Bizding maqsat – әlemge últtyq qúndylyqtarymyzdy tanytu...
Ghabit Mýsirepov atyndaghy Qazaq memlekettik akademiyalyq balalar men jasóspirimder teatry elimizding mәdeniyetining damu jolynda qarqyndy júmys jasap jatyr.
Teatrdyng 77 mausymy bastau alghaly beri teatrymyzda 7 jana qoyylymnyng túsaukeseri ótti. Mamyr aiynda әlemge әigili Antuan de Sent-Ekzuperiyding «Kishkentay hanzada» shygharmasynyng jelisi boyynsha Dmitriy Kurochkinnyng rejisserligimen «Kishkentay hanzadanyng oraluy» spektaklimen kishkentay kórermenderimizdi quanttyq. Býgingi tanda teatrymyzda tynymyz enbek pen ýzdiksiz prosess jýrip jatyr. Olardyng dәleli teatrymyzdyng qorjynyn toltyryp jatqan jýldeler dep aitsam qatelespeymin. Mәselen, Qazaqstan Respublikasy Mәdeniyet jәne sport ministrligi úiymdastyruymen UMAI últtyq syilyghyn teatrymyzdyng maqtanyshy Farhad Moldaghaly «Spektakliding ýzdik rejissurasy ýshin» nominasiyasyndy iyelendi. Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaevtyng jarlyghyna sәikes 2022 jyly Mәdeniyet salasyndaghy memlekettik stiypendiyasyna teatrymyzdyng talantty da dara aktrisasy Gýljamal Qazaqbaeva jәne kórkemdik jetekshisi әri izdenimpaz rejisserimiz Farhad Moldaghaly ie boldy. Qazaqstannyng mәdeniyet, óner, sport salalary boyynsha tandaulylardy anyqtaytyn «Tiyketon 2023» bayqauynda teatrymyz sayysqa týsip, nәtiyjesinde, 300-ge juyq kandidat qatysqan bәigede Darhan Sýleymenov «Jyl teatr akteri» jәne «Mahabbat, qyzyq mol jyldar» qoyylymy «Jyl spektakli» atalymy boyynsha jenimpaz atandy. Taghy bir mereyimizdi asqaqtatqan marapat Halyqaralyq TÝRKSOY úiymy tarapynan taghayyndaghan «Týrki әlemining eng ýzdik rejisseri» jýldesine teatrymyzdyng kórkemdik jetekshisi Farhad Moldaghaly ie boldy.
Últtyq mәdeniyetke, teatrgha ómirin arnaghan úlylyrady úlyqtau әrdayym bizding qaghidamyz bolyp qala bermek. Óner sanlaghy, QR enbek sinirgen әrtisi Atageldi Ysmayylovtyng 100 jyldyq mereytoyy 25 qantar kýni teatrymyzda atalyp ótildi. Atalmysh merekege oray, talant iyesining ózi túrghan ýiding qabyrghasyna memorialdyq taqta ornatyldy. Qazaq óneri әleminde óz ornyn óshpestey etip qaldyrghan, Gh.Mýsirepov atyndaghy balalar men jasóspirimder teatrynyng artiysi bolghan Atageldi Ysmayylovtyng qúrmetine arnalghan búl kýn tarihta qalary sózsiz.
Shygharmashylyq ordasy bolghannan keyin әrdayym damyp, tyng jobalar jasap otyru bizding mindetimiz bolyp sanalady. Teatrdyng shygharmashylyq tynysyn keneytken, Qazaqstannyng halyq jazushysy Ázilhan Núrshayyqovtyng «Mahabbat, qyzyq mol jyldar» (rej.: F.Moldaghali) spektakli býginde kórermenderding jýreginen oryn alyp, sәt sayyn súranys artuda. Últtyng úly túlghasy Ázilhan Núrshayyqovtyng 100 jyldyghyn byltyr jeltoqsan aiynda joghary dengeyde dәriptep, atap ótken edik. Mereytoy ayasynda, 2023 jyldan bastap «Mahabbat, qyzyq mol jyldar» spektaklimen «SEZIM SAPARY» atty spektakli-turyn bastadyq. Sezim sapary – Taldyqorghan, Taraz, Shymkent, Týrkistan, Qaraghandy, Astana qalalaryna sapar shegip, ystyq yqylasqa bólendi. Kórermenderding sansyz súranysy boyynsha elimizding barlyq oblys ortalyqtaryna baru josparlanuda. Jyl sonynda batys pen shyghys ólkesining kórermenderin quantyp, Á.Núrshayyqovtyng tughan jerinde turdy qorytyndylaymyz.
Festivalider teatrdyng órisin keneytip, tynysyn odan әri ashatyn, kәsiby biliktiligimizdi arttyratyn birden-bir mýmkindik bolyp tabylady. Onyng ishinde, teatrishilikten bastap respublikalyq, halyqaralyq festivaliderge shaqyrtular alyp, jyl bastalghaly birneshe óner dodasyna qatysyp ýlgerdik. Alda әli de kýtip túrghan birneshe festivali bar. Olardyng birqataryn atap ótpesten búryn biz ýshin erekshe ystyq teatrishilik festivalidi keninen aityp ótkenim jón bolar. Teatrymyzdaghy «ALTYN SAQA» teatrishilik festivali jyl sayyn dәstýrli týrde úiymdastyrylatyn jana qoyylymdar festivali. Pandemiya kezenindegi shekteulerge baylanysty ýzilip, toqtaghan bolatyn. Biyl, óner dodasy aituly merekege qarsanynda qayta janghyryp, jalghasyn tapty. Festivalide teatrymyzda 2022-2023 jyldary túsauy kesilgen qoyylymdar Qazaqstannyng halyq artiysi, rejisser Esmúhan Obaev bastaghan qazylar alqasy men kórermender aldynda baq synady. Ýzdikterdi anyqtau nәtiyjesinde jenimpaz atanghan shygharmashylyq iyelerine marapattar teatrymyzdyng tarihynda altyn әrippin jazylghan birtuar túlghalarymyzdyng atynda berildi. «ALTYN SAQA - 2023» teatrishilik festivali nәtiyjesi boyynsha teatr artisteri Aqqaghaz Mәmbetova atyndaghy «Jyl aktrisasy», Kenenbay Qojabekov atyndaghy «Jyl akteri» nominasiyasy, Atageldi Ysmayylov atyndaghy «Ýzdik er adam beynesi», Jamal Bektasova atyndaghy «Ýzdik әiel adam beynesi» syndy nominasiyalarymen marapattaldy. Teatrymyzdyng artisterining shyn talaptaryn baghalap, shabyttandyru maqsatynda taghayyndalghan búl marapattar olardyng mereyin asqaqtatyp, odan әri tynbay enbektenuge týrtki boldy degen ýmittemiz. Teatrishilik festivali bizge qalay manyzdy bolsa respublikalyq festivalider de biz ýshin orny bólek bәige alany bolyp tabylady. Otandyq óner dodalarynan bólek, halyqaralyq festivalider de bizding teatrymyzdyng artisterining biliktiligin ósirmese óshirgen joq degen pikirdemin. Olardyng kóshin bastaytyn biylghy jylghy jýldeler legi Aqtóbe qalasynda 20-24 sәuir kýnderi T.Ahtanov atyndaghy Aqtóbe oblystyq drama teatrynyng úiymdastyruymen ótkizilgen VI Halyqaralyq «BALAUSA» eksperiymentalidy spektaklider festivalinde «Oyan, qalyndyq» qoyylymy ýshin Dina Júmabaeva «Ýzdik rejisserlik júmys» jýldesining iyegeri atandy. Teatr repertuaryndaghy «Qaragóz» (rej.: F.Moldaghali) qoyylymy Týrkiya elining Antaliya qalasynda 15-19 mamyr aralyghynda ótken XIII Halyqaralyq «ANTALIYa» teatr festivalinde, Ózbekstan memleketinin, Tashkent qalasynda ótken «EURAZIYa» teatr festivalinde ýzdikter qatarynan kórinse, Resey memleketining Mәskeu qalasynda ótetin A.P.Chehov atyndaghy Halyqaralyq teatr festivalinde «Qúlager» qoyylymy elimizding namysyn qorghap, sarapshylardy tanday qaqtyrdy. Álemning nebir myqty memleketterining ozyq tuyndylary tandalynyp qatysatyn әigili dodada Qazaqstan memleketi túnghysh ret óner kórsetti. Yaghni, búl tek teatrymyz ýshin ghana emes, elimiz ýshin de eng bir tolquly sәtterding biri boldy dep aitsam bolady. Sonymen qatar, europalyq Albaniya memleketining Korcha qalasynda 20-26 mausym aralyghynda ótken Halyqaralyq «ALBAMONO – 2023» festivalinde «Qahar» monospektakli GRAN-PRIY jәne spektakli rejisseri Dina Júmabaeva «Ýzdik rejisser» jýldesin iyelendi. Múnyng bәri qazaq óneri men mәdeniyetin әlemdik arenada tanytu әri dәripteu dep bilemiz. Sebebi, bizding maqsatymyz – әlemge últtyq qúndylyqtarymyzdy tanytu.
Jogharyda aitqanymday, teatrymyz kórermenning kónilinen shyghyp qana qoymay, elimizding mәdeniyetine aituly ýles qosudy maqsat etedi. Sol ýshin de biz tynbay enbektenuden, izdenuden, algha qaray úmtyludan esh talmaymyz. Kórermen súranysy men talghamyn eskere otyryp, mereke kýnderinde jәne jaz ailarynda mausymdy jalghastyryp, almatylyqtar men qala qonaqtaryna qoyylym úsynamyz. Byltyr alghash ret mausym bir aigha úzartylghan bolatyn. Biyl da jalghasyn tauyp, shilde aiynda da júmys jasaymyz. Kórkem ónerge qyzmet etude ayanbaytyn teatr újymynyng tek almatylyqtar ýshin ghana emes, barlyq qalalardaghy kórermenderimiz ýshin dayyndaghan syilary kóp. Aldaghy uaqytta jana, tyng dýniyelermen quanta bermekpiz.
Talghat Esenaliyev
QR Mәdeniyet qayratkeri, Gh.Mýsirepov atyndaghy Qazaq memlekettik akademiyalyq balalar men jasóspirimder teatrynyng diyrektory
Abai.kz