Atam qazaq qadir tútyp, qasterlep kelgen tórt týlik maldyng eti men sýti bolmasa, býginde onyng jýni men terisin kәdege asyryp jatqandar joqtyng qasy. Kezinde babalarymyz jýn­nen kiyiz basyp, teriden kiyim tikken. Qala berdi jauyn­gerlik búiymdar men ydys-ayaqtargha deyingi qúral-­say­mandardy da qolyn­daghy bar malynyng jýn-terisinen dayyndap kelgeni býginde ertegidey estiledi.

Birdi-ekili baba izin jalghastyrghan she­ber­ler bolsa, olardyng tuyndylaryn da anda-sanda ótkizilip jýrgen qolóner kór­melerinde ghana kórip qalamyz. Al túrmys­ta qoldanudan shyghyp qalghan keybir bú­yymdar tek múrajay eksponatyna ghana ai­nalyp barady. Áytse de babalar izin jal­ghastyryp jýrgen sheberler de joq emes. Ata dәstýrdi atakәsipke ainaldyryp, shәkirt tәrbiyelep jýrgenderi de bar. Tek olardyng nasihattaluy az. Núrlan Sәule­bayúly Jaqybaev - Temir audany ghana emes, Aqtóbe oblysy júrtshylyghyna da jaqsy tanys qolóner sheberi. Ásirese te­ri­den iylenip jasalatyn búiymdardy ja­sauda osy salagha den qoyyp jýrgenderding arasynda biregeyi bolyp jýrgen jan. Teri­den jasalghan torsyq, kýbi, saba sekil­di túrmystyq búiymdary biraz jerding kór­melerining bas jýldesin iyelengeni tura­ly búryn da BAQ betterinde jazylyp, aitylyp, kórsetilgen bolatyn. Búl joly biz onyng ústazdyq qyryna basymdyq be­ru­di jón sanadyq. Óitkeni onyng pedagog­tik is-tәjiriybesinde ózgege úqsamaytyn óz­indik damu joly men janashyldyq iydeya­sy bar. Jәne ol iydeya memleketimizding әleu­mettik-ekonomikalyq damuy bary­syn­da belgilengen mindet-maqsattarymen ýnde­sip jatyr.

Núrlan Sәulebayúlyning ózi - bilim be­retin tehnologiya pәni boyynsha oqushy­largha enbek bilimin úiymdastyruda hal­qy­myzdyng asyl múrasy qolónerin oqytu­dyn, damytudyn, janghyrtudyng perspek­tiy­valyq damu josparyn qúrghan azamat. 1989 jyldan beri jalpy orta bilim beru jýiesindegi memlekettik sayasattyng strate­giya­lyq mindetterin jýzege asyrugha ózindik ýlesin qosyp ta keledi. Pedagogikalyq shy­gharmashylyq enbek damu perspektiva­synda bilim berudi úiymdastyrudyng sa­baqtastyghy men jýieliligin qamtamasyz ete otyryp, jas úrpaqtyng materialdyq jәne ruhany qajettilikterin qalyptastyru maqsatyndaghy janashyl iydeyalar men dәstýrli mәdeniyetting qúndylyqtaryn jý­ze­ge asyryp jýr.

Núrlan JAQYBAEV, qolóner sheberi:

- Qazaq qolóneri - qiyn da qyzyq jú­mys. Tehnologiya myqty damyghan qazirgi zamanda qolónerge eski ýrdis dep qaraugha bolmaydy.Ákening qanymen, ananyng sýti­men berilgen osy bir tәsildi mengeruge ózim bala kezimnen den qoy­dym. Búiym­dar­dyng bәri ýy jaghda­yynda jasalatyn bolghandyqtan, ol kezde bi­raz qiyndyqtar­dyng bolghany ras. Sol ózim kezdestirgen ke­dergilerden týigen tәjiriybeme sýienip, býginde balalar ýshin biraz jaghday jasau­gha tyrysyp jýrmin. Búl jerge keletin jas­óspi­rim­der­ding qay-qaysysy da osy ónerge bar ynta-jigerlerin salyp jatady. Bola­shaq­ta jaqsy sheber shyghady dep ýmit kýtip jýrgen shәkirtterim de bar.

