رەسەيدەگى وپپوزيتسيا ساياساتكەرى الەكسەي ناۆالنىيدىڭ كومانداسىنا تيەسىلى «You Tube» ارناسى كەشە، 2 جەلتوقسان كۇنى «پۋتين كىمدى جاسىرىپ ءجۇر؟ «مەمقۇپيانى» اشكەرەلەيمىز» (كوگو سپرياتال پۋتين؟ راسكرىۆاەم «گوستاينى») اتتى ماتەريال جاريالادى. 14-15 مينۋتتىق زەرتتەۋدى ماريا پەۆچيح پەن گەورگي البۋروۆ جۇرگىزەدى. زەرتتەۋ قازىرگە دەيىن 1 ميلليوننان استام كورىلىم جيناعان.

وندا رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين مەن ونىڭ اينالاسىنا توپتاسقان ءىرىلى-ۇساقتى، بۇرىنعى ءھام قازىرگى شەندىلەر مەن ولاردىڭ وتباسىنا تيەسىلى دۇنيە-مۇلىكتەردىڭ «روسرەەستر» بازاسىنان جويىلعانى نەمەسە جاسىرىلعانى جايلى ەگجەي-تەگجەيلى باياندالادى.

سونىڭ ىشىندە، قازاقستان قوعامىنىڭ نازارىن بۇرعان جالعىز ماسەلە – اتالعان زەرتتەۋدە قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ بۇرىنعى ايەلى نادەجدا داۆىدوۆنا مەن ۇلى تيمۋر توقاەۆتىڭ دا اتتارى اتالادى.

زەرتتەۋدى جۇرگىزۋشىلەر: «وسىنىڭ بارلىعى ءسىز بەن ءبىزدىڭ، رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك مۇددەسىن قورعاۋ دەگەن جەلەۋمەن جاسىرىلعان. ەندەشە نەگە كورشى مەملەكەت – قازاقستان پرەزيدەنتى توقاەۆتىڭ وتباسىنا تيەسىلى مۇلىكتى جاسىرعان؟»، - دەپ سۇرايدى.

سۇرايدى دا، پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ ۇلى تيمۋر توقاەۆقا تيەسىلى دەلىنگەن ماسكەۋدەگى 198,6 شارمى مەترلىك پاتەردى كورسەتەدى. «روسرەەسترگە» 2010 جىلدىڭ 18 ماۋسىمىندا تىركەلىپتى. ال قازىر بۇل بازادان وشىرىلگەن نەمەسە جاسىرىلعان.

سول سەكىلدى زەرتتەۋدە پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ بۇرىنعى ايەلى نادەجدا داۆىدوۆناعا تيەسىلى دەلىنگەن تاعى ءبىر پاتەردىڭ «روسرەەستر» بازاسىنان وشىرىلگەنى نەمەسە جاسىرىلعانى ايتىلادى. ول ماسكەۋ قالاسى، مەششەنسكي اۋدانى، پوسلەدني كوشەسىندەگى اۋماعى 167,3 شارشى مەتردى قۇرايتىن پاتەر. بازادا 2003 جىلدىڭ 23 قازانىندا تىركەلگەن ەكەن. قازىر بازادا بۇل پاتەر مۇلدە كورىنبەيدى.

وتباسى تۋرالى دەرەكتەر:

قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ نادەجدا داۆىدوۆنامەن اجىراسقان. اقوردانىڭ رەسمي سايتىندا جاريالانعان اقپاراتتا: «اجىراسقان، ۇلى - تيمۋر»، - دەپ قانا جازىلعان.

ال ۆيكيپەدياداعى ءومىربايانىندا: «وتباسى: اجىراسقان. بۇرىنعى ايەلى نادەجدا داۆىدوۆنا توقاەۆا (1957 ج.). ۇلى تيمۋر قاسىم-جومارتۇلى توقاەۆ (1984 ج.). ساياساتتانۋ عىلىمىنىڭ كانديداتى، بيزنەسپەن اينالىسادى»، - دەپ جازىلعان.

پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ تۆيتتەردەگى پاراقشاسىندا اتالعان زەرتتەۋگە قاتىستى ەشبىر تۇسىنىكتەمە نەمەسە اقپارات جازىلماعان. اقوردانىڭ تۆيتتەردەگى رەسمي پاراقشاسى دا، پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بەرىك ءۋاليدىڭ Facebook-تەگى رەسمي پاراقشاسى دا ءۇنسىز. رەسمي بيلىك تاراپىنان بۇل اقپاراتتى ەشكىم راستامادى يا تەرىستەمەدى.

بۇرىن وففشورداعى دۇنيە-مۇلىك تۋرالى حالىقارالىق اقپاراتتاردا ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ وتباسى مۇشەلەرى مەن وعان جاقىن جۇرگەن ءبىرلى-جارىم باي-باعلاننىڭ اتتارى اتالعانىن بىلەمىز. ال پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ ەسىمى ءىرىلى-ۇساقتى شەتەلدىك انتيكوررۋپتسيالىق زەرتتەۋلەردە كەزىكپەدى (ەسىمىزگە تۇسپەدى).

تەك بيىل شىلدەدە جاريالانعان «ۇيىمداسقان قىلمىس پەن جەمقورلىقتى زەرتتەۋ ۇيىمىنىڭ» (OCCRP) «Pegasus جوباسى» اتتى كولەمدى زەرتتەۋ ماتەريالىندا قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ اتى اتالدى. ونى تىڭداۋعا ارنايى تاپسىرىس تۇسكەن ەكەن. بۇل تۋرالى Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا جاريالانعان «توقاەۆتىڭ كىم تىڭداپ ءجۇر؟», - اتتى ماقالادان ەگجەي-تەگجەيلى بىلە الاسىزدار...

ايتا كەتەيىك، رەسەيدەگى الەكسەي ناۆالنىي قازىر تۇرمەدە. بيىل قاڭتار ايىندا سوتتالعان. ول بىلتىر تامىزدا قاۋىپتى زاتپەن ۋلانىپ، ەس-ءتۇسسىز كۇيدە گەرمانياعا جونەلتىلگەن. بيىل قاڭتار ايىندا رەسەيگە قايتا ورالىپ، اۋەجايدا تۇتقىندالعان. ال ونىڭ كومانداسىنا تيەسىلى «سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس قورىن» رەسەي سوتى «ەكسترەميستىك ۇيىم» دەپ تانىعان.

قاسىم-جومارت كەمەلۇلى 1953 جىلى 17 مامىردا تۋعان. بيىل 68-ءدى القىمدادى.

ماسكەۋ مەملەكەتتىك حالىقارالىق قاتىناستار ينستيتۋتىن، پەكين لينگۆيستيكالىق ينستيتۋتىن (كحر), رەسەي فەدەراتسياسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ديپلوماتيالىق اكادەمياسىن بىتىرگەن.

ساياسات عىلىمدارىنىڭ دوكتورى. رەسەي فەدەراتسياسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ديپلوماتيالىق اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتتى دوكتورى جانە پروفەسسورى. جەنەۆا ديپلوماتيا جانە حالىقارالىق قاتىناستار ينستيتۋتىنىڭ قۇرمەتتى دوكتورى. بۇكىلالەمدىك جاراتىلىستانۋ جانە گۋمانيتارلىق اكادەمياسىنىڭ تولىق مۇشەسى.

ساياسي كارەراسىندا ءتۇرلى قىزمەتتەردى اتقاردى. ءوزى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى بولدى. مەملەكەتتىك حاتشى كرەسلوسىنا دا وتىرىپ كوردى.  سىرتقى ىستەر ءمينيسترى دە بولىپ قىزمەت جاسادى. قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ توراعاسى بولدى.  بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى، بۇۇ-نىڭ جەنەۆاداعى بولىمشەسىنىڭ باس ديرەكتورى، قارۋسىزداندىرۋ كونفەرەنتسياسىنىڭ باس حاتشىسىنىڭ قىزمەتىن اتقاردى. 2019 جىلى 20 ناۋرىزدان قازاقستان پرەزيدەنتى.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz