Qazaqstandaghy patriotizmning ósuining ong dinamikasy, jastardyng qoghamdyq-enbek belsendiligining artuy, olardyng qogham men memleket ómiri men qyzmetining negizgi salalaryn damytugha, ruhaniyatty janghyrtugha, әleumettik-ekonomikalyq jәne sayasy túraqtylyq, elding últtyq qauipsizdigin nyghaytu. Osy jәne ózge de nәtiyjelerge «Birtútas Últ – Birtútas Ásker» jastardy әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu baghdarlamasynyng әzirleushileri, kuratorlary men oryndaushylary 2025 jylgha deyin qol jetkizudi kózdep otyr. Jyl basynda olar onyng aralyq qorytyndysyn shygharyp, ekinshi kezendi jýzege asyrugha óz maqsattaryn qoydy.

Olar qazirgi jaghdayda jastardy әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu dep ortalyq memlekettik jәne jergilikti atqarushy organdardyn, qoghamdyq birlestikterding jastardyng boyynda joghary patriottyq sanany, Otangha degen adaldyq sezimin, azamattyq boryshyn oryndaugha dayyndyghyn, elding mýddelerin qorghau jónindegi asa manyzdy konstitusiyalyq mindetterdi, ony qaruly qorghaugha qabilettiligin qalyptastyru jónindegi kóp qyrly, jýieli, maqsatty jәne ýilestirilgen qyzmetin týsinedi.

Sondyqtan baghdarlamany jýzege asyru, eng aldymen, barlyq dengeydegi memlekettik organdardyn, ghylymy jәne bilim beru úiymdarynyn, ardagerlerdin, jastardyng jәne basqa da qoghamdyq úiymdardyng qyzmetin biriktirudi kózdeydi. Búl proseske odan әri serpin beru ýshin olar osy baghyttaghy mәselelerding keng auqymyn sheshuge birge qatysady. Birinshiden, jastardy әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu jýiesin ghylymiy-әdistemelik qamtamasyz etu dengeyin arttyru kózdelgen. Atap aitqanda, osy baghyttaghy әdistemelik әzirlemelerding sanyn kóbeytu, ony is jýzinde paydalanu maqsatynda bar tәjiriybeni әzirleu jәne jalpylau josparlanuda. Sonymen qatar, mamandar men tәlimgerler qauymyn, sonday-aq osy salanyng jay-kýiine jәne әskeriy-patriottyq jobalargha kәsiby baghalau jýrgizetin sarapshylar qauymdastyghyn qalyptastyru júmystary jýrgizilude.

Ekinshiden, vedomstvoaralyq ózara is-qimyl jәne memlekettik-memlekettik әriptestik jýiesin nyghaytu boyynsha is-sharalar jýrgizilude. Múnday ózara is-qimyldyng maqsaty – jastardyng Qazaqstan tarihyn, onyng ishinde әskery tarihty oqugha degen qyzyghushylyghyn belsendiru jәne jogharylatu. Sonymen qatar, respublikamyzdyng memlekettik merekelerining negizine ainalghan is-sharalardy tereng biletin azamattardyng sanyn kóbeytu, sonday-aq әskery qyzmetkerlerge arnalghan bilim beru mekemeleri júmysynyng sapasyn kóteru mindeti túr. Otansýigishtikke tәrbiyeleu, studentterdi kәsiby baghdarlau jәne olardy әskery qyzmetke tartu, bilim beru jýiesinde, ghylymda, mәdeniyette jәne sportta júmys isteu – osynyng bәri, basqalarmen qatar, óskeleng úrpaqtyng boyynda maqtanysh sezimin, memleket rәmizderin, onyng tarihy eskertkishterin qúrmetteu jәne qasterleu sezimin qalyptastyruy kerek.

«Býginde barlyq mýddeli memlekettik qúrylymdardy tarta otyryp, oqu oryndarynda әskeriy-patriottyq tәrbie beruding sapasyn jogharylatu qajet. Ókinishke qaray, búl mekemeler, sonymen birge mәdeniyet mekemeleri әdistemelik qamtamasyz etude, әsirese osy saladaghy mamandardy dayarlau men qayta dayarlauda qiyndyqtardy bastan keshirude. Osyghan baylanysty әskeriy-patriottyq tәrbiyening materialdyq-tehnikalyq bazalaryn janghyrtu, úiymdastyrushylyq-әdistemelik qamtamasyz etu, úiymdastyrushylar men mamandardy kәsiby dayyndau dengeyin kóteru qajet dep sanaymyz. Sonymen qatar, osy baghyttaghy keshendi jәne jýieli kózqarasty talap etetin osy saladaghy mәselelerdi sheshuge BAQ-ty keninen jәne belsendi tartu manyzdy», - dep atap ótti baghdarlama әzirleushileri.

