9 mamyrda Jenis kýnine oray Almatynyng keybir túrghyndary tarih qoynauyna ketken, joq memleket KSRO-nyng qyzyl jalauyn jelbiretip kóshege shyghyp, zansyz aksiya ótkizdi. Oqighanyng viydeosy әleumettik jelilerde tarady.

Viydeoda jinalghandardyng janyna kelgen polisiya qyzmetkeri «aksiyanyng zansyz ekenin» týsindiruge tyrysyp jatqanyn kóruge bolady.

Mitingke shyqqandardyng biri beynejazba avtoryna agressiya tanytyp:
«Biz Jenis kýnining qúmetine «Uraladyq». Sizding shamynyzgha tiyip túrghan ne nәrse? Bizding kóterip shyqqan tuymyz ba? Myna jerde orystar jinalyp túrghasyn kelip túrsyz ba?» - deydi.

Sodan keyin aksiyagha qatysushy әiel úyaly telefonynan Qazaqstan tuy beynelengen kóligining suretin kórsete bastady.

«Mynau Qazaqstannyng tәuelsizdigi kýnindegi tudyng sureti. Qanday tudy kórip túrsyz? Surettegi mening jeke kóligim. Memlekettik merekede sizderding tularynyzdy kóterip shyqtyq. Býgin 9 mamyr, soghan sәikes tudy alyp shyghyp túrmyz», - deydi aksiyagha qatysushy.

Onyng oiynsha, tәuelsiz Qazaqstan azamattary arasynda «Bizding tu men sizding tu» degen týsinik bar.

Beynejazbanyng avtory: «Almaty qalasynyng Prokuraturasynan osy viydeodaghy adamdardyng is-әrketine qúqyqtyq týsinik berudi súraymyz.

Qúrmetti oqyrmandar, últ arazdyqty qozdyru boyynsha qylmystyq jauapkershilikting jýgi auyr.

Polisiya qyzmetkeri ne isterin bilmey, basy qatyp túrghanyn kóruge bolady», - dep jazba qaldyrghan.

Keyin Ishki ister ministri Marat Ahmetjanov qyzyl tudy jalaulatqandardyng eshqanday jauapkershilikke tartylmaytynyn aitty.

Ministr «zang boyynsha shekteu joq» ekenin aitty.

«Olargha eskertu, týsindiru júmystary jýrgizildi. Qúqyqtyq memlekette túrghandyqtan, zanda shekteu bolmaghan song oghan (KSRO tuyn alyp shyghugha – red.) rúqsat. Alayda biz ashyq qoghamda túramyz. Eger olardyng әreketi qoghamnyng narazylyghyn tudyrghandyqtan, ishki ister organdarynyng saqshylary nasihattau, ýgitteu, eskertu júmystaryn jýrgizdi», – dedi ministr.

Sonday-aq vedomstvo basshysy múnday әreketterding sony alauyzdyqqa, qoghamnyng bólinip-jikteluine aparyp soqpas ýshin ýshin zangha ózgeris engizu kerek ekenin atap ótken.

9 mamyr kýni Almatyda Jenis kýnin toylaugha shyqqan júrt «Orta Aziyany bodandyqqa salghan shendilerdi marapattau ýshin Patsha ýkimetining oilap tapqan Georgiy lentasyn» keudelerine tagha shyqqanyn bayqaugha bolady. Búl qarghybaudy KSRO-nyng múrageri Resey 2005 jyly janghyrtyp, Jenis kýnining belgisine ainaldyrghan edi.

Georgiy lentasy «fashizmning belgisi» retinde sanalyp, Ukrainada, Litva, Latviya, Moldova, Estoniyada tyiym salynghan. Al Orta Aziya elderinde tyiym salynbasa da, basqynshylardyng qarghybauyn auystyratyn ózge týsti lentalar payda bolghan edi.

Qaztay Ayana Serikqyzy

Abai.kz