نۋلاند نەگە كەلدى؟
ماسكەۋگە ءۇش كۇندىك ساپارمەن اقش مەم. دەپارتامەنتىنىڭ ورىنباسارى، ۋكراينانىڭ اقش اكىمشىلىگىندەگى كۋراتورى ۆيكتوريا نۋلاند كەلدى.
شەگىنىس جاسايىق: نۋلاند وباما اكىمشىلىگى كەزىندە مينسك پروتسەسسىنىڭ كۋراتورى بولىپ ءپۋتيننىڭ كومەكشىسى سۋركوۆپەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى، ول نۋلاند-سۋركوۆ فورماتى رەتىندە تاريحتا قالدى. قازىرگى كەزدە مەم. دەپتە مينسك پروتسەسسىنىڭ بارلىق نيۋانسىن نۋلاندتان ارتىق بىلەتىن ادام جوق دەۋگە بولادى.
ايتا كەتۋ كەرەك، نۋلاند سۋركوۆپەن كەلىسسوزدەردە قاتاڭ پوزيتسيا ۇستاندى، سونىڭ ارقاسىندا ۋكراينا ءوز جەرلەرىن قايتارا باستادى، دونباسستا بۇۇ-نىڭ بىتىمگەرشىلىك كۇشتەرىن ەنگىزۋ ناقتى تالقىلاندى، وعان ءتىپتى قازاقستاننىڭ دا كانديداتۋراسى قاراستىرىلا باستاعانى ەستە قالىپتى. الايدا بيلىك باسىنا ترامپتىڭ كەلۋىمەن مۇنىڭ ءبارى دە اياقسىز قالدى. نۋلاند-سۋركوۆ فورماتى پومپەو-لاۆروۆ فورماتىمەن الماستى.
وسىدان كەيىن-اق ۋكراينانىڭ كاپيتۋلياتسياسى باستالدى. تەڭ ەمەس تۇتقىن الماسۋ، تەڭ ەمەس تىنىشتىق رەجيمى (ۋكرايندىقتارعا جاۋاپ وق اتۋعا تىيىم سالۋ), اسكەردى الدىڭعى پوزيتسيالاردان الىپ كەتۋ، بىرنەشە ەلدى مەكەندەردى سەپاراتيستەرگە تاستاپ كەتۋ... ءسويتىپ ۋكراينا پرەزيدەنتى زەلەنسكي اق ۇيگە، ترامپتىڭ قابىلداۋىنا شاقىرتۋ الۋعا تىراشتاندى. سونداعى ەستىگەنى: "زەلەنسكي اقىلدى جىگىت، ول پۋتينمەن كەلىسىمگە كەلەدى، سوندا عانا اق ۇيگە كەلۋىنە مۇمكىندىك تۋادى" - دەگەن مۇسىركەۋشىلىك ءسوز بولدى.
بايدەن كەلىسىمەن بۇرىنعى ستاتۋس-كۆو ورنىنا كەلدى. نۋلاند مينسك كەلىسىمىن باستاپقىدا ۋكراينادا قالاي تۇسىنسە سولاي تۇسىنەدى. ول قانداي تۇسىنىك ەدى؟ ەسكە سالىپ وتەيىك.
ەڭ الدىمەن رف ءوزى باسىپ العان جەرلەردى، ياعني لۋگانسك، دونەتسك ولىستارىنىڭ جەرىن تولىقتاي بوساتىپ، شەكارانى ۋكرايندىقتاردىڭ باقىلاۋىنا قايتارۋى كەرەك. تەك سودان كەيىن عانا ول وبلىستاردا جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنىڭ سايلاۋى وتەدى. ول وبلىستارعا ەشقانداي دا ەرەكشە ستاتۋس بەرىلمەيدى، ۋكراينا كونستيتۋتسياسىن وزگەرتۋ تەك قانا ۋكرايندىقتاردىڭ ءوز قولىندا! ال رەسەي بولسا ءوز اسكەرلەرىن شىعارماي-اق، شەكارانى بوساتپاي-اق لۋگانسك، دونەتسك وبلىستارىندا سايلاۋ وتكىزۋدى، اتالعان ەكى وبلىسقا ەرەكشە ستاتۋس بەرۋدى، ول ءۇشىن ۋكراينا كونستيتۋتسياسىن وزگەرتىپ ونى فەدەراتيۆتىك رەسپۋبليكا قىلۋدى تالاپ ەتەدى.
