Júma, 27 Qyrkýiek 2024
46 - sóz 2735 1 pikir 3 Qantar, 2022 saghat 22:46

Halyqtyng oryndy talaby oryndaluy tiyis

Janaózende taghy da el ereuilge shyqty. Sebep - súiytylghan gazdyng qymbattauy.
Múnay men gazdyng ýstinde otyryp gazdy qymbattatu degen qanday úghymgha siyady?

Álde búl taghy da, qarapayym halyqtyng shydamyn synau ma?!.
Búnday kelensizdikke QR Preziydenti Q.Toqaev birden nazar audaryp, Ýkimetke tapsyrma berdi.

“Ýkimetke Jakaózendegi jaghdaydy ekonomikalyq túrghydan eskerip, qúqyqtyq jaghynan tez arada qarastyrudy tapsyrdym.
Sheruge shyqqandar qoghamdyq tәrtipti búzbauy tiyis.
Azamattardyng jergilikti jәne ortalyq biylik organdaryna talabyn ashyq aitugha qúqy bar. Biraq búl zangha, naqtyraq aitqanda, beybit sheruler turaly zangha sәikes atqaryluy tiyis” -dep mәlimdedi.

“Aq jol” partiyasy fraksiyasy ótken jyly gazdyn, kómirding jәne diyzeli otyndarynyng qymbattauyna qarsy deputattyq saual jasaghan bolatyn. Býgingi ereuil kórsetkendey, ýkimet odan der kezinde dúrys qorytyndy shygharmaghan.

QR Premier Ministrining orynbasary R.Sklyargha deputat S. Erubaev joldaghan “Aq jol”fraksiyasynyng deputattyq saualynda:
-Partiyamyzgha elimizding týkpir týkpirinen kelip týsken avtogaz otynyng tapshylyghy jәne onyng baghasynyng kýrt ósui jónindegi shaghymdary osy deputattyq saualgha negiz boldy. Búghan deyin 50-60 tenge túratyn gaz, songhy kezde 120-150 tengege deyin úlghaydy.

Tipti, qoynauy múnay men gazgha toly Atyraudyng ózinde, gazdyng baghasy bir týnde 95 tengeden 110 tengege deyin ósti. Búnyng bәri gaz qojayyndarynyng qoldan istep otyrghan isi degen sóz el auzynda jýr.-dep atap kórsetilgen edi.
-Biylghy jyldyng qazan aiynda diyzeli otynyng tapshylyghyna jәne baghasynyng ósuine kuә boldyq. Osy jaghdaygha baylanysty, jýrgizushiler ónirlerde ereuilge de shyghyp jatty.

Búl mәsele boyynsha 6 qazanda, «Aq jol» fraksiyasy Energetika ministrining atyna benzin jәne diyzeli tapshylyghy problemasyn sheshu joldarynyng biri retinde shaghyn múnay óndeu kәsiporyndaryna jan-jaqty qoldau kórsetudi jәne sybaylastyqtyng bar-joghyna tekseru jýrgizudi úsynyp, deputattyq saual joldaghan bolatynbyz. Ýsh aidan asa uaqyt ótse de, búl saualgha әli kýnge deyin jauap alghan joqpyz.

Sol kezde, ministrlikte diyzeli otynynyng baghasy naryq zanymen retteledi jәne juyrda tómendeydi delingen bolatyn. Alayda, jaghdaydyng jaqsaratyn týri joq. El ekonomikasyna jәne tútynu baghalaryna tikeley әser etetin diyzeli otynyng qúnyn baqylaudan shygharyp alu, jauapsyzdyq jәne memlekettik emes kózqaras dep sanaymyz.

Qazan aiynyng sonynda aviakerosin tapshylyghyna da tap boldyq. Kórshiles elding energetika ministrligining kómegimen diyzeli otyny men kerosinning mәselesi uaqytsha sheshilgen. Biraq, dәl osy jerde «uaqytsha» degen sózdi esten shygharmauymyz kerek!

Juyrda, Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev múnay ónimderimen qamtamasyz etu mәselesi boyynsha Ýkimetting júmysyn qatang syngha alyp, diyzeli otynynyng tapshylyghy jasandy ekendigin basa aitty.

2017 jyly Elbasy qoldanystaghy ýsh múnay óndeu zauytyn janghyrtumen qatar, tórtinshi zauyt salu qajettigin atap ótken bolatyn. Alayda, búl bastamagha ministrlik tarapynan jana zauyt qajet emes degen tújyrym, býgingi jaghdayda el ekonomikasyna tiyimdiligi kýmәndi bolyp otyr. Elimizdegi Atyrau, Pavlodar, Shymkent múnay óndeu zauyttaryn janghyrtugha eki trillion tenge júmsaldy. Endeshe, atalghan zauyttardyng jyl sayyn jóndeuge toqtatyluyn nemen týsindiredi.

Biraq, Ministrlikting jauaby әrqashan dayyn, eger, diyzeli otyny tapshy bolsa oghan kórshiles elderding auyr jýk kólikteri kinәli, al avtogaz jetpese oghan gazben jýretin kólikter sanynyng kóbengi turaly syltau aitylady.
Jerasty baylyghymyzdyng taghy bir negizgi týri – kómirding de tapshylyghy oryn aluda. Onyng ýstine, baghasy da tym qymbat.
Búnda da úyatsyz spekulyasiya sipaty bayqalady!

Mysaly, «Shúbarkól» kenindegi kómirding tonnasy 5800 tenge bolsa, karierden, satyp alushygha barar jolda kómirding baghasy, 16 myngha deyin jetedi.

Búnday jaghdayda tapshylyq qoldan jasalyp, baghalyq sóz baylasu faktileri rastalsa, qúqyq qorghau organdary da syrtta qalmauy kerek.- dep talap etken bolatynbyz.

Memleket basshysy aitqanday, janar jagharmaydyng qymbattauy transporttyq kompaniyalarmen qatar, kýndelikti tauarlardyng da baghasynyng ósuine әkelip soqtyrady.

Memleket óz tarapynan daghdarys kezinde adal kәsipkerlerden baghany kótermeudi әrdayym talap etudi erejege ainaldyryp alghanday. Qalyptasyp otyrghan jaghdayda, kәsipkerlerding de memleketten múnay ónimderi men kómirding baghasyn retteudi talap etu oryny bar dep esepteymiz.
Jogharyda aitylghandy qoryta kele, «Aq jol» fraksiyasynyng úsynystaryn jýzege asyru mýmkindigin qarauynyzdy súraymyz.

Elimizding jerasty baylyqtary shekteuli adamdardyng mýddelerine ghana emes, birinshi kezekte ishki ekonomikagha jetkilikti kólemde, biznes ókilderine jәne halyqqa qol jetimdi týrde qyzmet etui qajet dep sanaymyz.-dep, manyzdy mәseleni sheshudi súraghan edik.
Múnay men gaz jәne kómir óndirip jatyp, gaz ben kómirge, janar-jagharmaygha jarymau degen oligarhtary ýkimetten kýshti bizding elde ghana bolatyn jaghday shyghar…

Elding jaghdayy jaqsaruy ýshin, halyqtyng oryndy talaby oryndaluy tiyis!

Qazybek Isa

Abai.kz

1 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2562