Ayta keteyik, ony jýzege asyru ayasynda «Jas Sarbaz» balalar men jasóspirimder әskeriy-patriottyq qozghalysy» respublikalyq qoghamdyq birlestigi terendetilip, belsendi týrde nasihattaluda. Onyng filialdary elimizding barlyq ónirlerinde, sonday-aq Astana, Almaty jәne Shymkent qalalarynda qúrylghan. Jastardy әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu jónindegi júmysty odan әri damytu maqsatynda qozghalys respublikalyq jәne halyqaralyq dengeylerdegi, onyng ishinde qorghanys ministrligi men barlyq oblystar men respublikalyq manyzy bar qalalardyng әkimdikteri, sonday-aq Resey Federasiyasynyng «ngnarmiya» әskeriy-patriottyq qozghalysymen birqatar memorandumdargha qol qoydy.

Jalpy, Qorghanys ministrliginde atap ótkendey, jergilikti jerlerde jýzege asyrylyp jatqan jobalar men is-sharalardy aralyq taldau әskeriy-patriottyq tәrbiyening mazmúndyq baylyghy men manyzdylyghyn kórsetedi. Otansýigishtikke әleumettik qana emes, ruhani-adamgershilik, mәdeniy-tarihy jәne basqa da qúramdastardy biriktiretin eng manyzdy qúndylyq retindegi kózqaras jastar arasynda keninen taraluda.

Baghdarlama shenberinde әskeriy-patriottyq is-sharalardy iske asyrugha jastardyng 70 payyzyna deyin qatysady dep kýtilude. Áskeriy-patriottyq klubtar, synyptar, ýiirmeler elimizding jalpy bilim beru mekemelerinin, tehnikalyq jәne kәsiptik, orta bilimnen keyingi bilim beru úiymdarynyng 100 payyzynda júmys isteytin bolady. Jalpy bilim beru mekemelerindegi «Jas Sarbaz» әskeriy-patriottyq klubtary men synyptarynyng oqushylary 20 payyzgha deyin qúraydy. Jalpy, baghdarlama turaly azamattardyng 70 payyzy habardar etiledi. Ony qarjylandyru jergilikti budjet qarajaty, sonday-aq budjetten tys qarajat esebinen jýzege asyrylady.

Ol qarastyrghan is-sharalar mynalargha baghyttalghan:

- memleketimizding batyrlyq ótkeninde, qazaq memlekettiligining qalyptasuy men qatal әskery synaqtardyng әrtýrli kezenderindegi Qazaqstan halqynynahikterinde, әskery jәne jauyngerlik dәstýrlerde, Qazaqstan Respublikasy Qaruly Kýshterinin, basqa da әskerleri men әskery qúralymdarynyng simvolikasynda jastardy keshendi әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu;

- Qazaqstan Respublikasy Qaruly Kýshterinin, basqa da әskerleri men әskery qúralymdarynyng jastargha әskeriy-patriottyq tәrbie beru mәseleleri boyynsha barlyq ýlgidegi memlekettik organdarmen, úiymdarmen jәne bilim beru mekemelerimen tyghyz baylanysyn ornatu;

- әskery qyzmetshilerding barlyq sanattaryn izdestiru jasaqtary qúramynda júmysqa tarta otyryp, jastardy әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu jónindegi sheftik júmysqa tartu, tiyisti problemalar boyynsha týrli is-sharalar (dóngelek ýstelder, seminarlar, konferensiyalar jәne basqa da ghylymy forumdar) ótkizu;

- jastardy әskery sherulerge, әskery bólimning jyldyq merekelerine qatysugha, eskertkishterge, monumentterge gýl shoqtaryn qonggha, Úly Otan soghysynyng ardagerleri men internasionalist jauyngerlerdi qúrmetteuge, әskery ant qabyldaugha, әskery qyzmetshilerge jauyngerlik nagradalardy tapsyrugha, saltanatty is-sharalardy ótkizu kezinde әskery bólimning jauyngerlik tuyn әkeluge jәne shygharugha tartu;

- Qazaqstan Respublikasy Qaruly Kýshterinin, basqa da әskerleri men әskery qúralymdarynyng Tarihy maqsatyn, olardyng damu erekshelikterin, qoyylghan mindetterdi oryndau kezinde olardyng júmys isteui men ornyn jastardyng tereng týsinuining barlyq nysandary men әdisterin tәrbiyeleu;

- elimizding әr mektebinde, kolledjinde әskeriy-patriottyq klubtar, «Jas sarbaz» synyptaryn qúru praktikasyn jalghastyru jәne olargha әskery bólimderding jetekshiligin bekitu;

- tarihy oryndargha ekskursiyalar úiymdastyru, týrli kórmelerge baru, jastardy Otan qorghaushylardyng podikteri turaly bayandaytyn kórkem, tarihy jәne әskeriy-memuarlyq әdebiyetterdi oqugha tartu.

