Senbi, 23 Qarasha 2024
Aqmyltyq 1725 5 pikir 27 Nauryz, 2023 saghat 12:23

Ákimder nege ant bermeydi?

Elimizde, әr Preziydent saylanghan son, halyq aldynda ant beredi. Sol sekildi, premier-ministr men ministrler de taghayyndalghannan keyin, ant beredi.

Mening aitayyn degenim, nege oblys әkimderi taghayyndalghanda, ant bermeydi. Olar, tútas aimaqtargha basshylyq etpey me?! Jәne bizding elimizding oblystary kishigirim memleketterding aumaghynan ýlken bolmasa, kem týspeydi. Tipti, aitary joq, ýlken de. Sondyqtan, olardyng da óz oblys túrghyndarynyng aldynda, memlekettik tilde  ant bergeni dúrys-aq. Búl, sol aumaqtyng el-júrtynyng oghan degen seniminin  ornyghuyna ýlken sebep bolar edi. Sonday-aq, jemqorlyqqa onaylyqpen jolamas ta edi. Taghy bir qosarym, sol aumaqtyng ekonomikasyn jaqsartyp, túrghyndardyn  әleumettik jaghdayyn kóterumen qatar, olargha mynany da jýkteu kerek syiaqty.

Birinshi: ózi әkim bolyp qyzmet atqaratyn oblysta memlekettik tilding týbegeyli  ornyghuyna jaghday jasau, mýmkindiginshe kómektesu. 

Ekinshi: sol ólkening eldimekenderi men audan, qala ataularynyng memlekettik  tilde ataluyna qolqabysyn tiygizu jәne kósheler men danghyldardyn   qazaqshalauyna kónil audaru.   

Ýshinshi: sol ónirdegi orys tildi mekemeler men basqarmalarda, jauapkershiligi  shekteuli kәsip oryndarda memlekettik tilding - is tiline ainaluyna septigin tiygizu, qazaq tilin oqytatyn kurstar úiymdastyru jәne osy jaqqa tolyp ketken (soltýstik, shyghys oblystarda) market, bazar, әmbebab dýkenderding jәne ózge de kense, ghimarat ataularyn qazaqsha ataluyna jol ashu, ornyqtyru.

Mine, osylardy әrbir oblys әkimderin taghayyndaghanda, olargha mindetteu, sonymen qatar, búlardyng atqarghan júmysynan әr toqsan jәne jyl sayyn esep  alghanda, osylardy da qatang qadaghalap otyru.

Búl әriyne, Qostanay, Soltýstik Qazaqstan, Aqmola, Pavlodar, Qaraghandy, sol  sekildi, orys tildileri basym ózge de oblystardan talap etu. Mening pikirimshe, sonda ghana memlekettik til mәrtebesin alghan qazaq tilining auqymy keneyip,  qanatyn kenge jayary anyq. Áytpese, Qostanay oblysynyng búrynghy әkimi Arhiymed Múhambetov ózi әkim bolyp túrghanda, osy baghytta eshqanday júmys atqarghan joq. Ásheyin jýrdi de ketti. Tipti, Torghay jaqty da aitarlyqtay damytpady. Onday әkimderding keregi qansha?! Qazirgi, Qúmar Aqsaqalovta Soltýstik Qazaqstan oblysynda jýrgende,  bizdin  qasiyetti tilimizdi  damytugha eshqanday kónil bólmedi, tipti osy baghytta shybyq basyn syndyrmady deuge bolady. Aqmola men Pavlodar oblysy da solardyng qatarynda. Eger biz, endi keshigetin bolsaq, osy ónirlerdi qazaq elinen alshaqtatyp alamyz. Arty qiyn bolady. Mine, osy jaghdaylargha biyliktegiler, әsirese, Atqarushy Ýkimet (Praviytelistvo) asa tiyanaqty qarap, nazarda ústap otyruy kerek -aq sekildi.

Beysenghazy Úlyqbek,

Qazaqstan Jurnalister Odaghynyng mýshesi

Abai.kz

5 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1468
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3244
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5401