Beysenbi, 10 Qazan 2024
2019 0 pikir 25 Tamyz, 2022 saghat 15:55

Europarlament Qazaqstan biyligine ýn qatty

Europarlament deputattary Almatyda Qantar oqighasynda azaptalghan azamattar jәne aqparat qúral ókilderimen kezdesti. Búl jóninde Europarlament saytynda jariyalanghan habarlamada aitylghan. 22-24 tamyzda Europarlamentting adam qúqyghy jónindegi shaghyn komiytet delegasiyasy Qazaqstangha kelgen edi.

"Almatyda Europarlament deputattary azamattyq qogham úiymdarynyng adam qúqyghy salasynda oqighalar turaly pikirlerin, Qantar oqighasy turaly tergeuler jәne konstitusiyalyq reformalar turaly aitqandaryn tyndady. Olar azaptau qúrbandarymen, saraptama ortalyghy jәne ghylymy orta ókilderimen de kezdesti. Baspasóz bostandyghy mәselesin talqylap, EO-nyng osy mәseleni qarjylandyruyn baghalady" dep jazylghan Europarlamentting baspasóz bayandamasynda.

Deputattar sóz bostandyghy jәne media salasynda keyingi tendensiyalargha da alandaushylyq bildirgen.

"[Qazaqstannyn] Juyrda ólim jazasyn alyp tastaghany ong ózgeris bolghanmen, is jýzinde adam qúqyghyn qorghau, negizgi sayasy qúqyqtar, jana sayasy partiyalardy tirkeu men BAQ erkindigi salasynda, Qazaqstannyng BÚÚ adam qúqyghy kenesine mýshe (2022-2024 jj.) bolyp otyrghan shaqta halyqaralyq mindettemelerdi saqtau boyynsha әli talay sharua atqaru qajettigin deputattar moyyndady. Europarlament deputattary 2022 jylghy Qantar oqighasyn ashyq, jan-jaqty әri әdil tergeu manyzdylyghyn erekshe atap ótti. Olar sayasy jәne qogham belsendilerin qudalau men qorqytudy dereu dogharyp, barlyq sayasy tútqyndardy, onyng ishinde Janbolat Mamaydy da bosatugha ýndedi" dep jazylghan Europarlament habarlamasynda.

Europarlamentting Qazaqstangha sapary barysynda Qantar oqighasyna baylanysty sottalghan keybir belsendiler jәne olardyng tuystary BÚÚ jәne Euroodaqqa qayyrylyp, Qazaqstan biyligining Qantar turaly aqparatyna senbeuge ýndegen. Búghan qosa, olar Qantar boyynsha "zansyz sot ýkimderine" shaghymdanghysy kelgen. Alayda olar deputattarmen kezdese almaghan edi.

Resmy BAQ 24 tamyzda Europarlament deputattarynyng Qazaqstan Adam qúqyqtary jónindegi uәkil Elivira Ázimovamen kezdeskenin de jazghan. "Qazaqparattyn" jazuynsha, kezdesu barysynda "azamattyq qoghamdy qúqyqtyq sayasy janghyru prosesine belsene aralastyru" mәselesi atap ótilgen.

  • Búghan deyin de halyqaralyq adam qúqyghyn qorghau úiymdary Núr-Súltandy Qantar oqighasyn jan-jaqty tergeuge, oghan halyqaralyq sarapshylardy tartugha ýndegen. Núr-Súltan halyqaralyq mamandardy tartu turaly úsynystan bas tartqan. Mamyrda Human Rights Watch (HRW) úiymy "Qazaqstanda Qantar oqighasy kezinde qaza tapqan adamdardyng ólimin tergeu ashyq jýrip jatqan joq, ústalghandardy azaptau jayly is materialdary bir instansiyadan ekinshisine ótip, bayau qaralyp jatyr" dep mәlimdegen. Qantarda qaza bolghan keybir azamattardyng tuystary osyghan deyin biylikting jaqyndarynyng ólimin dúrys teksermey otyrghanyn, tolyq aqparat bermey otyrghanyna shaghymdanghan.
  • Resmy derek boyynsha, Qantar oqighasynda 232 adam qaza boldy. Búghan qosa, oqigha kezinde ústalghan taghy alty adamnyng tergeu izolyatorynda kóz júmghany belgili boldy. Biylik 16 tamyzda opat bolghandardyng tizimin jariyalaghanmen onda tek qaza bolghandardyng familiyasy jәne atynyng alghashqy әrpi ghana jazylghan. Qúqyq qorghaushylar men belsendiler qaza bolghandar turaly tolyq aqparat berudi talap etip, tizimning tolyq emes ekenin de synady.

Abai.kz

0 pikir