Kiyevte 27 mamyrda tau halyqtarynyng tәuelsizdigine 105 jyl toluyna oray konferensiya ótken bolatyn. Ol jerde talqylanghan mәselelerding biri – sherkesh halqynyng genosid kórgenin moyyndau boldy.

Endi ol Ystambulda Sherkeshstan tәuelsizdigine arnalghan alghashqy halyqaralyq konferensiyagha úlasty. Alghashqy halyqaralyq konferensiyany úiymdastyrushylar әlem kóshbasshylaryn HIH ghasyrda Resey imperiyasynyng sherkesh halqyna jasaghan genosiydin tanugha shaqyrdy. Osyghan oray Tatarstannyng qughyndaghy ýkimetining basshysy sherkesterdi jaqtady

Resey imperiyasy últyna jany ashityn jәne últynan bezingen orys tildi qauymdy qalyptastyrdy. Alghashqylary – jana dәuirdegi imperiyalyq ezgige ashyna qarsy shyqsa, ekinshileri – jana iymeriyashylardyng qolshoqparyna ainalyp ýlgerdi. Búl ýshin eshkimdi kinәlay almaysyn. Qyzyl Imperiya bir últty «bay men kedeyge» bólse, Putindik orys fashizmi bir últty týrli tilde sóileytin «últshylar men bodanshylargha» bólip otyr.

Mine, Reseyding tatardy qúldanuyna kónbegen memleketshil ruhtaghy shetel asqan ziyaly qauymy atynan olardyng kóshbasshysy Rafis Kashapov Sherkestannyng tәuelsizdigine arnalghan onlayn-formattaghy birinshi halyq aralyq konferensiyada: «Abzal bauyrlar, biz sizdermen birge qayghy men qasiretti birge bólisip, tiri qalu ýshin kýresu jolyndaghy bizding kózimizdi qúrtudy maqsat tútqan ortaq jauymyz ol – orys fashizmi. Sizderding dertteriniz bizding dertimiz, sizderding jenisteriniz bizding – bizding de jenisimiz. Álem júrtshylyghy resmy týrde sherkes pen tatar halyqtaryna jasalghan genosidti, olardy tuyp-ósken jerinen aiyruyn moyyndap, әdilettilikting saltanat qúruyna qol úshyn sozuy kerek. Ádiletsiz Resey imperiyasy óz ómir sýruin toqtatugha tiyis…», - dep mәlimdedi.

IYә, Resey ezgisinde qalyp otyrghan óz jerinde týrli tildik, diny jәne dilik qorlyqqa úshyrap otyrghan az últtardyng ýni aiqyn shygha bastady. Solardyng ishinde eng belsendisi Tatarstan men Ishkeriyanyng qughyndaghy Ýkimetteri olar manayyna ózgede últtardy toptastyryp, Reseyden azattyq alu jolyna shyndap kiristi. Biz búny «toqal eshki mýiiz súraymyn dep saqalynan aiyrylyptynyn» kebin kiygen orys ýkimetining Putinning aitaghymen Ukrainanyng jerine kóz alartuynyng arty ezgidegi últtardyng óz azattyghy ýshin kýresuine úlasty. Sherkesterding tәuelsizdikke úmytyluy tek óz tamyr tegine tartqan ezgidegi últtardyng bas kóteruining alghashqy nyshany.

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz