Kenes barysynda Ýkimetting 2012 jylghy qyzmeti turaly Premier-Ministr S.Ahmetov bayandama jasady. Premier-Ministr «Qazaqstan-2050» Strategiyasyna sәikes Qazaqstannyng әlemning damyghan 30 elining qataryna kirui Ýkimet júmysynyng basty maqsaty bolatynyn atap ótti. Sonday-aq әleumettik saladaghy baghdarlamalardyng jәne kólik salasyndaghy infraqúrylymdyq jobalardyng oryndaluy turaly Premier-Ministrding orynbasary E.Orynbaev pen Kólik jәne kommunikasiyalar ministri A.Júmaghaliyev habarlama jasady.

Kenesti ashqan Núrsúltan Nazarbaev jahandyq ekonomikanyng qazirgi jaghdayy qúldyraudyng jana kezeni bolu yqtimaldyghy joghary ekenin joqqa shygharmaytynyn atap ótti.

-  Sondyqtan «Qazaqstan - 2050» Strategiyasynyng basty prinsiypi -   týgel qamtityn ekonomikalyq pragmatizm. Aldaghy barlyq sheshimder investisiyanyng tabystylyghy men qaytarymyn, bәsekelestikke qabilettilikti jәne Qazaqstannyng úzaq merzimdi mýddelerin saqtaudy eskere otyryp qabyldanugha tiyis. Ár qala, audan, auyl nemese selodaghy ekonomikalyq statistikanyng dereksiz sifry emes, naqty ómir sapasy artugha tiyis, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti Ýkimet pen kez kelgen memlekettik organ «budjet mәdeniyeti» men qarjy ýnemdeudi eskere otyryp, algha qoyylghan mindetterdi iske asyrugha yntalylyqpen jәne jauapkershilikpen qaraugha tiyis ekendigine toqtaldy. Núrsúltan Nazarbaev júmysqa jauapsyz qaraudyng naqty mysaldaryn keltirdi.

Kenes barysynda Ýkimetting 2012 jylghy qyzmeti turaly Premier-Ministr S.Ahmetov bayandama jasady. Premier-Ministr «Qazaqstan-2050» Strategiyasyna sәikes Qazaqstannyng әlemning damyghan 30 elining qataryna kirui Ýkimet júmysynyng basty maqsaty bolatynyn atap ótti. Sonday-aq әleumettik saladaghy baghdarlamalardyng jәne kólik salasyndaghy infraqúrylymdyq jobalardyng oryndaluy turaly Premier-Ministrding orynbasary E.Orynbaev pen Kólik jәne kommunikasiyalar ministri A.Júmaghaliyev habarlama jasady.

Kenesti ashqan Núrsúltan Nazarbaev jahandyq ekonomikanyng qazirgi jaghdayy qúldyraudyng jana kezeni bolu yqtimaldyghy joghary ekenin joqqa shygharmaytynyn atap ótti.

-  Sondyqtan «Qazaqstan - 2050» Strategiyasynyng basty prinsiypi -   týgel qamtityn ekonomikalyq pragmatizm. Aldaghy barlyq sheshimder investisiyanyng tabystylyghy men qaytarymyn, bәsekelestikke qabilettilikti jәne Qazaqstannyng úzaq merzimdi mýddelerin saqtaudy eskere otyryp qabyldanugha tiyis. Ár qala, audan, auyl nemese selodaghy ekonomikalyq statistikanyng dereksiz sifry emes, naqty ómir sapasy artugha tiyis, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti Ýkimet pen kez kelgen memlekettik organ «budjet mәdeniyeti» men qarjy ýnemdeudi eskere otyryp, algha qoyylghan mindetterdi iske asyrugha yntalylyqpen jәne jauapkershilikpen qaraugha tiyis ekendigine toqtaldy. Núrsúltan Nazarbaev júmysqa jauapsyz qaraudyng naqty mysaldaryn keltirdi.