كورىپ وتىرعانىمىزداي، رف تالاپتارى ابسۋرد ەكەندىگى كورىنىپ تۇر - الدىمەن تاۋەلسىز ەلدى باسىپ الادى، ول ءۇشىن سەپاراتيستەردى قولىنا قارۋ بەرىپ قۇتىرتادى، ارتىنان ەرەكشە ستاتۋس تالاپ ەتەدى؟! بۇلاردىڭ بىزگە دە جاسايىن دەپ جۇرگەندەرى وسى تاقىلەتتەس ەكەندىگىن كەز-كەلگەن اقىلدى، پاتريوت ادام تۇسىنەدى دەگەن ويدامىن.
جاقىندا رف-نىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى مەدۆەدەۆتىڭ ماقالاسى جارىق كوردى. وندا ول ۋكرايناعا دوڭايبات كورسەتىپ، قوقان-لوققى جاسايدى. "ۋكرايندار سوزىنە تۇرمايدى، بىرەسە ولاي، بىرەسە بۇلاي سويلەيدى، اق ۇيدەگى قوجايىندارىنىڭ ىعىنا جىعىلادى" - دەپ سەس كورسەتەدى. سوندا مەدۆەدەۆتىڭ ويىنشا ۋكرايندار تەك قانا ماسكەۋگە قالاي ءتيىمدى بولسا سولاي ءجۇرۋى كەرەك ەكەن. يا، زەلەنسكيدىڭ سولقىلداق تانىتقانى راس، بىراق ۋكراينا زەلەنسكي ەمەس قوي، ونىڭ ءوزىنىڭ ەلدىك مۇددەسى بار، ول زەلەنسكيدىڭ كوزقاراسىمەن ۇنەمى سايكەس كەلە بەرمەيدى دەگەن دۇرىسىراق بولادى. ول بۇگىن بار، ەرتەڭ جوق دەگەندەي.
بۇگىن نۋلاندتىڭ ماسكەۋدەگى كەزەسۋلەرى اياقتالدى. رف باق-تارىنداعى نۋلاند تۋرالى نەشەتۇرلى وسەكتەر مەن ونى جەر قىلۋ ءۇشىن جازىلىپ جاتقان ماقالالار ءبىر عانا نارسەنى كورسەتەدى - نۋلاند ماسكەۋ ويلاعان جەردەن شىقپاعان، ءوزىنىڭ بىردە-ءبىر پوزيتسياسىنان شەگىنبەگەن، ءپرينتسيپتى ماسەلەلەردە ول قاتاڭدىق تانىتقان. ريابكوۆتىڭ (رف ءسىم ورىنباسارى) كەشەگى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ايتقان: "رف مەن اقش اراسى بۇرىنعىدان دا ناشارلاي تۇسەدى، مۇمكىن تاعى دا اقش تاراپىنان سانكتسيالار سالىنۋى" - دەگەنى وسى ويدى ناقتىلاي تۇسەدى.
پەسكوۆتىڭ بۇگىنگى ايتقانى - ەكى ەل اراسىندا ايتا قالارلىقتاي جاقىنداسۋ بولعان جوق. ال پاترۋشەۆتىڭ "اقش ءبىزدىڭ ۋكراينامەن جانە گرۋزيامەن ارا-قاتىناسىمىزدى بۇزعىسى كەلەدى" دەگەنى ءتىپتى اششى مىسقىلدان باسقا ەشتەڭە دە تۋعىزبايدى.
ەندەشە نۋلاند نەگە كەلدى؟ بىرىنشىدەن، بايدەن-پۋتين كەزدەسۋىنەن بەرى ءتورت اي ءوتتى، نە وزگەردى - سونى تەكسەرۋگە كەلدى. قورىتىندىسى ءنول، ەشتەڭە دە وزگەرمەگەن. ەكىنشىدەن، پومپەو-لاۆروۆ فورماتى ەندى نۋلاند-كوزاك فورماتىنا وزگەرۋى ءتيىس. نۋلاند مينسك كەلىسىمىنىڭ قازىرگى كۋراتورى كوزاكپەن كەزدەستى، ياعني جاڭا قارىم-قاتىناس جولعا قويىلدى. نۋلاندتىڭ جۇمىسى ءبىتتى. ول رەسەيگە ۇناي ما، ۇناماي ما، ول ەندى وزدەرىنىڭ شارۋاسى، سولاي ەمەس پە؟
قۋانىش ەدىلحانتەگى
Abai.kz