«Jana Qazaqstan» - janarmaghan Ýkimet...
Ótken jyldyng ayaghynda preziydent Toqaev Ýkimetti synap sóiledi. Qoldarynan is kelmeytinder óz erikterimen qyzmetterinen ketsin dep ym-ishara bildirdi. Osydan keyin el-júrt jana jylda Ýkimette ýlken kadrlyq auys-týiister oryn alady dep kýtti. Ázirge auysqan 5 ministrdi ghana kórdik. Ýkimetting sayty janartylghan Ýkimet qúramyn jariyalapty. Soghan qarap, Ýkimet qúramy jasaqtalyp qoyghangha úqsaydy dep topshyladyq.
Al byltyr preziydentting synanan song «Abai.kz» aqparattyq portaly men «Usbanov arnasy» birlesip, arnayy saualnama jýrgizgen edik. «Qay ministr qyzmetten ketui tiyis» dep saual tastadyq.
Antiy-reyting: Roman Skyalr - eng jaghymsyz ministr!
Saualnamamyzgha úzyn-sany 1600 adam qatysty. Antiy-reytingte kósh bastap túrghan ministrler tómendegidey boldy: Birinshi viyse-premier Roman Sklyar – 618 dauys jinady. Al QR Qorghanys ministri Ruslan Jaqsylyqov – 493 dauyspen el qarsylyghyna tap bolghan ekinshi ministr atandy. Ýkimet basshysy Álihan Smayylov antiy-reyting ýshtigin týiindedi (445 dauys).
Respondentterding 46 payyzy – «Ýkimet tolyq qúramda taratyluy kerek» degen núsqany tandaghan. Al antiy-reytinte eng az dauys jinaghan ministrler: Búrynghy Oqu-aghartu ministri Ashat Aymaghambetov (24 dauys), Energetika ministri Bolat Aqsholaqov (45 dauys), Ghylym ministri Sayasat Núrbek (55 dauys) boldy.
Sonymen, janartylghan Ýkimet qúramyna bir kóz jýgirteyik:
Ýkimet basshysy – Álihan Smayylov.
«Qandy qantardan» keyin, 2022 jyldyng 5 qantarynda Ýkimetti uaqytsha tizgindedi, sosyn 11 qantar kýni Premier-ministrlikke taghayyndalghan. Baqytjan Saghyntaev premierligi kezinde QR qarjy ministri, Asqar Mamin premierligi kezinde viyse-premierlikti atqarghan adam (2018-2022 j).
Roman Sklyar – Birinshi viyse-premier.
Ekibastúzdan shyqqan «dәnekerleushi» Sklyar búl qyzmetke 2022 jyldyng 11 qantarynda taghayyndalghan. Asqar Maminning túsynda QR Industriya jәne infraqúrylymdyq damu ministri (2019 jyly) bolghan. Sol Maminmen birge Ýkimet basshysynyng orynbasary bolyp 2 jyl jýrdi (2019-2022 j). 2016 jyly Mәjiliste boldy. 2016-dan 2019-gha deyin eki ministrlikte kishi ministr qyzmetterin atqardy.
Múhtar Tileuberdi – viyse-premier hәm QR Syrtqy ister ministri.
Qos qyzmetti qatar ústap jýrgen Tileuberdi – Syrtqy ister ministrligin 2019 jyldyng qyrkýieginen beri atqaryp keledi. 2021 jyldyng qantarynda Ýkimet basshysynyng orynbasary qyzmetin taghy mindettep aldy. Alty-jeti memlekette elshilik jasady. Syrtqy ister ministrligine 2016 jyly keldi. Kelgende de ministrding birinshi orynbasary bolyp keldi.
Erúlan Jamaubaev – viyse-premier jәne QR Qarjy ministri.
Qos qyzmetti qatar alyp jýrgen taghy bir dәu. Búrynghy premier – Asqar Maminning túsynda ministrler sapynda bolghan adam. 2018-2019 apalyghynda Preziydent Ákimshiliginde boldy. Preziydentke kenes aitty. 2020 jyly Qarjy ministrligin tizgindegen. 2022 jyly viyse-premierlikke layyq dep tandaldy.
