Mәskeuge ýsh kýndik saparmen AQSh mem. departamentining orynbasary, Ukrainanyng AQSh әkimshiligindegi kuratory Viktoriya Nuland keldi.
Sheginis jasayyq: Nuland Obama әkimshiligi kezinde Minsk prosessining kuratory bolyp Putinning kómekshisi Surkovpen kelissózder jýrgizdi, ol Nuland-Surkov formaty retinde tarihta qaldy. Qazirgi kezde mem. depte Minsk prosessining barlyq nuansyn Nulandtan artyq biletin adam joq deuge bolady.

Ayta ketu kerek, Nuland Surkovpen kelissózderde qatang pozisiya ústandy, sonyng arqasynda Ukraina óz jerlerin qaytara bastady, Donbassta BÚÚ-nyng bitimgershilik kýshterin engizu naqty talqylandy, oghan tipti Qazaqstannyng da kandidaturasy qarastyryla bastaghany este qalypty. Alayda biylik basyna Tramptyng keluimen múnyng bәri de ayaqsyz qaldy. Nuland-Surkov formaty Pompeo-Lavrov formatymen almasty.

Osydan keyin-aq Ukrainanyng kapitulyasiyasy bastaldy. Teng emes tútqyn almasu, teng emes tynyshtyq rejiymi (ukraindyqtargha jauap oq atugha tyiym salu), әskerdi aldynghy pozisiyalardan alyp ketu, birneshe eldi mekenderdi separatisterge tastap ketu... Sóitip Ukraina preziydenti Zelenskiy Aq ýige, Tramptyng qabyldauyna shaqyrtu alugha tyrashtandy. Sondaghy estigeni: "Zelenskiy aqyldy jigit, ol Putinmen kelisimge keledi, sonda ghana Aq ýige keluine mýmkindik tuady" - degen mýsirkeushilik sóz boldy.

Bayden kelisimen búrynghy status-kvo ornyna keldi. Nuland Minsk kelisimin bastapqyda Ukrainada qalay týsinse solay týsinedi. Ol qanday týsinik edi? Eske salyp óteyik.

Eng aldymen RF ózi basyp alghan jerlerdi, yaghny Lugansk, Donesk oilystarynyng jerin tolyqtay bosatyp, shekarany ukraindyqtardyng baqylauyna qaytaruy kerek. Tek sodan keyin ghana ol oblystarda jergilikti biylik organdarynyng saylauy ótedi. Ol oblystargha eshqanday da erekshe status berilmeydi, Ukraina Konstitusiyasyn ózgertu tek qana ukraindyqtardyng óz qolynda! Al Resey bolsa óz әskerlerin shygharmay-aq, shekarany bosatpay-aq Lugansk, Donesk oblystarynda saylau ótkizudi, atalghan eki oblysqa erekshe status berudi, ol ýshin Ukraina Konstitusiyasyn ózgertip ony federativtik respublika qyludy talap etedi.

Kórip otyrghanymyzday, RF talaptary absurd ekendigi kórinip túr - aldymen tәuelsiz eldi basyp alady, ol ýshin separatisterdi qolyna qaru berip qútyrtady, artynan erekshe status talap etedi?! Búlardyng bizge de jasayyn dep jýrgenderi osy taqylettes ekendigin kez-kelgen aqyldy, patriot adam týsinedi degen oidamyn.

Jaqynda RF-nyng búrynghy preziydenti Medvedevting maqalasy jaryq kórdi. Onda ol Ukrainagha donaybat kórsetip, qoqan-loqqy jasaydy. "Ukraindar sózine túrmaydy, birese olay, birese búlay sóileydi, Aq ýidegi qojayyndarynyng yghyna jyghylady" - dep ses kórsetedi. Sonda Medvedevting oiynsha ukraindar tek qana Mәskeuge qalay tiyimdi bolsa solay jýrui kerek eken. Iya, Zelenskiyding solqyldaq tanytqany ras, biraq Ukraina Zelenskiy emes qoy, onyng ózining eldik mýddesi bar, ol Zelenskiyding kózqarasymen ýnemi sәikes kele bermeydi degen dúrysyraq bolady. Ol býgin bar, erteng joq degendey.

Býgin Nulandtyng Mәskeudegi kezesuleri ayaqtaldy. RF BAQ-taryndaghy Nuland turaly neshetýrli ósekter men ony jer qylu ýshin jazylyp jatqan maqalalar bir ghana nәrseni kórsetedi - Nuland Mәskeu oilaghan jerden shyqpaghan, ózining birde-bir pozisiyasynan sheginbegen, prinsipti mәselelerde ol qatandyq tanytqan. Ryabkovtyng (RF SIM orynbasary) keshegi baspasóz mәslihatynda aitqan: "RF men AQSh arasy búrynghydan da nasharlay týsedi, mýmkin taghy da AQSh tarapynan sanksiyalar salynuy" - degeni osy oidy naqtylay týsedi.

Peskovtyng býgingi aitqany - eki el arasynda aita qalarlyqtay jaqyndasu bolghan joq. Al Patrushevting "AQSh bizding Ukrainamen jәne Gruziyamen ara-qatynasymyzdy búzghysy keledi" degeni tipti ashy mysqyldan basqa eshtene de tughyzbaydy.

Endeshe Nuland nege keldi? Birinshiden, Bayden-Putin kezdesuinen beri tórt ay ótti, ne ózgerdi - sony tekseruge keldi. Qorytyndysy nól, eshtene de ózgermegen. Ekinshiden, Pompeo-Lavrov formaty endi Nuland-Kozak formatyna ózgerui tiyis. Nuland Minsk kelisimining qazirgi kuratory Kozakpen kezdesti, yaghny jana qarym-qatynas jolgha qoyyldy. Nulandtyng júmysy bitti. Ol Reseyge únay ma, únamay ma, ol endi ózderining sharuasy, solay emes pe?

Quanysh Edilhantegi

Abai.kz