قازاقستاننىڭ جيىرما ءبىر جىلدىق تاۋەلسىزدىك تاريحى جاڭا تاريحي داۋىردە تولىققاندى تاۋەلسىزدىككە قالاي قول جەتكىزۋدىڭ جولىن كورسەتتى. ءداستۇرلى  تاۋەلسىزدىك جونىندەگى تۇسىنىك مەملەكەتتىڭ تاۋەلسىزدىك جاريالاپ، ءان ۇرانى مەن مەملەكەت تۋىن، مەملەكەت شەكاراسىن بەلگىلەۋمەن عانا ساناساتىن. جيىرما ءبىر جىلدىق بولمىس جاڭا تاريحي داۋىردەگى تولىققاندى تاۋەلسىزدىكتىڭ جاڭا لوگيكاسى بار ەكەنىن ۇقتىردى.تولىققاندى تاۋەلسىزدىك ساياسي سيمۆولدىق سيپات العان تاۋەلسىزدىك، ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىك،  سانا تاۋەلسىزدىگى سىندى ءۇش فاكتوردان قالىپتاسادى. تاۋەلسىزدىكتىڭ جاڭا لوگيكاسى بويىنشا، ساياسي سيمۆولدىق سيپات العان تاۋەلسىزدىك - تاۋەلسىزدىكتىڭ قاجەتتى شارتى بولىپ تابىلسا، ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىك ول تاۋەلسىزدىكتىڭ تولىق جەتكىلىكتى شارتى بولماق. ال سانا تاۋەلسىزدىگى تاۋەلسىزدىكتىڭ ەڭ جەتەر بيىگى ءھام تولىققاندى تاۋەلسىزدىكتىڭ بەلگىسى. ارينە، قاجەتتى شارت ورىندالماسا ناتيجە بولمايتىنى انىق. الايدا تولىق جەتكىلىكتى شارت ورىندالعاندا ناتيجەنىڭ بولماۋى مۇمكىن ەمەس.

قازاقستاننىڭ جيىرما ءبىر جىلدىق تاۋەلسىزدىك تاريحى جاڭا تاريحي داۋىردە تولىققاندى تاۋەلسىزدىككە قالاي قول جەتكىزۋدىڭ جولىن كورسەتتى. ءداستۇرلى  تاۋەلسىزدىك جونىندەگى تۇسىنىك مەملەكەتتىڭ تاۋەلسىزدىك جاريالاپ، ءان ۇرانى مەن مەملەكەت تۋىن، مەملەكەت شەكاراسىن بەلگىلەۋمەن عانا ساناساتىن. جيىرما ءبىر جىلدىق بولمىس جاڭا تاريحي داۋىردەگى تولىققاندى تاۋەلسىزدىكتىڭ جاڭا لوگيكاسى بار ەكەنىن ۇقتىردى.تولىققاندى تاۋەلسىزدىك ساياسي سيمۆولدىق سيپات العان تاۋەلسىزدىك، ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىك،  سانا تاۋەلسىزدىگى سىندى ءۇش فاكتوردان قالىپتاسادى. تاۋەلسىزدىكتىڭ جاڭا لوگيكاسى بويىنشا، ساياسي سيمۆولدىق سيپات العان تاۋەلسىزدىك - تاۋەلسىزدىكتىڭ قاجەتتى شارتى بولىپ تابىلسا، ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىك ول تاۋەلسىزدىكتىڭ تولىق جەتكىلىكتى شارتى بولماق. ال سانا تاۋەلسىزدىگى تاۋەلسىزدىكتىڭ ەڭ جەتەر بيىگى ءھام تولىققاندى تاۋەلسىزدىكتىڭ بەلگىسى. ارينە، قاجەتتى شارت ورىندالماسا ناتيجە بولمايتىنى انىق. الايدا تولىق جەتكىلىكتى شارت ورىندالعاندا ناتيجەنىڭ بولماۋى مۇمكىن ەمەس.

