باستاپ كەتتىك، - دەيدى بولاتبەك نۇراسىل.
وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن مەكەمە جانىنان ازاماتتىق قۇرىلىس ۋچاسكەسى اشىلعان ەدى. اتالمىش ۋچاسكە كۇشىمەن 2017 اسكەري ءبولىمىنە 300 ورىندىق كازارما، شتاب سالىندى.تارباعاتاي اۋدانىنىڭ قارعىبا، ۇشتوبە اۋىلدارىنا مەكتەپ سالىپ بەردى. ءبىر كەزدەرى توقتاپ قالعان «جۇلدىز» كينوتەاترىن كورسەڭىز، قازىر تانىمايسىز. التىن قولدى شەبەر بوكەڭ عيماراتتىڭ ەكىنشى تىنىسىن اشتى. قازىر ول جەردە جاڭا مەيرامحانا بوي كوتەردى. اپتانىڭ جەتى كۇنى بويى مەيرامحانا بوس بولمايدى، ءتىپتى ءبىر جىل بويى كەزەك كۇتۋگە تۋرا كەلەتىنىنە دە كوز جەتكىزدىك. اۋدانداعى باسقا دا جۇزدەگەن قۇرىلىس نىساندارىندا اتالمىش سەرىكتەستىك ۇجىمىنىڭ ءىزى جاتىر.
قۇرىلىس كومپانياسى ارشىندى ادىمىن ودان ءارى جالعاستىرۋدا. بۇدان 10 جىل بۇرىن تەمىر-بەتون بۇيىمدارىن شىعاراتىن زاۋىت ىسكە قوسىلسا، ءبىر جىلدان كەيىن جيھاز، اعاش وڭدەۋ، اسفالت-بەتون تسەحى مەن زاۋىتى پايدالانۋعا بەرىلدى. وتكەن جىلى سەرىكتەستىك ۇن زاۋىتىن ىسكە قوستى. بوكەڭ قايىرىمدىلىق شارالارىنا دا بەلسەنە ارالاسادى. سان مارتە كونكۋرستارعا قاتىسىپ، جەڭىمپاز اتانعان. بۇل تابىس - ۇجىمنىڭ جەتىستىگى. مىنە، جاقىندا جاڭا قوناقۇي قۇرىلىسىن اياقتايمىز. وندا دا جىگىتتەردىڭ ۇلەسى بار، دەيدى بولاتبەك نۇراسىل.
وڭداسىن ەلۋباي.
مامىر ايىنا ماتەريالدار
1. نانوتەحنولوگيا شىعىستىڭ شىرايىن ارتتىرا تۇسپەك
شاكارىم اتىنداعى سەمەي مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە «قازىرگى زامانداعى بيوماتەريالدار، نانوماتەريالدار جانە نانومەديتسينا ءماسەلەلەرى» اتتى ءى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى. ەلىمىزدە تۇڭعىش رەت وتكىزىلىپ وتىرعان كونفەرەنتسياعا اقش، ۇلىبريتانيا، جاپونيا، گەرمانيا، يرلانديا، رەسەي عالىمدارى قاتىستى.
جيىندا بايانداما جاساعان عالىمدار نانوتەحنولوگيا سالاسىنداعى جاھاندىق جەتىستىكتەرگە كەڭىنەن توقتالدى. امەريكادان كەلگەن راديولوگيالىق تەحنولوگيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پرەزيدەنتى مەرفي برەنت مەديتسينالىق فيزيكانىڭ بولاشاعى تۋرالى بايانداما جاساپ، الەمدى الاڭداتىپ وتىرعان قاتەرلى ىسىك اۋرۋىن نانومەديتسينا ارقىلى اۋىزدىقتاۋ باعىتىندا اتقارىلىپ جاتقان عىلىمي جاڭالىقتار جونىندە كەلەلى اڭگىمە قوزعادى. ال، روۋز-حالمان تەحنولوگيا ينستيتۋتىنىڭ (اقش) باعدارلاما ديرەكتورى ر.لەتفۋللين جاقىن بولاشاقتا نانوتەحنولوگيا سالاسىنا الەمدىك رىنوكتا 1 تريلليون دوللار كولەمىندە قارجى جۇمسالاتىندىعىن جانە وسى سالاعا قىزمەت ەتەتىن 2 ميلليونداي مامان قاجەت بولاتىندىعىن باسا ايتتى. قازاقستاندىق عالىمدار دا ءوز عىلىمي زەرتتەۋلەرىنىڭ جەتىستىگىن ورتاعا سالىپ، الداعى كەزەڭدە شەتەلدىك ارىپتەستەرىمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەۋگە ىنتا ءبىلدىردى.
