21 aqpanda Qazaqstanyng bas әskery prokuraturasy Jambyl oblysyndaghy Shóldala shekara zastavasynda asylyp qaytys bolghan Bekbol Mirashtyng seksualdy zorlyq kórgeni turaly mәlimet rastalmaghanyn habarlady. Áskery prokuraturanyng habarynda «sarbazdy óz-ózine qol salugha deyin jetkizdi» degen kýdikpen atalghan zastavanyng әskery qyzmetkeri tergelip jatqany, kýdiktining Bekbol Mirashty da, basqa sarbazdardy da ýnemi úryp-soghyp, qorlaghany aityldy.

Ótken aida qamaudaghy kýdiktining advakaty Pirәliyev «ólgen shekarashy seksualdy zorlyq pen bopsagha úshyraghan» dep mәlimdegen edi. Saraptama nәtiyjesin algha tartqan advokat sarbazdyng auzy men ishkiyiminen birneshe er adamnyng biomaterialy tabylghanyn habarlaghan. Osydan keyin ishki ister ministrligi «advokat etikany búzdy», «shyndyqqa say kelmeytin tújyrym oilap tapty» dep aiyptady. Qazaqstanyng bas әskery prokuraturasy advokat Serjan Pirәliyevting әreketin arnayy qarastyratynyn mәlimdedi.

Pirәliyevke bolysqan tanymal advokat Abzal Qúspan әskery sottyng – Qazaqstandaghy eng әdiletsiz sot ekenin algha tartyp, barmaq basty, kóz qystylyqpen qozghalghan isti qalay jabatynyn jayyp salghan edi. Abzaldyng aitqany aiday kelgendey.

Áskery saladaghy jynystyq zorlyq dauy bir búl emes, byltyr bir әiel azamatsha ózi әskery mindet ótegen mezgilde jetekshilerinen jynystyq zәbir kórgenin aityp shaghynghan. Ol is te osy jolghyday «fakty rastalmady» delinip, jyly jabylghan. Qazaqstanda jasóspirimderding jynystyq zorlyq qúrbanyna ainalghanyna kóz kórip, qúlaq ýirengeli qashan. Almatyda jeke menshik gimnaziyada komputermen bilim iygeruding ornyna porno viydeo kórudi әdetke ainaldyrghan oqushylardyng әreketi júrttyng jaghasyn ústatsa, kýni keshe Jarkentte oqushy qyzdy zorlap, artynan jýregine ýsh ret pyshaq súghyp, mәiitin órtep qylmysyn jasyrmaq bolghan dәnikken azghyn ómir boyy bas bostandyghynan aiyru jazasyna kesildi.

Jynystyq zorlyq kópten beri deputattar men qogham belsendilerining eng kóp qauzaytyn taqyrybyna ainaldy. Belgili kompozitor Qaldybek Qúrmanali: «Estrada da jýrgen qyzdardyng 90 payyzy jezókshe» dep qoyyp qalghanda ýnsiz qalghanbyz. Kógildir ekrannan týspeytin psiholog Aida hanym: «Abay da suyq jýriske salynghan», depti degen qanqu sózdi estigende kirerge tesik tappay qynjylghanbyz. Advokat Pirәliyev jariya etken súmdyqtyng qasynda olardyng sózderi «Qyz Jibek sonda kóilegin, belden joghary týredi» degen siyaqty jay erotika, qyzyl tilding qylmyny bolyp qaldy.

Advokat Serjan Pirәliyev prokuraturanyng qortyndysymen mýlde kelispeytinin jetkizdi. Onyng aituynsha, «seksualdy zorlyq kórgeni rastalmady» deu ýshin molekulalyq-genetikalyq saraptama qorytyndysy tolyq shyghuy kerek, tergeu bitui kerek. Biraq әli eshqaysysy ayaghyna jetpegen.

«Búghan deyin jasalghan molekulalyq-genetikalyq tórt saraptama qorytyndysyn qayda jiberedi? Sonda shúlghauy men ayaqkiyiminen basqa jerining bәrinen (auzy, ishkiyimi) tabylghan shәuetti qayda jiberdi? Eki ne odan da kóp er adamnyng DNQ-sy tabyldy, sonyng kimge tiyesili ekenin izdep jatyr. Shekara zastavasynda 88 әskery qyzmetker bolghan. Olargha da saraptama taghayyndady. 17 aqpanda sol zastavada taghy injenerlik saper rotasynyng 42 jauyngeri jatqanyn bildim. Olargha da molekulalyq-genetikalyq saraptama jasalyp jatyr», - depti Pirәliyev Azattyqqa.

Al jәbirlenushi taraptyng advokaty Ayman Omarova da bas әskery prokuraturanyng mәlimdemesimen kelispeydi.

- [Áskery prokuratura] sot saraptamasynyng eshqanday qorytyndysy shyqpay jatyp «zorlyq-zombylyq bolghan joq» dep túr. Sonda olargha qalay senemiz? [Áskery prokuratura] obektivti boluy kerek, tergeu de әdil boluy kerek. Olar tergeu bitpey jatyp osylay dep otyr. Endi olar isti sotqa «zorlyq-zombylyq bolmady» dep jazdyryp jiberedi dep oilaymyn, - deydi Omarova.

Kópting qoldauyna ie bolghan әigili advokattar antyna adal bolyp, qogham nazaryn audarghan isti sonyna deyin jetkizedi degen senim bar. Óitpegende qoghamdy jaylaghan seksualdyq indetting tamyry terenge tarta bereri sózsiz.

Esbol Ýsenúly

Abai.kz