"الماتىدا ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتتارى ازاماتتىق قوعام ۇيىمدارىنىڭ ادام قۇقىعى سالاسىندا وقيعالار تۋرالى پىكىرلەرىن، قاڭتار وقيعاسى تۋرالى تەرگەۋلەر جانە كونستيتۋتسيالىق رەفورمالار تۋرالى ايتقاندارىن تىڭدادى. ولار ازاپتاۋ قۇرباندارىمەن، ساراپتاما ورتالىعى جانە عىلىمي ورتا وكىلدەرىمەن دە كەزدەستى. ءباسپاسوز بوستاندىعى ماسەلەسىن تالقىلاپ، ەو-نىڭ وسى ماسەلەنى قارجىلاندىرۋىن باعالادى" دەپ جازىلعان ەۋروپارلامەنتتىڭ ءباسپاسوز بايانداماسىندا.
دەپۋتاتتار ءسوز بوستاندىعى جانە مەديا سالاسىندا كەيىنگى تەندەنتسيالارعا دا الاڭداۋشىلىق بىلدىرگەن.
"[قازاقستاننىڭ] جۋىردا ءولىم جازاسىن الىپ تاستاعانى وڭ وزگەرىس بولعانمەن، ءىس جۇزىندە ادام قۇقىعىن قورعاۋ، نەگىزگى ساياسي قۇقىقتار، جاڭا ساياسي پارتيالاردى تىركەۋ مەن باق ەركىندىگى سالاسىندا، قازاقستاننىڭ بۇۇ ادام قۇقىعى كەڭەسىنە مۇشە (2022-2024 جج.) بولىپ وتىرعان شاقتا حالىقارالىق مىندەتتەمەلەردى ساقتاۋ بويىنشا ءالى تالاي شارۋا اتقارۋ قاجەتتىگىن دەپۋتاتتار مويىندادى. ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتتارى 2022 جىلعى قاڭتار وقيعاسىن اشىق، جان-جاقتى ءارى ءادىل تەرگەۋ ماڭىزدىلىعىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. ولار ساياسي جانە قوعام بەلسەندىلەرىن قۋدالاۋ مەن قورقىتۋدى دەرەۋ دوعارىپ، بارلىق ساياسي تۇتقىنداردى، ونىڭ ىشىندە جانبولات مامايدى دا بوساتۋعا ۇندەدى" دەپ جازىلعان ەۋروپارلامەنت حابارلاماسىندا.
ەۋروپارلامەنتتىڭ قازاقستانعا ساپارى بارىسىندا قاڭتار وقيعاسىنا بايلانىستى سوتتالعان كەيبىر بەلسەندىلەر جانە ولاردىڭ تۋىستارى بۇۇ جانە ەۋرووداققا قايىرىلىپ، قازاقستان بيلىگىنىڭ قاڭتار تۋرالى اقپاراتىنا سەنبەۋگە ۇندەگەن. بۇعان قوسا، ولار قاڭتار بويىنشا "زاڭسىز سوت ۇكىمدەرىنە" شاعىمدانعىسى كەلگەن. الايدا ولار دەپۋتاتتارمەن كەزدەسە الماعان ەدى.
رەسمي باق 24 تامىزدا ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ قازاقستان ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل ەلۆيرا ازىموۆامەن كەزدەسكەنىن دە جازعان. "قازاقپاراتتىڭ" جازۋىنشا، كەزدەسۋ بارىسىندا "ازاماتتىق قوعامدى قۇقىقتىق ساياسي جاڭعىرۋ پروتسەسىنە بەلسەنە ارالاستىرۋ" ماسەلەسى اتاپ وتىلگەن.
- بۇعان دەيىن دە حالىقارالىق ادام قۇقىعىن قورعاۋ ۇيىمدارى نۇر-سۇلتاندى قاڭتار وقيعاسىن جان-جاقتى تەرگەۋگە، وعان حالىقارالىق ساراپشىلاردى تارتۋعا ۇندەگەن. نۇر-سۇلتان حالىقارالىق مامانداردى تارتۋ تۋرالى ۇسىنىستان باس تارتقان. مامىردا Human Rights Watch (HRW) ۇيىمى "قازاقستاندا قاڭتار وقيعاسى كەزىندە قازا تاپقان ادامداردىڭ ءولىمىن تەرگەۋ اشىق ءجۇرىپ جاتقان جوق، ۇستالعانداردى ازاپتاۋ جايلى ءىس ماتەريالدارى ءبىر ينستانتسيادان ەكىنشىسىنە ءوتىپ، باياۋ قارالىپ جاتىر" دەپ مالىمدەگەن. قاڭتاردا قازا بولعان كەيبىر ازاماتتاردىڭ تۋىستارى وسىعان دەيىن بيلىكتىڭ جاقىندارىنىڭ ءولىمىن دۇرىس تەكسەرمەي وتىرعانىن، تولىق اقپارات بەرمەي وتىرعانىنا شاعىمدانعان.
- رەسمي دەرەك بويىنشا، قاڭتار وقيعاسىندا 232 ادام قازا بولدى. بۇعان قوسا، وقيعا كەزىندە ۇستالعان تاعى التى ادامنىڭ تەرگەۋ يزولياتورىندا كوز جۇمعانى بەلگىلى بولدى. بيلىك 16 تامىزدا وپات بولعانداردىڭ ءتىزىمىن جاريالاعانمەن وندا تەك قازا بولعانداردىڭ فاميلياسى جانە اتىنىڭ العاشقى ءارپى عانا جازىلعان. قۇقىق قورعاۋشىلار مەن بەلسەندىلەر قازا بولعاندار تۋرالى تولىق اقپارات بەرۋدى تالاپ ەتىپ, ءتىزىمنىڭ تولىق ەمەس ەكەنىن دە سىنادى.
Abai.kz