وسى باسقوسۋدىڭ العاشقى قادامى رەتىندە اتالمىش كونفەرەنتسيانىڭ اياسىندا شاكارىم اتىنداعى سەمەي مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى مەن راديولوگيالىق تەحنولوگيا ۋنيۆەرسيتەتى (اقش) ىنتىماقتاستىق جونىندە كەلىسىم جاساستى.
كەلىسىم-شارتقا سايكەس راديولوگيالىق تەحنولوگيا ۋنيۆەرسيتەتى مەن شاكارىم اتىنداعى سەمەي مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى اراسىنداعى نانومەديتسينا جانە مەديتسينالىق فيزيكا بويىنشا اكادەميالىق ءدارەجە بەرەتىن ەكى ديپلومدى MS ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلماق.
جاڭا ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى بويىنشا ءبىلىم العان ءاربىر ماگيسترانت راديولوگيالىق تەحنولوگيا ۋنيۆەرسيتەتى مەن شاكارىم اتىنداعى سەمەي مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جەكە اكادەميالىق دارەجەسىن الادى. اتالمىش يننوۆاتسيالىق ماگيسترلىك باعدارلاما نانوتەحنولوگيا سالاسىنداعى سوڭعى عىلىمي جەتىستىكتەردى وقىتادى.
«اباي-اقپارات»
2. ەۆگەني گريگورەۆ. تاڭ شىعىستان اتادى. باستامالاردا شىعىستان باستالادى
مەنىڭ جاسىم 82-دە. ءومىر بويى قازاقستاندا تۇرىپ، جارتى عاسىر بويى د.سەرىكباەۆ اتىنداعى شىعىس قازاقستان مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ۇستازدىق ەتىپ كەلەمىن. دوكتورلىق ديسسەرتاتسيا قورعادىم، پروفەسسور اتاندىم. قازاق دوسى، كورشىسى دەسە ءبىر جاپىراق نانىن ءبولىپ بەرەتىن جومارت حالىق ەكەنىن بالا كەزىمنەن بىلەمىن. قازاق ءتىلىن ءتاپ-ءتاۋىر مەڭگەرىپ الدىم. ماعان، اسىرەسە، ابايدىڭ فيلوسوفيالىق وي-تۇجىرىمدارى، تەرەڭ ماعىنالى ولەڭدەرى ۇلكەن وي سالدى. ۇزاق جىلدار ىزدەنىپ، «ۇلى دالانىڭ پرومەتەيى»، «ادام بول»، «اباي جانە الاش قوزعالىسى» دەگەن كىتاپتاردى جارىققا شىعاردىم. بۇل جيناقتاردى شىعارۋعا ءوزىم ەڭبەك ەتەتىن شقتمۋ كوپ كومەك كورسەتتى.
ابايدىڭ ولەڭدەرىن وقىپ، كوڭىلگە تۇيگەندە ۇلى اقىننىڭ قازاق حالقىنىڭ ءوز الدىنا دەربەس مەملەكەت بولۋىن قالاعانىن ءتۇسىنۋ قيىن ەمەس. مىنە، سول ارمانعا جەتتىك. تاۋەلسىزدىكتىڭ اق تاڭى اتقانىنا دا 20 جىلدان اسىپ بارادى. تاۋەلسىزدىك - ۇلى باقىت. بابالار اڭساعان تاۋەلسىزدىكتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ ەڭ الدىمەن، ەلدى مەكەندەگەن جۇزدەن استام ۇلت پەن ۇلىستىڭ دوستىعى مەن تاتۋلىعى باياندى بولسا، بەيبىتشىلىك نىعايا بەرمەك. ءالى ەسىمدە، 1995 جىلى ءتۇرلى ەتنوستاردىڭ باسىن قوسىپ، ەلىمىزدە تاتۋلىق پەن بەيبىتشىلىكتىڭ سالتانات قۇرۋىن ماقسات تۇتقان ەلباسى ن.نازارباەۆ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن قۇرۋ ءجونىندە باستاما كوتەردى. ونى بارلىق ەتنوس وكىلدەرى قىزۋ قولداپ اكەتتى. ءسويتىپ، باسقا مەملەكەتتەردە جوق قوعامدىق ينستيتۋت بىزدە ءبىرىنشى بولىپ دۇنيەگە كەلدى.