Qazirgi uaqytta elimiz innovasiyalyq jobalargha ýlken mәn berude. Degenmen jana dýnie jasau ýshin de tamyry te­ren­de jatqan últtyq qúndylyqtargha sý­yenbey bolmaydy. Kónening ózin jana­sha ýrdiske ba­ghyndyryp, zamanauy ýlgi­de je­tildiruge bolady. Tek búghan jan-jaq­ty qoldau ke­rek.

Sheber aghamyz halyq qolónerin kәsip­kerlik negizde damytudy qolgha alyp, 2006 jyly «Altynbek» JShS qolóner sheber­hanasyn ashqan. Sheberhananyng bazasyn­da ómirge kelgen «Biznes mektebi» auyl mektebinde bilim alyp jatqan jasóspirim­der ýshin taptyrmas ústahana bolyp otyr býginde. Búl jerde balalar qazaq qol­óne­ri­ning qyr-syryn ghana ýirenip qoymay, qol­darynan shyqqan búiymdaryn búldap, tym jaqsy nәpaqa da tauyp jýr. Arala­rynda memlekettik granttardy jenip alyp, joghary oqu oryndarynda tegin bi­lim alugha qol jetkizgenderi de bar. She­ber­ding aituynsha, onyng jobasy birneshe mәselening sheshimin tabugha úiytqy boluda. Áleumettik mәsele túrghysynan alatyn bol­saq, jastar paydaly ispen shúghylda­nyp, júmyspen qamtylyp jatyr. Ekono­miy­kalyq mәsele jaghynan kelsek, shaghyn ónerkәsip kózining payda boluyn aitugha bolady. Al eng basty mәsele - últtyq mә­de­ny qúndylyqtardyng janghyruy arqyly auyldyng mәdeniyetining damuy der edik.

Qolóner sheberi ózining praktikalyq iydeyasynyng qoljetimdi nәtiyjesi dep jas úrpaqty agrotehnikalyq, ekonomikalyq, tehnologiyalyq, qolónershilik, etnodizayn kәsipterine ýiretip, isker etip tәrbiyeleu dep sanaydy. Ol oqu men óndiristik enbek tәjiriybesin ghylymgha ainaldyrudy kóz­dep jýr. Búl oiy da oryndalmay qalghan joq. Ony jýzege asyru ýshin oqushylar men mú­ghalimderding jәne jetekshi ghalym­dardy biriktire otyryp, «Bolashaq» jәne «Jas naturalister» ýiirmesi men «Ata­múra» birlestigin qatar alyp kele jatyr. Oqushylardyng shygharmashylyghyn jәne daryndylyghyn yntalandyru maqsatynda sýbeli enbek sinirip jýrgen úlaghatty ústaz dep aitugha tolyq negiz bar. Núrlan Sәule­bayúly osy saladaghy jemisti enbekteri ýshin audan, oblys әkimderining Alghys hat­tarymen jәne birqatar ministrlikterding gramotalarymen marapattalghan. N.Jaqy­baevtyng bes shәkirti memlekettik dәre­je­degi medalidarmen jәne syilyqtarmen marapattalyp, jeti oqushy Respublikalyq oqu­shylardyng pәndik ghylymy jarystary­nyng jýldegeri atanyp, «Bilim» granttaryn jenip aldy. Jaqybaevtardyng jaqsyly­ghyn jariya etu ýshin arnayy jarnama qa­jet emes. Onyng izin jalghastyrghan shәkirt­te­rining ózi izgi ónerdi óltirmeytini belgili. Tiyimdi әri paydaly etnobiznesti odan әri damytudyng jana qyry tabylsa, últtyq ónerimizdi úlyqtay alatyn úrpaqtardyng kóbeye týsetinine senim mol.

Avtor: Samal QARAJAN, Aqtóbe oblysy

"Alash ainasy" gazeti