Últtyq statistika burosy 2021 jylghy sanaq qorytyndysy boyynsha halyqtyng últtyq qúramy jónindegi taqyryptyq jinaqty jariyalady.

Últtyq statistika burosy «2021 jylghy halyq sanaghynyn» qorytyndylaryn jariyalaudy jalghastyryp jatyr. Býgin stat.gov.kz saytynda (Últtyq sanaqtar bóliminde) Qazaqstan Respublikasy halqynyng últtyq qúramy, dini jәne tilderdi mengerui boyynsha ekinshi taqyryptyq jinaq jaryq kórdi.
Derekter barlyq qajetti aqparatty egjey-tegjeyli zerttey alatyn tarap ýshin qúndy derekkóz bolady.

Qazaqtardyng ýlesi 70,4% deyin ósti

2021 jylghy sanaq qorytyndysy boyynsha qazaqtar sany 13,4 mln adamdy qúrady, 2009 jyldan bergi ósim – 33,7% (10 mln – 2009 j.), jalpy halyq sanyndaghy qazaqtardyng ýlesi 63,1%-dan 70,4%-gha deyin ósti.
Sonday-aq, sany kóp últtar qataryna orystar – 2,9 mln adam, ózbekter – 614 myng adam, ukraindar – 387 myng adam jәne úighyrlar – 290 myng adam kirdi.

Qazaqstanda qanday etnostar túrady?
Sanaq qorytyndysy boyynsha elimizdegi etnostar sany 124-ti qúrady. Olardyng arasynda livter, vepsiler, orochtar, dolgandar, daniyalyqtar, udegeyler, sahurlar, mansylar, nanaylar, mongholdar, selikupter, chukchalar, ulita, nivhter, ijorlar, ketter, koryaktar, qyrymshaqtar, nganasandar, saamdar, chuvandar bar.

Ayta keteyik, 2021 jylghy sanaq raundynyng saualnamalaryna últty «kórsetpeu» jauap núsqasy qosylghan. Osylaysha, 24,8 myng adam óz últyn kórsetuden bas tartqan. Sonday-aq 2021 jyly sanaq kezinde «basqa últ» jauabyn tandaghandar 47,5 myng adamdy qúrady, al 2009 jyly múnday adamdardyng 8-i bolghan.

Almaty – poliglottar qalasy
2021 jylghy halyq sanaghy boyynsha 5 jastan asqan halyqtyng 44,9% eki tildi, 28,6% – ýsh tildi mengergen. Sanaq qorytyndysy boyynsha taghy 1,7% 4 tilde sóileydi, 5 tildi halyqtyng 0,2% biledi. 6 tildi biletin poliglottardyng ýlesi 0,1% nemese 8 845 adamdy qúrady.
Qyzyqty derek, erlerge qaraghanda 4-5 tildi mengergen әielderding ýlesi basym, sәikesinshe 47,9% jәne 52,1%. Biraq 6 jәne odan da kóp tildi biletin erler ýlesi, kerisinshe, әielderding ýlesinen asyp týsedi – 55,6%.
Ónirlik bóliniste 5 jәne odan da kóp tildi biletin poliglottar Almaty qalasynda.
Búl rette 35,1% nemese 6 042,1 myng adam aghylshyn tilin biledi, onyng 27,6% – erkin sóileydi.
Jas segmentinde aghylshyn tilin biletinderding ýlesi 10-14 jas jәne 25-29 jas aralyghynda kóp.

Qazaqstandyqtar qay dindi ústanady

Songhy eki sanaq aralyghyndaghy kezende islamdy ústanatyn halyqtyng ýlesi qatty ózgergen joq – 69,3%, hristian dini – 17,2%, buddizm men iudaizm – 0,1%.

Esh dinge senbeytinder ýlesi 2,8%-dan 2021 jyly 2,3%-gha deyin tómendedi.

Sanaq qorytyndysy boyynsha respondentterding 11% qanday da bir dinge qatysyn kórsetuden bas tartqan. 2009 jylghy sanaq kezinde múnday bas tartqandardyng ýlesi 0,5% bolghan.

Qazaqstan Respublikasyndaghy bilim beru jónindegi kelesi taqyryptyq jinaq 6 qarashada jariyalanady.

Anyqtama: Ayta keteyik, Almaty, Shyghys Qazaqstan, Qaraghandy oblystary boyynsha derekter sanaq ótken uaqytqa, yaghny olar bólingenge deyin berilgen. Búl rette janadan qúrylghan oblystardaghy halyq sany sanaq derekterin eskere otyryp qayta eseptelgen jәne stat.gov.kz saytynda jariyalanghan.

Abai.kz