تولىققاندى تاۋەلسىزدىكتىڭ جاڭا لوگيكاسىن جاڭا تاريحي داۋىردەگى قازاقستاننىڭ ءىس جۇزىندە ورىن العان جاعدايى تۋدىرىپ وتىر. جاڭا تاريحي ءداۋىردىڭ باستى ەرەكشەلىگى رەتىندە مەملەكەتتەر اراسىنداعى ەكونوميكالىق اۋىس -كۇيىستىڭ  كۇشەيىپ ءارى  عالامداسۋ ءۇردىسىنىڭ بەلەڭ الۋىن ايتساق بولادى. بۇل كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ سانالى وقىرمانعا ايان جاي. مۇنداي جاعدايدا ءاربىر مەملەكەتتىڭ عالامدىق ەكونوميكالىق اۋىس-كۇيىسكە بەلسەنە ارالاسپاي دامي المايتىندىعى تۇسىنىكتى. وسىنداي جاڭا تاريحي داۋىردە تاۋەلسىزدىگىن جاريالاعان، وتارلىقتىڭ تابى ءوتىپ، ساناسى ۋلانعان، مەملەكەتقۇرۋشى ۇلتتىڭ انا ءتىلى جويىلۋعا از قالىپ، ءوندىرىس وشاقتارى تۇرالاعان قازاقستاننىڭ تاريحي دامۋى تولىققاندى تاۋەلسىزدىكتىڭ جاڭا لوگيكاسى بويىنشا جۇرۋگە ءماجبۇر بولدى. بۇل ەلباسىنىڭ ساليقالى سارا ساياساتىنىڭ لوگيكالىق نەگىزى.

تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارى حالىقتىڭ قۇرساعىن اش قالدىرماۋدىڭ قامىندا بولدىق. ەندى عانا وتاندىق ونىمدەرگە  باسىمدىلىق بەرىپ، يە ەكونوميكانى دامىتۋعا بەل شەشىپ بىلەك سىبانا كىرىستىك. وسىنداي جاعدايدا قازىرگى مەملەكەت ارالىق ەكونوميكالىق اۋىس-كۇيىستىڭ  ەڭ دامىعان ۇلگىسى بولىپ سانالاتىن ءوزارا تەڭ باسەكەلەستىكتى تۋدىرۋ ارقىلى ەكونوميكانى دامىتاتىن مەملەكەت ارا ەكونوميكالىق ۇيىم قۇرۋ قازاقستاننىڭ يە ەكونوميكاسىن دامىتۋعا قانداي ىقپال ەتەدى؟قاتىگەز نارىق باسەكەسى وتاندىق ونىمدەرىمىزدى بەسىگىندە تۇنشىقتىرىپ كەتپەيما؟

بۇل تولىققاندى تاۋەلسىزدىكتى قالىپتاستىرۋدىڭ تولىق قاجەتتى شارتىن قالىپتاستىرۋعا ساياتىن قولامتالى ساياسي ماسەلە.

ەلباسىنىڭ «قازاقستان-2050» ستراتەگياسى: قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى» اتتى جاڭا جولداۋىندا قازاقستاننىڭ بولاشاعى قازاق تىلىندە،تىلگە قۇرمەت ەلدىككە قۇرمەت،قازاق ءتىلى قازاقستاندا سالتانات قۇرعاندا قازاقستاندى« قازاق ەلى» دەپ اتايتىن ءبولامىز دەگەن ەلباسى ءسوزى بولاشاق ءۇشىن كۇرەس ءالى دە تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەس ەكەنىن تۇسىندىرەدى. ءتىل  تاۋەلسىزدىگى - سانا تاۋەلسىزدىگىنىڭ ايقىن كورىنىسى. قازاقستان جاڭا ءبىر تاريحي داۋىرگە اياق باستى. دەمەك، ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەسىمىز دە جاڭا ءبىر كەزەڭگە ءوتتى. شىن مانىندەگى تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەس ەندى باستالادى. بۇل كۇرەس - كۇرەستەردىڭ ۇلىسى.       تولىققاندى تاۋەلسىزدىك تۋرالى بۇل تۇسىنىك تاۋەلسىزدىكتى تۋ مەن ءان ۇرانعا عانا بالاپ، بارلىعىن بەلدەن باسىپ، بىردەن ىسكە اسىرا قويماقشى بولعاندار مەن تاۋەلسىزدىكتى نەدەن الاتىندىعىن سەزگىسى كەلمەيتىن ءيىس الماستاردىڭ ساناسىن سىلكيتىن ورتاق تۇسىنىككە اينالسا دەپ تىلەيمىن.

«Abai.kz»