Baghdarlamanyng materialdyq bazasyn damytugha keletin bolsaq, әskeriy-patriottyq qozghalys ýshin әleumettik granttar, әdistemelik jәne materialdyq-tehnikalyq qamtamasyz etu ýshin qajetti resurstar qúrylady. El ónirlerinde Qazaqstan Respublikasy Qaruly Kýshterining Últtyq әskeriy-patriottyq ortalyghynyng filialdary ashyluda. Mektepter, kolledjder, joghary oqu oryndary kitaphanalarynyng kitap qory tarihy jәne patriottyq baghyttaghy júmystarmen tolyqtyryluda. Áskeriy-patriottyq tәrbie boyynsha әdistemelik úsynymdar әzirlenip, engizilude. Memlekettik jәne ónirlik dengeylerde әskery bólimderde, oqu oryndary men kitaphanalarda patriottyq baghyttaghy audio - jәne beyneteka qorlary qúrylady.

Sonymen, jastardyng әskeriy-patriottyq tәrbiyesin aqparattyq-imidjdik sýiemeldeu búqaralyq aqparat qúraldarynyn, vedomstvolyq, qoghamdyq jәne basqa úiymdardyng әskery tәrbie mýddesi ýshin kýsh-jigerin biriktiruden túrady. Respublikalyq jәne ónirlik búqaralyq aqparat qúraldarynyng betterinde, internet-portaldarda, әleumettik jelilerde Qazaqstan Respublikasy Qaruly Kýshterinin, basqa da әskerleri men әskery qúralymdarynyn, ýzdik әskery qyzmetshilerding qyzmettik-jauyngerlik qyzmeti turaly ong materialdardy jariyalay otyryp, armiyadaghy qyzmetke arnalghan arnayy aidarlar qúrylady. Sonymen qatar, jastardyng boyynda belgili túlghalardyn, qogham qayratkerlerining jәne «Qazaqstannyng 100 jana esimi» jobasy jenimpazdarynyng qatysuymen Qazaqstan armiyasynyng jaghymdy beynesin qalyptastyru boyynsha әleumettik jelilerde kórkem jәne derekti filimder, baspa ónimderi men jarnama shygharylady. Jastarda patriotizmge tәrbiyeleuding ózekti mәseleleri boyynsha «dóngelek ýstelder», pikirtalastar, ghylymy habarlamalar ýnemi ótkizilip túrady. Áskerge shaqyrylghangha deyingi jastardyng múrajaylargha, teatrlargha, patriottyq baghyttaghy kinofilimderge, Qazaqstan memleketining damu tarihy, onyng tәuelsizdik ýshin kýresi turaly derekti filimderge baruy ýshin jaghdaylar jasaluda.

Jastardy әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu ýderisine basshylyq etu ýshin respublikalyq jәne ónirlik dengeylerde әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu jónindegi ýilestiru kenesi qúryldy, onyng qúramyna mýddeli memlekettik organdar men qoghamdyq úiymdardyng basshylary kirdi. Búl júmysqa jastargha tәlimgerlik, kuratorlyq funksiyalardy oryndaytyn memlekettik jәne qoghamdyq instituttar qatysady. Áskeriy-patriottyq tәrbie subektilerining әrtýrli sanattarynyng qyzmetining qorytyndylary zerdelenedi, tәrbie prosesine qajetti týzetuler uaqtyly engiziledi jәne anyqtalghan kemshilikterdi joi jәne ong tәjiriybeni bekitu maqsatynda baqylau jýzege asyrylady.

Baghdarlamany iske asyrudyng týpki nәtiyjesi el damuynyng qazirgi zamanghy syn-tegeurinderi men mindetterine jauap beretin jastardy әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu jýiesin qalyptastyru, atap aitqanda, jastardyng Qazaqstan tarihy men mәdeniyetine qatystylyq sezimin nyghaytu, úrpaqtar sabaqtastyghyn qamtamasyz etu, belsendi ómirlik ústanymy bar azamatty tәrbiyeleu, Qaruly Kýshterding imidjin arttyru jәne әskery qyzmetting bedelin nyghaytu bolady.

Abai.kz