Serik Júmangharin – viyse-premier hәm QR Sauda jәne integrasiya ministri.
Áridegi qyzmetterin atpasaq ta, 2019 jyldan saptayyq. 2019 jyly Últtyq ekonomika viyse-ministri boldy. Euraziyalyq ekonomikalyq komissiyanyng mýshesi boldy. Antimonopoliyany 2019-2020 jyldary basqardy. 2020-2022 jyldary bәsekelestikti qorghau agenttigin tizgindedi. Qazirgi atqaryp jýrgen qos birdey qyzmetine 2022 jyly qoly jetti.
Altay Kólginov – viyse-premier.
Astananyng eks-әkimi Ýkimetke byltyr jeltoqsandy auysyp bardy. Syrt kózge Ýkimettegi «jana kadr». Al enbek jolyna kóz jýgirtsek, Qazaqstan sayasatyna keshe kelgen adam emes. 2016 jyldan 2019 jylgha deyin Batys Qazaqstan oblysyn basqardy. 2019 jyldan 2022 jyldyng sonyna deyin Astana әkimdigin tizgindedi.
Ghalymjan Qoyshybaev – viyse-premier, Ýkimet apparatynyng basshysy.
Qoyshybaev ta Syrtqy ister ministrligi salasynyng adamy. Litva, Latviya, Estoniya Finlyandiya sekildi memleketterde elshi bolghan. 2016 jyly SIM-de kishi ministr bolyp taghayyndaldy. 2019 jyly Ýkimet kensesin basqardy. Biyl baghy janyp, viyse-premierlikke taghayyndaldy. Subiektivti týrde «jana taghayyndalghan kadrlerdin» biri.
Premier-ministr men onyng orynbasarlaryn týgendep boldyq. Endi Ýkimetting ózge mýshelerine qaray oiysayyq...
Ruslan Jaqsylyqov – QR Qorghanys ministri.
Jaqsylyqov әskery salanyng adamy. Pedagogika ghylymdarynyng kandidaty. General-polkovniyk. Ministrlikti 2022 jyldyng qantarynda tizgindegen. Jaqsylyqovtyng aldyndaghy ministr qazir qamauda (Múrat Bektanov). «Qaraly qantar» oqighasy kezinde «salghyrttyq jasady» dep sottalyp jatyr.
Marat Ahmetjanov – QR Ishki ister ministri.
Ahmetjanov ta general-polkovniyk. Ministrlikti 2022 jyldyng aqpanynda qolyna alghan. Sybaylas jemqorlyqqa qarsy agenttikti basqarghan (2021 j). Oghan deyin Bas prokurordyng orynbasary bolghan.
Darhan Qydyrәli – QR Aqparat jәne qoghamdyq damu ministri.
Búl qyzmetke 2022 jyldyng qyrkýieginde taghayyndalghan. 2014-2022 jyldary Halyqaralyq Týrki akademiyasyn basqarghan.
Erbol Qarashókeev – QR Auyl sharuashylyq ministri.
Ýkimettegi syndy kóp estiytin ministrlerding biri. Búl qyzmetke 2021 jyldyng qyrkýieginde taghayyndalghan. Jútty da, quanshylyqty da osy ministrding túsynda kórdi, sharualar. Auyl sharuashylyghyna qarjy ministrliginen oiysyp barghan adam.
Azamat Esqaraev – QR Ádilet ministri.
Esqaraev kýni keshe ghana taghayyndalghan su jana ministrlerding biri. 2000-shy jyldan bastap osy salady qyzmet etken. 2019-2023 jyldary Ýkimet basshysynyng kensesinde zang bólimin basqarghan.
Sayasat Núrbek – Ghylym jәne jogharghy bilim ministri.
Sayasat myrzanyng ministr bolghanyna salystyrmaly týrde kóp bola qoyghan joq. 2022 jyldyng jazynda búrynghy QR Bilim jәne ghylym ministrligi ekige bólindi. Sol kezde ghylym men jogharghy bilimge jauapty bolyp taghayyndalghan. 2022 jyldyng aqpanynda biylik partiyasynan Mәjiliske ótip, deputattyq qyzmet atqarghan.
Ajar Ghiniyat – QR Densaulyq saqtau ministri.
«Qandy qantardan» keyin ministrlik tizgindegen adamdardyng biri. Atalghan ministrlikte әrtýrli basshylyq qyzmetterdi atqaryp jýrip, Smayylov komandasynan oryn búiyrdy.
Tamara Dýisenova – QR Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministri.
Ýkimettegi kónekózderding biri. Eski Ýkimet týgili, eks-preziydentting túsynda san týrli basshylyq qyzmetterdi atqarghan adam. Oblys, qala, audandardy әkim orynbasarlyghyn kórdi. Birneshe ministrlikte basshy qyzmetterinde boldy. 2020-2022 jyldary Preziydent kenesshiliginde jýrdi. Sóitip, 2022 jyldyng sәuirinde Ýkimetke qaytyp oraldy.
Marat Qarabaev – QR Industriya jәne infraqúrylymdyq damu ministri.
Su jana taghayyndalghan kadr. 1987 jyly tughan Qarabaev - Ózbekstannan oralghan qandas azamat. 2021 jyldan beri ózi basqaratyn ministrlikte viyse-ministr bolghan.
Ashat Oralov – QR Mәdeniyet jәne sport ministri.
32 jastaghy Oralov myrza da su jana taghayyndalghan ministrlerding biri. 2021-2022 jyldary Astana qalasy әkimining orynbasary bolghan. «Amanat» partiyasynyng jauapty hatshysy qyzmetinde jýrdi.
Ghany Beysembaev – QR Oqu-aghartu ministri.
Jana ministr. Búl kisi byltyrghy jyldyng nauryzynan beri viyse-ministr. Byltyr Bilim ministrligin ekige bólgende de qyzmetin saqtap qalghan. Bir anyghy - Ghany myrza da búl salagha kósheden kep qosylghan joq. Ministrlikke deyin úzaq jyldar oqu-bilim salasynda júmys istedi. «Qazaq tili» oqulyghy men «Qazaq әdebiyeti» hrestomatiyasyn әzirleushilerding biri bolghan.
ngriy Iliin – QR Tótenshe jaghdaylar ministri.
Reseyding Janasibirinde tughan búl kisi de Qazaqstan sayasatynyng kóneden kele jatqan ministrlerining biri. Atalghan ministrlikti 2020 jyly tizgindegen. Oghan deyin QR Ishki ister ministrining orynbasary boldy.
Álibek Quantyrov – QR Últtyq ekonomika ministri.
Búl qyzmetke 2022 jyldyng qantarynda taghayyndalghan. 2019-2021 jyldary Elbasy kenesin basqarghan. 2021 jyly kishi ministrlikke auysyp, «qandy qantardan» keyin ministrlik tizgindegen.
Baghdat Musin – QR Sifrlyq damu, innovasiyalar jәne aerogharysh ónerkәsibi ministri.
Atalghan ministrlikke 2020 jyly kelip jayghasqan. «Qaraly qantardan» keyin de qyzmetin saqtap qaldy. Ýkimettegi syndy kóp estiytin ministrlerding biri.
Zýlfiya Sýleymenova – QR Ekologiya jәne tabighy resurstar ministri.
Su jana ministr. Jas ministr. 1990 jyly tughan. 2021-2022 jyldary Mәjiliste deputat bolghan. 2022 jyly ózi basqaratyn ministrlikte kishi ministr qyzmetin atqardy.
Bolat Aqsholaqov – QR Energetika ministri.
2022 jyldyng qantarynda ministr atanghan Aqsholaqov biyl da qyzmetin saqtap qaldy. Tilshiler qauymy búl kisiden ózgeni emes, әueli AES qúrylysy jayyn súraugha mashyqtanan. Óitkeni, Qazaqstan AES-ine birden-bir jauapty adam – osy ministr Aqsholaqov. QR Energetika ministrliginde viyse-ministrlik qyzmetti 2017-2019 jyldary atqarghan.
Ázirge biz kórgen Ýkimet qúramy osylay bolyp túr. Auysqany 5 ministr. Qalghandary óz qyzmetterin saqtap qaldy.
Núrgeldi Ábdighaniyúly
Abai.kz