Bektúrghan Áubәkirúly. Tәuelsizdikting jana logikasy
Qazaqstannyng jiyrma bir jyldyq tәuelsizdik tarihy jana tarihy dәuirde tolyqqandy tәuelsizdikke qalay qol jetkizuding jolyn kórsetti. Dәstýrli tәuelsizdik jónindegi týsinik memleketting tәuelsizdik jariyalap, әn úrany men memleket tuyn, memleket shekarasyn belgileumen ghana sanasatyn. Jiyrma bir jyldyq bolmys jana tarihy dәuirdegi tolyqqandy tәuelsizdikting jana logikasy bar ekenin úqtyrdy.Tolyqqandy tәuelsizdik sayasy simvoldyq sipat alghan tәuelsizdik, ekonomikalyq tәuelsizdik, sana tәuelsizdigi syndy ýsh faktordan qalyptasady. Tәuelsizdikting jana logikasy boyynsha, sayasy simvoldyq sipat alghan tәuelsizdik - tәuelsizdikting qajetti sharty bolyp tabylsa, ekonomikalyq tәuelsizdik ol tәuelsizdikting tolyq jetkilikti sharty bolmaq. Al sana tәuelsizdigi tәuelsizdikting eng jeter biyigi hәm tolyqqandy tәuelsizdikting belgisi. Áriyne, qajetti shart oryndalmasa nәtiyje bolmaytyny anyq. Alayda tolyq jetkilikti shart oryndalghanda nәtiyjening bolmauy mýmkin emes.
Qazaqstannyng jiyrma bir jyldyq tәuelsizdik tarihy jana tarihy dәuirde tolyqqandy tәuelsizdikke qalay qol jetkizuding jolyn kórsetti. Dәstýrli tәuelsizdik jónindegi týsinik memleketting tәuelsizdik jariyalap, әn úrany men memleket tuyn, memleket shekarasyn belgileumen ghana sanasatyn. Jiyrma bir jyldyq bolmys jana tarihy dәuirdegi tolyqqandy tәuelsizdikting jana logikasy bar ekenin úqtyrdy.Tolyqqandy tәuelsizdik sayasy simvoldyq sipat alghan tәuelsizdik, ekonomikalyq tәuelsizdik, sana tәuelsizdigi syndy ýsh faktordan qalyptasady. Tәuelsizdikting jana logikasy boyynsha, sayasy simvoldyq sipat alghan tәuelsizdik - tәuelsizdikting qajetti sharty bolyp tabylsa, ekonomikalyq tәuelsizdik ol tәuelsizdikting tolyq jetkilikti sharty bolmaq. Al sana tәuelsizdigi tәuelsizdikting eng jeter biyigi hәm tolyqqandy tәuelsizdikting belgisi. Áriyne, qajetti shart oryndalmasa nәtiyje bolmaytyny anyq. Alayda tolyq jetkilikti shart oryndalghanda nәtiyjening bolmauy mýmkin emes.
Tolyqqandy tәuelsizdikting jana logikasyn jana tarihy dәuirdegi Qazaqstannyng is jýzinde oryn alghan jaghdayy tudyryp otyr. Jana tarihy dәuirding basty ereksheligi retinde memleketter arasyndaghy ekonomikalyq auys -kýiistin kýsheyip әri ghalamdasu ýrdisining beleng aluyn aitsaq bolady. Búl kózi ashyq, kókiregi oyau sanaly oqyrmangha ayan jay. Múnday jaghdayda әrbir memleketting ghalamdyq ekonomikalyq auys-kýiiske belsene aralaspay damy almaytyndyghy týsinikti. Osynday jana tarihy dәuirde tәuelsizdigin jariyalaghan, otarlyqtyng taby ótip, sanasy ulanghan, memleketqúrushy últtyng ana tili joyylugha az qalyp, óndiris oshaqtary túralaghan Qazaqstannyng tarihy damuy tolyqqandy tәuelsizdikting jana logikasy boyynsha jýruge mәjbýr boldy. Búl elbasynyng saliqaly sara sayasatynyng logikalyq negizi.
Tәuelsizdikting alghashqy jyldary halyqtyng qúrsaghyn ash qaldyrmaudyng qamynda boldyq. Endi ghana otandyq ónimderge basymdylyq berip, ie ekonomikany damytugha bel sheship bilek sybana kiristik. Osynday jaghdayda qazirgi memleket aralyq ekonomikalyq auys-kýiistin eng damyghan ýlgisi bolyp sanalatyn ózara teng bәsekelestikti tudyru arqyly ekonomikany damytatyn memleket ara ekonomikalyq úiym qúru qazaqstannyng ie ekonomikasyn damytugha qanday yqpal etedi?Qatigez naryq bәsekesi otandyq ónimderimizdi besiginde túnshyqtyryp ketpeyma?
Búl tolyqqandy tәuelsizdikti qalyptastyrudyng tolyq qajetti shartyn qalyptastyrugha sayatyn qolamtaly sayasy mәsele.
Elbasynyng «Qazaqstan-2050» Strategiyasy: qalyptasqan memleketting jana sayasy baghyty» atty jana Joldauynda Qazaqstannyng bolashaghy qazaq tilinde,tilge qúrmet eldikke qúrmet,Qazaq tili Qazaqstanda saltanat qúrghanda Qazaqstandi« Qazaq eli» dep ataityn bolamiz degen elbasy sózi bolashaq ýshin kýres әli de tәuelsizdik ýshin kýres ekenin týsindiredi. Til tәuelsizdigi - sana tәuelsizdigining aiqyn kórinisi. Qazaqstan jana bir tarihy dәuirge ayaq basty. Demek, bizding tәuelsizdik ýshin kýresimiz de jana bir kezenge ótti. Shyn mәnindegi tәuelsizdik ýshin kýres endi bastalady. Búl kýres - kýresterding úlysy. Tolyqqandy tәuelsizdik turaly búl týsinik tәuelsizdikti tu men әn úrangha ghana balap, barlyghyn belden basyp, birden iske asyra qoymaqshy bolghandar men tәuelsizdikti neden alatyndyghyn sezgisi kelmeytin iyis almastardyng sanasyn silkiytin ortaq týsinikke ainalsa dep tileymin.
«Abai.kz»