Reseydegi oppozisiya sayasatkeri Aleksey Navalinyidyng komandasyna tiyesili «You Tube» arnasy keshe, 2 jeltoqsan kýni «Putin kimdi jasyryp jýr? «Memqúpiyany» әshkereleymiz» (Kogo spryatal Putiyn? Raskryvaem «gostayny») atty material jariyalady. 14-15 minuttyq zertteudi Mariya Pevchih pen Georgiy Alburov jýrgizedi. Zertteu qazirge deyin 1 millionnan astam kórilim jinaghan.

Onda Resey preziydenti Vladimir Putin men onyng ainalasyna toptasqan irili-úsaqty, búrynghy hәm qazirgi shendiler men olardyng otbasyna tiyesili dýniye-mýlikterding «Rosreestr» bazasynan joyylghany nemese jasyrylghany jayly egjey-tegjeyli bayandalady.

Sonyng ishinde, Qazaqstan qoghamynyng nazaryn búrghan jalghyz mәsele – atalghan zertteude Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaevtyng búrynghy әieli Nadejda Davydovna men úly Timur Toqaevtyng da attary atalady.

Zertteudi jýrgizushiler: «Osynyng barlyghy siz ben bizdin, Reseyding memlekettik mýddesin qorghau degen jeleumen jasyrylghan. Endeshe nege kórshi memleket – Qazaqstan preziydenti Toqaevtyng otbasyna tiyesili mýlikti jasyrghan?», - dep súraydy.

Súraydy da, preziydent Toqaevtyng úly Timur Toqaevqa tiyesili delingen Mәskeudegi 198,6 sharmy metrlik pәterdi kórsetedi. «Rosreestrge» 2010 jyldyng 18 mausymynda tirkelipti. Al qazir búl bazadan óshirilgen nemese jasyrylghan.

Sol sekildi zertteude preziydent Toqaevtyng búrynghy әieli Nadejda Davydovnagha tiyesili delingen taghy bir pәterding «Rosreestr» bazasynan óshirilgeni nemese jasyrylghany aitylady. Ol Mәskeu qalasy, Meshenskiy audany, Posledniy kóshesindegi aumaghy 167,3 sharshy metrdi qúraytyn pәter. Bazada 2003 jyldyng 23 qazanynda tirkelgen eken. Qazir bazada búl pәter mýlde kórinbeydi.

Otbasy turaly derekter:

Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaev Nadejda Davydovnamen ajyrasqan. Aqordanyng resmy saytynda jariyalanghan aqparatta: «Ajyrasqan, úly - Timur», - dep qana jazylghan.

Al Vikiypediyadaghy ómirbayanynda: «Otbasy: Ajyrasqan. Búrynghy әieli Nadejda Davydovna Toqaeva (1957 j.). Úly Timur Qasym-Jomartúly Toqaev (1984 j.). Sayasattanu ghylymynyng kandidaty, biznespen ainalysady», - dep jazylghan.

Preziydent Toqaevtyng Tvitterdegi paraqshasynda atalghan zertteuge qatysty eshbir týsinikteme nemese aqparat jazylmaghan. Aqordanyng Tvitterdegi resmy paraqshasy da, Preziydentting baspasóz hatshysy Berik Uәliyding Facebook-tegi resmy paraqshasy da ýnsiz. Resmy biylik tarapynan búl aqparatty eshkim rastamady ya teristemedi.

Búryn offshordaghy dýniye-mýlik turaly Halyqaralyq aqparattarda eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng otbasy mýsheleri men oghan jaqyn jýrgen birli-jarym bay-baghlannyng attary atalghanyn bilemiz. Al preziydent Toqaevtyng esimi irili-úsaqty sheteldik antikorrupsiyalyq zertteulerde kezikpedi (esimizge týspedi).

Tek biyl shildede jariyalanghan «Úiymdasqan qylmys pen jemqorlyqty zertteu úiymynyn» (OCCRP) «Pegasus jobasy» atty kólemdi zertteu materialynda Qasym-Jomart Toqaevtyng aty ataldy. Ony tyndaugha arnayy tapsyrys týsken eken. Búl turaly Abai.kz aqparattyq portalynda jariyalanghan «Toqaevtyng kim tyndap jýr?», - atty maqaladan egjey-tegjeyli bile alasyzdar...

Ayta keteyik, Reseydegi Aleksey Navalinyy qazir týrmede. Biyl qantar aiynda sottalghan. Ol byltyr tamyzda qauipti zatpen ulanyp, es-týssiz kýide Germaniyagha jóneltilgen. Biyl qantar aiynda Reseyge qayta oralyp, әuejayda tútqyndalghan. Al onyng komandasyna tiyesili «Sybaylas jemqorlyqpen kýres qoryn» Resey soty «ekstremistik úiym» dep tanyghan.

Qasym-Jomart Kemelúly 1953 jyly 17 mamyrda tughan. Biyl 68-di alqymdady.

Mәskeu memlekettik halyqaralyq qatynastar institutyn, Pekin lingvistikalyq institutyn (KHR), Resey Federasiyasy Syrtqy ister ministrligining Diplomatiyalyq akademiyasyn bitirgen.

Sayasat ghylymdarynyng doktory. Resey Federasiyasy Syrtqy ister ministrligi Diplomatiyalyq akademiyasynyng qúrmetti doktory jәne professory. Jeneva diplomatiya jәne halyqaralyq qatynastar institutynyng qúrmetti doktory. Býkilәlemdik Jaratylystanu jәne gumanitarlyq akademiyasynyng tolyq mýshesi.

Sayasy karierasynda týrli qyzmetterdi atqardy. Ózi Qazaqstan Respublikasynyng premier-ministri boldy. Memlekettik hatshy kreslosyna da otyryp kórdi.  Syrtqy ister ministri de bolyp qyzmet jasady. QR Parlamenti Senatynyng Tóraghasy boldy.  BÚÚ Bas hatshysynyng orynbasary, BÚÚ-nyng Jenevadaghy bólimshesining Bas diyrektory, Qarusyzdandyru konferensiyasynyng Bas hatshysynyng qyzmetin atqardy. 2019 jyly 20 nauryzdan Qazaqstan preziydenti.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz