Jeksenbi, 29 Qyrkýiek 2024
2583 5 pikir 25 Qazan, 2022 saghat 12:55

Til qúdireti: yazyk pen mova

Ukrain men orys halqynyng týr pishini bir. Syrttan qaraghan adam, onyng qaysy ukraiyn, qaysy orys ekenin aiyrmaydy.

Tipti qazirgi elinen qashqan orekeng ózge elderde ózin basqagha biz ukrainbyz dep tanystyryp jýr degen de әngime shyghyp jatyr.

Ekeuining dini de bir, bir qúdaygha shoqynady. Tipti genetikasy da úqsas, yaghny qany da jaqyn eken. Ony ghylym da dәleldedi. Genetikasy — jaqyn klassterlerden túrady.

Tarihy da astasyp jatyr. Kezinde sovet odaghyn ýsh ukrain shatys, ukrain tekti azamattar basqarghan eken. Hrushev, Brejnev, Chernenko.
Ol kezde qazaqtar búndaydan tym alys, aulaq boldy, olar kremli manyna jolay almaytyn.

Kezinde, sovet zamanynda ataqty marshal - generaldar, ghalymdar, kosmonavtar da osy ukrainnan kóp shyqty.

Qazir — "mening atam ukrain edi" nemese "әjem ukrain edi", ya "mening әielim taghy birdemem ukrain edi" demeytin әlemde orys joq. Aralarynda aralas neke óte kóp.

Áli kýnge sheyin putinning jaqyn ainalasy tolghan ukrain tekti, ukrain shatys adamdar — Kovalichuk, Timchenko, Matviyenko, Kiriyenko degendey..
Bir qaraghanda putinning "biz bir halyqpyz" degen sózining jany bar siyaqty.
Áytkenmen, búl ekeui eki bólek halyq. Búlardyng eki bólek halyq ekendigin aishyqtap túrghan eng manyzdy faktor ne deysiz ghoy.

Ol — TILI.

Bireui ony yazyk deydi, ekinshisi mova deydi.

Eki halyq eki bólek tilde sóileydi jәne qazir kórip otyrghanymyzday ol eki til eki sanagha eki bólek kózqaras qalyptastyryp, olardyng dýniyetanymyna qatty әser etedi eken.

Bireui azattyq deydi, ozyq órkeniyetke jaqyn bolghysy keledi, ekinshisi mesheulikke, eskilikke, qúldyqqa sýirep әlek. Eki til — eki mәdeniyet qalyptastyrghan.

Tilding qúdiretin endi ózderiniz bayqay berinizder.

Bú jerde til degen shirkin ekeuining arasyndaghy basqa jaqyndyqtyng bәrin tas — talqan ghyp joqqa shygharyp, "ey sender shataspandar, sen asansyn, al sen ýsensin" dep bәrin oryn - oryndaryna qoyyp eki dara últ bop

qalyptastyryp, tipti dúrys baghyt kórsetip otyrghan bir qúdiret kýsh bop otyr. Putinshil impershilder osy jerde tosylyp otyr.

Odan song tanymy әrtýrli, mәdeniyeti, tili bólek halyqtar bir birining qolyna qaru alyp kýn astynda últ bolyp, memleket bop saqtalyp qaluy ýshin qazir jan alysyp jan berisip jatyr.

Anau jenilse últ retinde qúridy, mynau jenilse imperiya retinde qúridy.
Búl til degen súmdyq nәrse deymin, súmdyq.

Jalpy, últty últ qyp qalyptastyratyn jәne saqtaytyn tipti baghytyn núsqaytyn tek qana onyng osy TILI eken, tilmen oinapsyzdar...

Til — qúdiret.

Oljas Ábil

Abai.kz

5 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2577