تاڭنىڭ شىعىستان اتاتىنى بەلگىلى. دەمەك، نەندەي ءبىر يگى باستامالاردىڭ شىعىستا تۋىنداپ جاتاتىنى زاڭدىلىق بولسا كەرەك. ەلىمىزدەگى تۇڭعىش دوستىق ءۇيى وسكەمەندە 1992 جىلى قۇرىلىپ، ونىڭ سالتاناتتى اشىلۋىنا ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ ءوزى كەلىپ قاتىستى. مەن دە ول كەزدە جيىرمادان استام ەتنوستىڭ باسىن قوسىپ، تاتۋلىق پەن دوستىققا ۇيىتىپ وتىرعان دوستىق ءۇيىنىڭ جۇمىسىنا بەلسەنە ارالاسقان ەدىم.
تۇڭعىش دوستىق ءۇيىنىڭ اشىلۋىندا نۇرسۇلتان ءابىشۇلى اقجارما تىلەگىن ايتتى، شىرايلى شىعىستان باستاۋ العان قۇندى تاجىريبەنى ەلىمىزدىڭ بارلىق وبلىستارىندا قولدانۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى. ارتىنشا كەندى التايدىڭ ءتاجىريبەسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ اكىمشىلىگى زەرتتەپ، ونى بارلىق وبلىستارعا تاراتتى. بۇل كۇندەرى وڭىردە سەگىز دوستىق ءۇيى بار، ولاردا 82 ەتنومادەني بىرلەستىك جۇمىس ءىستەۋدە.
وبلىستىق دوستىق ءۇيىنىڭ ماقساتى - ۇلتارالىق كەلىسىم مەن تۇراقتىلىقتى نىعايتۋ، ۇلتتار مادەنيەتىن، انا ءتىلىن، سالت-ءداستۇرىن جاڭعىرتۋ، ءمادەني مۇرانى ساقتاۋ جانە قازاقستان جاستارىن پاتريوتتىق سەزىمدە ءتاربيەلەۋ بولىپ تابىلادى.
ەندى ءوزىم كۋا بولعان بىرنەشە جايدى ايتا كەتەيىن. 2001 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا وبلىستىق فيليالدىڭ باستاماسىمەن ۇلتارالىق قارىم-قاتىناستى تەرەڭدەتۋ جانە ونىڭ تاسىلدەرىن زەرتتەۋ دەگەن تاقىرىپتا رەسپۋبليكالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا بولىپ ءوتتى. شقو قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ توراعاسى، ءوڭىر باسشىسى ب.ساپارباەۆتىڭ باستاماسىمەن دە سوڭعى ءۇش جىلدا حالىقتار دوستىعىن تەرەڭدەتۋ ماقساتىندا وتىزدان استام يگى شارالار وتكەنىن ايتا كەتكەن ورىندى. شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ عالىمدارى دا اسسامبلەيا جۇمىسىن جانداندىرۋعا لايىقتى ۇلەس قوسىپ كەلەدى.
ەندى بىرەر كۇننەن كەيىن استانادا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ح1ح سەسسياسى وتەدى. وعان ءبىزدىڭ وبلىستان دا دەلەگاتسيا قاتىسىپ، الداعى ۋاقىتتا اتقاراتىن جۇمىستارىن سارالاپ، جاڭا شەپتەر مەن مىندەتتەر قابىلداماق. تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىق مەكەنى - قازاقستان باسقا مەملەكەتتەرگە الداعى ۋاقىتتا دا ۇلگى-ونەگە كورسەتە بەرمەك.
«اباي-اقپارات»