- Ótken jyly jalgha beriletin túrghyn ýy qúrylysyna respublikalyq budjetten 17 milliard tengeden astam qarjy bólindi. Ákimdikter iygere almaghan qarjynyng kólemi 2,5 milliard tengege juyq.  Túrghyn ýi-kommunaldyq sharuashylyghyn janghyrtu baghdarlamasy boyynsha iygerilmegen qarjy kólemi 21 payyz.  Búl uaqyt ishinde josparlanghan kóppәterli ýilerding 70 payyzy ghana jóndeuden ótti. Sonda ne boldy? Aqsha bar, biraq sony iygere almay jatyr. Jalgha beriletin túrghyn ýige kezek bar, biraq onyng josparlanghan qúrylysy jýrmey jatyr. Nege búlay bolyp jatyr? Búl súraqqa kim jauap beredi? Aymaqtardyng әkimderi men búrynghy  Qúrylys jәne túrghyn ýi-kommunaldyq sharuashylyghy isteri agenttigi júmysty ayaghyna deyin jetkize almady, al júrt zardap shegedi. Búl jerde daghdarystyng eshqanday qatysy joq. Naqty bir sheneunikterding jauapsyzdyghy men sylbyrlyghynan bolyp otyr. Premier-Ministrding birinshi orynbasary, - Ónirlik damu ministri B.Saghyntaevqa bir ay merzimde búl problemany tekserip, anyqtaudy jәne qabyldanghan sharalar jóninde maghan bayandaudy jeke tapsyramyn, - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Núrsúltan Nazarbaev qarjyny tabyspen iygerip jatqan aimaqtargha qayta bólu qajettigin de atap ótti.

- Men ónirlerde bolghanda bәrining mәdeniyet, bilim jәne densaulyq saqtau salasyndaghy qymbatqa týsetin iri nysandargha qayta әues bola bastaghanyn bayqadym. Mening eski qúrylys normalary men erejelerdi  jәne jobalardy qayta qarau turaly tapsyrmam oryndalghan joq. Osy kezende 2012 jyldyng qorytyndysynda jergilikti budjette 100 milliard tengege juyq qarjy iygerilmey qaldy. Bizde 189 mektep, 68 densaulyq saqtau nysany әli apatty jaghdayda qalyp otyr. 92 mekteptegi 33 myng bala ýsh auysymda oqugha mәjbýr.  Qúrylysyn budjetten tolyq qarjylandyryp otyrghan kýnning ózinde Qyzylorda oblysyndaghy perinatalidyq ortalyq, Jambyl jәne Aqmola oblystaryndaghy emhanalar merziminde tapsyrylghan joq. Al budjettik shyghyndardy shekteuge tura kelse,  biz barlyq jana nysandardy toqtatyp, qúrylysty orta jolda qaldyrugha mәjbýr bolamyz. Sondyqtan jana nysandardyng qúrylysyn bastamaudy tapsyramyn. Biyldan bastap bólingen qarajat pen qoldaghy resurstardy әleumettik nysandardy kýrdeli jәne aghymdyq jóndeuge, ýsh auysymdaghy mektepter mәselesin sheshuge baghyttau kerek, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti jahandyq bayaulaudyng yqtimal әserine dayyn bolu qajettigin atap ótti.

- Múnday ahual 2008-2009 jyldarda boldy jәne daghdarysqa qarsy túrudyng jaqsy tәjiriybesi jinaqtaldy. Ýkimet pen әkimderding barlyq júmysynda eki naqty jәne manyzdy maqsat aiqyndaluy kerek. Búl - birinshiden, daghdarys jaghdayynda júmyspen qamtudy, ekinshiden, ekonomikanyng túraqty ósimin qamtamasyz etu. Barlyq dengeydegi memlekettik organdardyng býkil júmysy osymen úshtastyrylyp, josparlar men mindetterdi iske asyru sol arqyly jýruge tiyis. S.Ahmetovke  ótkendegidey jana Jol kartasyn әzirleudi jeke tapsyramyn. Búl mindetti iske asyru ýshin qajetti qarajat kólemin eseptep, olardyng kózin anyqtap, aqpan aiynda maghan bayandau kerek, - dedi Núrsúltan Nazarbaev.

Memleket basshysy ózi jariyalaghan Jana sayasy baghyt ayasynda bәri de janasha, joghary nәtiyjelilikpen, bastamamen jәne qaytarymmen júmys isteu qajettigine toqtaldy.

- Qarqyndy ósip kele jatqan innovasiyalyq industriyalandyru - «Qazaqstan - 2050» Strategiyasynyng basty mazmúny osy.  Tek industriyalandyru ghana әlemning eng damyghan 30 elining qataryna kiruimizdi qamtamasyz etedi.  Zertteuge sәikes, 2020 jylgha qaray әlemdegi mamandar tapshylyghy 40 millionday adamdy qúraytyn bolady. Sondyqtan elimizge tek shetel investisiyasyn ghana emes, basqa elderden meylinshe talantty menedjerlerdi de tartu kerek. Bizding Eyr Astanany jәne Nazarbaev uniyversiytetin basqaru jóninde tәjiriybemiz bar. Búl turaly búryn da aityldy. S.Ahmetov pen Ó.Shókeev bir ay merzim ishinde úsynys engizsin, - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Núrsúltan Nazarbaev materialdyq aktivke investisiyanyng aitarlyqtay mólsheri bólinip jatqanyn atap ótti.

- Biraq ónimdiligi joghary óndirister qúru ýshin jana menedjment kerek. «Samúryq-Qazynanyn» mindeti - korparativtik basqarudy jetildiru jәne jana strategiya qúru. Ýkimetke, Ekonomika jәne budjettik josparlau ministrligine  qysqa merzimde Ekonomikalyq yntymaqtastyq jәne damu úiymynyng standarttaryn engizudi jәne biznes ahualyn jaqsartudyng osynday joldaryn odan әri ýzdiksiz izdestirudi tapsyramyn. Industriyalandyrudyng әri qaray tabysty boluy ýshin biz ziyatkerlik menshikti de qorghauymyz kerek. Ýkimetke ónertapqyshtyq pen patentterdi tirkeu rәsimderin jenildetudi jәne osy kórsetkish boyynsha EYDÚ elderining dengeyine jetudi tapsyramyn. Men industriyalandyru negizi ekinshi buynnyng klasterleri boluy qajettigin búryn da aittym. Osyghan baylanysty Premier-Ministrding orynbasary Q.Kelimbetovke biylghy alghashqy jartyjyldyqta Bolashaghy bar últtyq klasterler qalyptastyru tújyrymdamasyn әzirleudi tapsyramyn. Osynday auqymdy ýderisterge jәrdemdesu ýshin damu instituttary qúryldy. Ókinishke qaray, «Samúryq-Qazyna» holdingining qúramynda auqymy tar salalardyng investisiyalaryna әuestik bayqalyp otyr. Ýkimetke qúramyna býgingi barlyq memlekettik damu instituttary men qarjy úiymdary enetin  «Últtyq damu agenttigi» AQ qúrudy tapsyramyn, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti jer qoynauyn paydalanu salasynda olargha ken ornyna moratoriydi alyp tastau jóninde tapsyrma berilgenin eske saldy.

- Búl jana ken oryndaryn barlaugha investisiya tartu ýshin kerek. Qazaqstan qazir búl kórsetkish boyynsha songhy oryndardyng birinde túr. Bir sharshy shaqyrymgha jylyna 20 dollargha juyq júmsalady. KHR-da 45 dollar, Avstraliyada - 167 dollar, Kanadada - 203 dollar. Barlau júmysyna basynan bastap ondaghan million dollar investisiya salugha dayyn әlemdik dengeydegi Rio-Tinto kompaniyasy әr mekemeni eki jyl boyy jaghalap, eshtene shyghara almady. Industriya jәne jana tehnologiyalar ministrliginde  kelisim-sharttar әli de 2-3 jyl rәsimdeledi. Mening tapsyrmam boyynsha 2009 jyly qúrylghan «Tau-Ken Samúryq» últtyq kompaniyasy әli kýnge deyin júmys istemeydi. Ýsh jylda 4 kelisimshart! Búl nege jaraydy? Mening taghy bir tapsyrmam - «Qazgeologiya». Kompaniyanyng strategiya әzirlep jatqanyna ýshinshi jyl.  Á.IYsekeshovke 3 ay merzim ishinde saladaghy ahualdy týbegeyli jolgha qoy jóninde naqty úsynystar engizudi tapsyramyn. Jer qoynauyn paydalanu qúqyn rәsimdeudi zannamalyq túrghydan onaylatyp, reglamenterdi halyqaralyq normalarmen  sәikestendiru kerek. Biylghy jyldyng ortasynda geologiyalyq barlau júmystarynyng praktikalyq nәtiyjeleri turaly maghan bayandaudy súraymyn, - dedi Núrsúltan Nazarbaev.

Memleket basshysy sonday-aq biyl Ýkimetting «Qazaqstan-2050» strategiyasyn iske asyrudyng bastapqy kezenining birqatar mindetterin sheshu qajettigine toqtaldy.

- Qaranyzdarshy, jayly jәne sapaly joldary joq elderde - damyghan bәsekelestikke qabiletti óndiristik baza da joq, keleshegi bar ghylymy tehnologiya da joq, túrghyndarynyng joghary ómir sýru dengeyi de joq. Eger jaqsy joldar salugha ýirenbeytin bolsaq, onda ózimizding strategiyalyq maqsatymyzdyng birde-birine jete almaymyz. Búdan 10 jyl búryn Almaty-Astana magistraly janghyrtyldy. Qazir qanday jaghdayda? Sapasy qanday? Taghy da bәri «jamauly» kýide. Sondyqtan avtokólik infraqúrylymyn damytudyng auqymdy jobasyna kirisu kerek. Astanamen  iri ortalyqtar - Almaty, Aqtau jәne Óskemenning arasyn qosu ýshin zamanauy jol salu asa qajet. Temirjol magistralidary jelisin keneytudi qatar jýrgizu kerek. Biyl Jezqazghan-Beyneu men Arqalyq-Shúbarkól tarmaghynyng qúrylysyn bastau asa manyzdy. Taghy bir iri joba, Astana - Almaty jýrdek poyyzdaryna arnalghan temirjol qúrylysy ainalma emes, tike Balqash kólindegi kópir arqyly boluy mýmkin. Búl jol jýru uaqytyn edәuir qysqartyp, Balqash turistik klasterin damytugha serpin beredi. Ýkimetke osy jobalardy biylghy birinshi jartyjyldyqtan keshiktirmey, jedel әzirleudi jәne úsynys engizudi tapsyramyn, - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Núrsúltan Nazarbaev qazirgi uaqytta Aqtau teniz porty jobalyq quaty sheginde júmys istep túrghanyn atap ótti.

- Ýkimetke Aqtau portyn keneytu jobasynyng ekinshi jәne ýshinshi kezenderining jobasyn iske asyrudy jedeldetudi tapsyramyn. Aqtau men Baku arasyndaghy parom parkin jәne tasymaldy úlghaytudy oilastyru qajet. Kólik infraqúrylymyn damytudyng jeke jauapkershiligin Premier-Ministr S.Ahmetovke, Kólik jәne kommunikasiya ministri A.Júmaghaliyevke, «Qazaqstan temir jolynyn» basshysy A.Maminge jýkteymin. Qarashyghanaq pen Qashaghan ken oryndaryn damytu gaz óndeudi arttyrady. Osyghan baylanysty magistralidyq qúbyr joldary men gaz taratu jelilerining qúrylysyn jedeldetu asa manyzdy. «Samúryq-Qazyna» qorynyng basshysy Ó.Shókeevke qolda bar resurstar esebinen biyl Tobyl-Kókshetau-Astana gaz qúbyry qúrylysyn bastaudy qamtamasyz etudi tapsyramyn, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti energetikalyq infraqúrylymdy damytu jóninde birqatar shara qabyldaudyng manyzdy ekenine toqtaldy.

- Birinshiden, Qazaqstannyng energetikalyq qauipsizdigin nyghaytu ýshin Ortalyq-Batys elektrmen jabdyqtau jýiesining «saqinalau» mәselesin sheshu qajet. Ekinshiden, Ýkimet biylghy 1 shildege deyin energobalans jәne «Energiyany saqtau-2020» arnauly baghdarlamalaryn әzirlep, bekitu kerek. Jylu men energiyany saqtauda әlemdik tәjiriybeni eskere otyryp, ghimarattar qúrylysynyng jana standarttaryn әzirleudi jәne engizudi qarastyrudyng manyzy zor. Tayau ýsh jylda elektr energiyasyn tútynudy jyl sayyn 10 payyzdyq ýnemdeudi qamtamasyz etken jón. Endi Premier-Ministrge birinshi jartyjyldyqta atom elektr stansasy qúrylysynyng orny men konfigurasiyasy turaly sheshimning jobasyn engizudi tapsyramyn, - dedi Núrsúltan Nazarbaev.

Memleket basshysy EKSPO-2017 kórmesin ótkizuge dayyndyq jýrgizu innovasiyalyq ekonomikany damytudyng asa manyzdy katalizatoryna ainaluy qajettigin atap kórsetti.

- Biz Astanany taza, energiyany tútynu jaghynan tiyimdi, «jasyl» qalagha ainaldyrugha tiyispiz. Elordamyz ózge ónirlerge ýlgi bolugha tiyis. Ýkimetke jәne «Samúryq-Qazyna» qoryna balamaly energiya kózderi esebinen kórmeni energiyamen jabdyqtau nysandarymen tolyq qamtamasyz etudi tapsyramyn. Mysaly, múny «Ereymentau» jel parkining kýshimen, nysandargha kýn batareyalaryn ornalastyru jәne energetikagha ózge innovasiyany paydalanu arqyly jasaugha bolady. «Samúryq-Qazyna» qory men Astana әkimdigi biylghy 1 shildege deyin elordada «Jasyl oram» qúrylysynyng pilottyq jobasyn әzirleui jәne úsynuy qajet. «Astana EKSPO-2017» últtyq kompaniyasy men Astana әkimdigi aqpanda kórme keshenining arhiytekturalyq dizayny men sheberlik josparyn әzirleu jóninde halyqaralyq konkurs ótkizui tiyis. Astananyng rebrending baghdarlamasyn da әzirlep, kәsiby jәne marketingtik nauqan úiymdastyru qajet. Qorshaghan ortany qorghau ministrligine EKSPO-2017 kórmesin ótkizu tújyrymdamasynyng jobasyn biylghy ekinshi toqsannan keshiktirmey әzirleudi jәne Memlekettik komissiyanyng bekituine engizudi tapsyramyn. Osy mәselening bәri Kórmeni ótkizu jónindegi memlekettik komissiyanyng baqylauynda boluy qajet. Barlyq oblys jәne Almaty men Astana qalalarynyng әkimderine Ónirlik innovasiyalyq jýie qúru josparyn әzirleudi jәne iske asyrudy tapsyramyn, - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Kenes barysynda Núrsúltan Nazarbaev auyl sharuashylyghyn damytu mәselesine de nazar audardy. Memleket basshysy 2011 jyly bidaydyng týsimi ortasha alghanda gektaryna 16,6 sentner bolghanyn aityp ótti.

- Múnday astyq týsimi biz ýshin rekord boldy. Quanshylyq jyldary búl kórsetkish gektaryna 7 sentnerge deyin tómendep ketedi. Astyqtyng týsimi jaqsy bolghan jyly biz dara daqyldy sharuashylyq jýrgizuding búrynnan belgili qauip-qaterimen betpe-bet keldik. Qanday qorytyndy jasadynyzdar? Kanada men amerikalyq Soltýstik Dakotada, Qytay Halyq Respublikasynda - klimattyq jaghdaylary dәl bizdegidey ónirlerde astyqtyng týsimi gektaryna 25 sentnerden asady. Búl - ortasha sifr! Olardan nege ýirenbeymiz? Tәjiriybesin nege engizbeymiz? Premier-Ministrding birinshi orynbasary - Ónirlik damu ministri B.Saghyntaevqa ylghal jәne resurstar saqtau tehnologiyasyn engizu, auyl sharuashylyghyn tynaytqyshtarmen jәne ósimdikti qorghau qúraldarymen qamtamasyz etu mәselesin jeke baqylaugha aludy tapsyramyn, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti jayylymdyq mal sharuashylyghyn, atap aitqanda, qoy sharuashylyghyn qalpyna keltiru jәne jayylymdy keneytu jónindegi tapsyrmasynyng ekinshi jylgha sozylyp bara jatqanyn atap ótti.

- Mening tapsyrmam: qúdyqtardy qalpyna keltirip, olardyng qúrylysyn,  jayylymdy sulandyru infraqúrylymyn janghyrtudy shyndap qolgha alynyzdar. Býginde múny eshkim jasap otyrghan joq. Ministr A.Mamytbekovke bir ay merziminde osy mәsele turaly esep dayyndap, biylghy jәne kelesi jyldary jayylymdyq mal sharuashylyghyn damytu jónindegi sharalar turaly Ýkimetke naqty úsynys engizudi tapsyramyn. Eger osynday óte manyzdy mәseleni sheshpeytin bolsaq, biz óz halqymyzdy qalay asyraymyz jәne ózge elderge ónimimizdi qalay satamyz? Bas prokuratura auyl sharuashylyghyn qarjylandyruda tәrtip búzushylyqtyng sany arta týskenin anyqtap otyr. Budjet qarajaty ysyrap bolyp, kreditter negizsiz berilgen. Azyq-týlik korporasiyasyndaghy memleket astyghynyng jetispeytin somasy jarty milliard tengeni qúraydy. Premier-Ministr S.Ahmetovke Bas prokuraturamen birlesip múqiyat tekseris jýrgizudi arnayy tapsyramyn. Memleket mýddesin qalpyna keltirudi, kinәlilerdi jazalap, jýieli shara qabyldaudy talap etemin, - dedi Núrsúltan Nazarbaev.

Memleket basshysy әli de iske aspaghan agrarlyq sektordy nesiyelendiruding tiyimdi jәne qoljetimdi jýiesin qalyptastyru jónindegi mindetti sheshu jәne iske asyru qajettigine toqtaldy.

- «QazAgro» auylsharuashylyq tauarlaryn óndirushilerdi bar-joghy 10 payyzdyq jenildik kreditterimen qamtamasyz etedi. Nesiyelendiru mәselesinde batyl sekiris jasau kerek. Sonday-aq berilgen kredit boyynsha qarjynyng qaytaryluyn qamtamasyz etu qajet. Býkil әlemde kim kreditti qaytarmaytyn bolsa, bankrot bolady. Al bizde tólem jyldan-jylgha keyinge qaldyryla beredi. Búlay bolugha tiyis emes. Búl - Auyl sharuashylyghy ministrligi, oblystar әkimdikteri, «QazAgro» men «Atameken» Últtyq ekonomikalyq palatasy ýshin basymdyqtaghy mindet, - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Núrsúltan Nazarbaev shaghyn jәne orta biznes salasyndaghy tekseristi qysqartu qajettigin taghy da eske salyp ótti.

- Búl salada ong nәtiyjeler bar. Mysaly, songhy ýsh jylda salyqtyq tekseris sany 4 ese qysqaryp, nәtiyjeliligi 98 payyz ósken. Alayda búghan memlekettik organdardyng barlyghy birdey tiyisti dengeyde atsalysyp otyrghan joq. Mysaly, 2012 jyly Tótenshe jaghdaylar ministrligi men Sanitarlyq epiydemiologiyalyq qyzmet organdary 260 myng tekseris jýrgizgen. Osy orayda, SES-nyng josparly tekserisi jylyna 10 payyzgha, al TJM-ning tekserisi jeti esege úlghayghan. Olar qanshalyqty qajet boldy? Nәtiyjeliligine kim taldau jasaydy? Ontaylandyru jәne tiyimdilik jónindegi úsynys qayda? Bas prokuratura tekseristi tirkeu jýiesin jetildirdi. Jaqsy mәlimetter bar. Ýkimetke bir ay merzimde Bas prokuraturamen birlesip, atalghan organdardyng tekserisine reviziya jýrgizudi tapsyramyn. Baqylaushy organdardyng tәuekelin basqaru jýiesin jetildiru jónindegi júmys toqtap qaldy, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti Strategiyada jekeshelendiruding ekinshi tolqynyn bastau mindeti algha qoyylghanyn atap kórsetti.

- Qazirgi uaqytta Qarjy ministrligi 243 myng sharshy metrlik bólmeni jalgha berip otyr. Al bizde balabaqshalar men mektepter jetispey jatyr, olardyng qúrylysyna biz jyl sayyn milliardtaghan tenge júmsaudamyz. Taghy myng sharshy metrdi әrtýrli respublikalyq memlekettik kәsiporyndar men vedomstvolyq aksionerlik qoghamdar ústap otyr. Qarjy ministri B.Jәmishevke balabaqsha men mektepke ne berip, jeke menshik sektorgha ne úsynugha bolatynyn anyqtap, naqty aitudy tikeley tapsyramyn. Ýkimet strategiyalyq emes kәsiporyndardy jekeshelendirudi osy jyldyng ózinde-aq bastap ketui tiyis. Búl júmys «Atameken» odaghymen birlesip atqaryluy kerek. Jana menshik iyeleri qazirgi kezdegi abyroy-bedeli joghary biznesmender boluy qajet. Premier-ministr S. Ahmetovke osy júmysqa basshylyq jasaudy tapsyramyn, aiqyn jol kartasy qabyldanuy tiyis. Kartanyng tanystyrylymyn biz Atamekenmen kezekti kezdesude nauryzda kóretin bolamyz, - dedi  Núrsúltan Nazarbaev.

Memleket basshysy әleumettik-kәsipkerlik korporasiyalardyng róli men mindetterin týbirimen qayta qarau qajet bolatynyn atap ótti.

- Olar biznes-bastamalardy qoldaugha baghyttalghan tolyqqandy ónirlik damu instituttaryna ainaluy qajet. Ýkimetke «Samúryq - Qazyna» qorymen birge qatty jynysty paydaly qazbalardyng qay ken oryndaryn jәne olar jóninde jasalghan kelisimderdi «Tauken-Samúryq» Kompaniyasyna beru, qaysylaryn әleumettik-kәsipkerlik korporasiyalarda qaldyru turaly birlesken sheshim qabyldaudy tapsyramyn. Áleumettik-kәsipkerlik korporasiyalardyng jana mindetterin, jekeshelendiruding jana tolqynyn, kóshi-qon sayasatyn qayta qaraudy eskere otyryp, «Biznes - 2020» jol kartasyn ózektilendire týsu kerek, - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Núrsúltan Nazarbaev tikeley ónirlerde orta jәne shaghyn biznesti jappay damytudyng airyqsha manyzy bar ekenine toqtaldy.

- Jergilikti atqarushy organdar men biznes-qauymdastyqtar búnymen jetkilikti týrde ainalyspaydy. әrbir jana bastaghan nemese óskisi keletin kәsipker biznesti dúrys jýrgizu kursyna qol jetkize aluy, memlekettik qoldaudyng barlyq sharalary turaly aqparat ala aluy kerek. Bizding shaghyn jәne orta kәsiporyndarymyzdyng menedjerlerin sheteldik kompaniyalarda oqytuda tәjiriybemiz bar. Osy jýieni damytu kerek, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti ekonomikanyng barlyq sektoryn, әsirese infraqúrylymdy ýdemeli damytu, sonymen qatar kәsipkerlikti jappay qoldau ýshin «úzaq» jәne qymbat emes qarjy resurstary qajet ekenin aitty.

- Búl ýshin zeynetaqy jýiesin jetildiru ayasynda barlyq jekemenshik zeynetaqy jinaqtau qorynyng shotyn bere otyryp, Birtútas zeynetaqy qoryn qúru qajet. Últtyq bankting baqylauymen olardy búlaysha biriktiru jәne basqaru azamattarymyzdyng jinaqtaryn әldeqayda tiyimdi jәne qauipsiz týrde úiymdastyryp basqarugha mýmkindik beredi. Olardyng bir bóligin bankterdi naryqtyq qorlandyru arqyly naqty ekonomikany nesiyelendiruge, industriyalandyru men kәsipkerlikti damytugha kómektesuge baghyttau kerek. Dәl osy maqsattargha qúndy qaghazdar naryghy arqyly saqtandyru naryghynyng resurstaryn da tartu kerek. Bir ay merzim ishinde Ýkimet pen Últtyq bankten barlyq taraptardyng mýddelerin saqtay otyryp, atalghan taraptardy «jandandyrugha» baghyttalghan naqty úsynystar kýtemin. Men Últtyq bankke ekinshi dengeyli bankterdi týitkildi kreditter men aktivterden tazartu júmysyn ayaqtaudy tapsyrdym. Búl baghytta kóp júmys jasaldy. Endi bankter jәne jalpy elding qarjy jýiesi búdan әri qalay júmys isteytinin sheship alu kerek. Últtyq bankke aqpannyng sonyna deyin Ýkimetpen jәne «Samúryq - Qazynamen» birlesip kelisilgen sheshim engizudi tapsyramyn, - dedi Núrsúltan Nazarbaev.

Memleket basshysy enbekpen qamtu salasyndaghy strategiyalyq mindet - ózin ózi júmyspen qamtityn halyqty ekonomikanyng naqty sektorlaryna tartu ekenin atap ótti.

- Búl tústa bizde әzirshe ilgerileu shamaly. Osynyng aldyndaghy kezenmen salystyrghanda ózin ózi júmyspen qamtushylar ýlesi tek 1,2 payyzgha azaydy. Ekonomika jәne budjettik josparlau ministrligi Ónirlik damu ministrligimen birlesip, osy saladaghy ahualdy taldauy jәne tiyimdi sheshimder tabuy qajet. Ishki ister ministrligine zansyz ishki kóshi-qondy baqylau jәne onymen kýresu júmysyn kýsheytu kerek, - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Núrsúltan Nazarbaev asa manyzdy strategiyalyq mәsele әleumettik saqtandyru jýiesin damytu bolyp sanalatynyna toqtaldy.

- Jana ghana biz Jambyl oblysyndaghy alapat dauyldyng kuәsi boldyq. Jýzdegen jekemenshik túrghyn ýy býlindi. Adamdar zardap shekti. Zardap shekken barlyq jambyldyqtargha tereng janashyrlyq sózimdi arnaymyn. Memleket sizderdi qiyndyqta qaldyrmaydy, qalpyna keltiru júmystaryna keninen kómek kórsetedi jәne úiymdastyrady. Barlyq damyghan elderde tabighy apattardan saqtandyrudyng tiyimdi jýiesi bar. AQSh jylyna birneshe dauyldy bastan ótkeredi, biraq barlyq saldary jedel enseriledi. Búl memleket qarajatyn aitarlyqtay shyghyndamaydy, óitkeni olarda birden saqtandyru jýiesi iske qosylady. Osy tәjiriybeni Qazaqstanda qoldanugha ne kedergi?! Ýkimetke búl mәselening sheshimin tezdetu, osy jyldyng ózinde qajetti sheshimder qabyldau kerek. Júmystyng búl baghyty ýshin jauapkershilikti viyse-premier E.Orynbaevqa jýkteymin. Áleumettik salany strategiyalyq damytudyng barlyq jaqtary - bilim beru, densaulyq saqtau, enbekpen qamtu jәne әleumettik qorghau qazir әzirlenip jatqan Áleumettik damytudyng jalpyúlttyq tújyrymdamasynda kórinis tabuy tiyis. Preziydent Ákimshiligine әleumettik damytu mәseleleri jónindegi mening tapsyrmalarymnyng oryndaluyn baqylaudy kýsheytudi tapsyramyn, - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti әkimshilik reformasy ayasynda basqarushylyq funksiyalaryn ortalyqsyzdandyru jóninde júmys jýrgizu qajettigin atap aitty.

- Enbekaqy tólemeu turaly azamattar aryzdary, negizinen, әkimderge kelip týsedi. Olar búl ýshin ýshjaqty komissiya  shenberinde jauap beredi. Alayda júmys berushilerge yqpal etuding zannamalyq tetikteri Enbek ministrligining bólimshelerinde, olardyng shtattyq sany ýsh jýz birlikten asady. Nege búl resursty jergilikti ónirlerge bermeske? Preziydent Ákimshiligining Basshysy K.Mәsimov basshylyq jasaytyn Ákimshilik reformasynyng mәseleleri jónindegi komissiya búl mәselegi múqiyat den qoi qajet. Ortalyqsyzdandyru mәselelerine vedomstvolyq tar týsinik túrghysynan kelu әreketterining jolyn batyl kesu kerek. Funksiyalar, shtattar jәnek qarajat әkimderde bolugha tiyis, al ministrlikter olardyng barynsha әldeqayda ýnemdi resurstarmen oryndaluyn baqylauy qajet, - dedi Núrsúltan Nazarbaev.

Memleket basshysy biyl Jergilikti ózin-ózi basqarudy damytu tújyrymdamasyn jýzege asyru bastalatynyna toqtaldy.

- Qajetti zannamalyq baza әzirlendi. Qazir Qazaqstanda 2522 auyldyq әkimdik bar. Olardyng ishinen 193-i tikeley audan ortalyqtarynda nemese audan ortalyghyna әlde qalagha taqau ornalasqan  selolarda. Múnday jaghdayda olardyng barlyq mәselelerin audan әkimdikteri sәtti sheship bere alady. Onday kóshirmelilikten arylu kerek. Sonday-aq taghy bir jasandy problemany da sheshu qajet. Bizde 90 auyldyq okrug ózderi baghynyshty qala men ortalyqtan óte shalghay ornalasqan. Premier-Ministrding birinshi orynbasary B.Saghyntaevqa bir ay merzim ishinde taldau jýrgizip, tiyisti úsynystardy Ákimshilik reforma jónindegi vedomstvoaralyq komissiya qarauyna úsynudy tapsyramyn, - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Núrsúltan Nazarbaev memlekettik basqarudyng ortalyq dengeyin odan әri institusionalidyq túrghydan nyghaytu jónindegi birqatar sharalar qabyldau qajettigin de atap ótti.

- Strategiyalyq josparlau jónindegi júmysty kýsheytu asa manyzdy. Strategiyalyq josparlau jónindegi agenttik qúru mәselesin qarastyru qajet,  - dedi Memleket basshysy.

Qazaqstan Preziydenti «Núr Otan» partiyasynyng Ortalyq apparaty  oblys әkimderimen birlesip, «Núr Otan» partiyasynyng ónirlik bólimsheleri júmysynyng tiyimdiligin týbegeyli jaqsartuy qajettigin atap aitty.

- Kabiynettik júmys stiylinen arylu kerek, adamdardyng naqty mәselelerin kóteru, halyqtyng arasyna baru qajet.  Auyl әkimderining aldaghy audandyq mәslihat arqyly saylauyn eskere otyryp, partiyanyng audandyq filialdaryn sonyng ishinde materialdyq túrghydan da  kýsheytumen, shyndap ainalysu qajet. Olardyng keybirining әli kýnge deyin óz ghimaraty joq. Ákimder layyqty ónirlik partiyalastaryn jergilikti organdargha basshylyq lauazymyna úsynu jónindegi júmysty әlsiz jýrgizude. «Núr Otan» partiyasy biylikti halyqpen barynsha jaqyndastyruy tiyis. Ol jergilikti jerlerdegi isterding naqty jaghdayy, azamattardyng ózekti mәseleleri jәne memlekettik organdardyng júmysy turaly shynayy aqparattyng tәuelsiz kózine ainaluy tiyis. Partiyanyng qoghamdyq qabyldaularynyng júmysyna tek Parlament deputattary ghana emes, ministrlikter men vedomstvolar basshylary da qatysuy tiyis. Partiyanyng Sayasy kenesi Burosynyng otyrystarynda әkimderdin, memlekettik organdar basshylarynyng memlekettik baghdarlamalar men Saylaualdy platformanyng iske asyryluy turaly esepterin tyndau tәjiriybesin engizu qajet. Núr Otan» HDP-nyng Ortalyq apparatyna osy mәselelerding sheshimin tabuyn qamtamasyz etudi tapsyramyn. Al Ýkimetke jәne әkimderge osy júmysta kómek kórsetudi tapsyram, - dedi Núrsúltan Nazarbaev.

Sózining sonynda Memleket basshysy elding aldyna qoyylghan biyik maqsattardyng tabysty  jýzege asyrylatynyna senimin bildirdi.

akorda.kz