Jeksenbi, 6 Qazan 2024
1516 4 pikir 21 Aqpan, 2023 saghat 12:12

Almatyda "tәuelsiz kandidattardyn" mitingisi ótti

19 aqpanda Almatyda Gandy atyndaghy sayabaqta birmandatty okrugter boyynsha mәjilis jәne mәslihat deputattyghyna kandidat bolyp tirkelgen belsendiler alghashqy "ýgit-nasihat mitingisin" ótkizdi.

Ózderin "tәuelsiz kandidattarmyz" dep ataghan top parlamentke "týime basyp otyratyn emes, naghyz tәuelsiz erkin adamdar ótui kerek" ekenin algha tartyp, saylaudy tәuelsiz baqylaghan manyzdy dedi.

50-den astam adam jinalghan mitingige qala әkimdigi rúqsat bergen.

Shamamen eki saghatqa jalghasqan sharada sóilegender saylau jýiesindegi kemshilikter, biylik pen halyq arasynda dialog azdyghyn, biylik sayasy kýshterding shynayy bәsekelesuine jol bermey otyrghanyn aityp, synady.

Alghashqylardyng biri bolyp sóilegen rep oryndaushy Jan Ahmadiyev "deputattargha júmys berushi – halyq, olar halyqqa qyzmet etui kerek. Qazir biylik ózin-ózi úsynu arqyly [halyqqa] sýiek laqtyryp qoydy" dep mәjilis deputattarynyng 30 payyzy ghana birmandatty okrugter boyynsha saylanatynyn menzedi.

Sharada 2004 jylghy saylaudan beri alghash ret halyqta ózin-ózi úsynu mýmkindigi payda bolghany aitylyp, "az bolsa da, sol mýmkindikti paydalanu kerek" degen oy aityldy.

"30 payyz, әriyne, majoritar jýie boyynsha az. Biraq búl – bizding biylik organdarynda halyq ýnine ainaluymyzgha mýmkindik" dedi "Tәuelsiz baqylaushylar" úiymynyng búrynghy jetekshisi Araylym Nazarova.

Jiynda sóilegender Almaty qalasynyng saylaugha qatysu belsendiligi boyynsha ýnemi tómen kórsetkish kórsetetinin aityp, búl joly halyqty belsendirek bolugha shaqyrdy, saylaudy tәuelsiz baqylaghan manyzdy ekenin aitty. Olardyng aituynsha, saylaudy neghúrlym әdil ótkizuding alghysharty – sol.

"Tәuelsiz baqylaushylar" qoghamdyq birlestigining tóraghasy Besjan Tóleubekúly "saylau әdil ótui ýshin baqylaushylar belsendi boluy kerek" dedi. "Saylauda qalay dauys bergeni emes, ony qalay sanaghany manyzdy. Baqylaushysyz saylau úrlyqqa jol beru bolyp esepteledi" dedi.

Jurnalist Áset Mataev parlamentke týime basyp otyratyn deputattar emes, tәuelsiz, erkin oily azamattar ótkenin qalaytynyn, zang shygharu organy tәuelsiz bolsa, Qazaqstan bay әri baqytty memleketke ainalatynyn aitty.

Belsendi Múhtar Tayjan tәuelsiz deputattar jaghdaydy ózgertip, reformanyng iske asuyna qol jetkize alady dedi. Onyng oiynsha, parlamentke tym bolmaghanda 10 tәuelsiz kandidat ótse, qanday da bir nәtiyjege qol jetkizuge bolady.

Biyl mәjilis jәne mәslihat saylauy aralas majoritar-proporsional jýie boyynsha óteyin dep otyr. Múny biylik demokratiyagha qadam dep ataghan edi. 19 aqpan kýngi mitingide keybir belsendiler biylik "bәsekeli saylau keypin tanytugha" kýsh salyp otyrghanyn, shyn mәninde saylaudy baqylau tetikteri biylik qolynda qalghanyn aitty.

"Toqaev ózin demokrat qylyp kórsetkisi keledi, bizge sýiek laqtyryp qoydy. Saylauda dauys úrlaydy. Sol ýshin saylaudy baqylaugha tiyispiz" dedi deputattyqqa kandidat retinde tirkelgen jurnalist Duman Múhammedkәrim.

Sarapshylar elde tirkelgen jeti partiya arasynda shynayy oppozisiyalyq partiya joghyn aitady. Jeti partiyanyng altauy bir kýn búryn "әdil saylau ótkizu jóninde memorandumgha" qol qoyyp, "qoldanystaghy zannama ayasynda әreket etuge, sonday-aq ýgit-nasihat kezeninde ashyq bәseke jýrgizuge" uaghdalasqan. Partiya jetekshisi Erlan Qoshanov "saylau tartysty ótetinin" aitqan. Degenmen búghan kýmәndanatyndar kóp.

19 aqpan kýngi sharada sóz sóilegenderding aituynsha, sharany ózin-ózi úsynghan kandidattardyng derbes blogy úiymdastyrghan. Múnday blok qúrylatyny resmy týrde 20 aqpanda habarlanady. Blok qúramynda jurnalist Lúqpan Ahmediyarov, belsendiler Arman Shoraev, Sanjar Boqaev, Araylym Nazarova, qúqyq qorghaushy Erlan Qaliyev, jurnalist Duman Múhammedkәrim jәne ózgeler bolatyny aityldy.

Sharany alystan polisiya qyzmetkerleri baqylap túrdy.

Qazaqstanda kezekten tys mәjilis jәne mәslihat saylauy 19 nauryzda ótedi. Azamattar partiya atynan ne jeke kandidat retinde saylaugha týse alady. Bir kýn búryn elde kandidattardy tirkeu ayaqtalyp, ýgit-nasihat kezeni bastalghan.

Ortalyq saylau komissiyasynyng (OSK) mәlimetinshe, mәjilis saylauyna partiyalyq tizim boyynsha jeti sayasy partiya atynan 281 kandidat tirkelgen. Mәjilis deputattyghyna birmandatty okrugter boyynsha úsynylghan 435 adamnyng ótinishi maqúldanghan. Komissiyalar 125 kandidatty tirkeuden bas tartqan. OSK-nyng týsindiruinshe, kóbining "tirkeu qújattary tolyq emes".

Abai.kz

4 pikir