Seysmikalyq qauipsizdik mәseleleri jóninde Memleket basshysy kenes ótkizdi.

Almatydaghy jer silkinisi qazaq qoghamyn bey-jay qaldyrghan joq. Osyghan baylanysty Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng tóraghalyghymen Almaty qalasynda seysmikalyq qauipsizdikti qamtamasyz etu mәseleleri jóninde kenes ótti. Jiyngha Preziydent Ákimshiligi men Qauipsizdik Kenesining basshylyghy, Ýkimet mýsheleri, qalalar men oblystardyng әkimderi, sonday-aq aimaqtardaghy tótenshe jaghdaylar departamentterining jetekshileri qatysty.

Seysmikalyq qauipsizdikti qamtamasyz etu mәseleleri jóninde keneste Preziydent Qasym-Jomart Toqaev:

– Biraq, ashyghyn aitu kerek, Almatyda bolghan tótenshe jaghday kezinde tiyisti organdar shúghyl әreket etuge tolyq dayyn bolghan joq. Al qala túrghyndary ne isterin bilmey, abdyrap qaldy. Degenmen búl jiynnyng basty maqsaty – syn aitu emes, naqty sheshimder qabyldau. Mysaly, júrttyng kópshiliginde «tótenshe jaghdaygha qajetti chemodan» da joq bolyp shyqty. Tiyisti oqu-ýiretu sharalary mektepten, tipti balabaqshadan bastaluy kerek.

Búryn Almatyda osynday tәjiriybe bolghan. Sony qayta janghyrtu qajet. Sebebi qazir azamattardy tótenshe jaghdaygha dayyndau jýiesi talapqa say emes. Qúzyrly organdar halyqqa jan-jaqty týsindiru júmysyn jýrgizuge tiyis. Oqu oryndarynda, memlekettik mekemelerde túraqty jattyghu ótkizip túru qajet. Búl – óte manyzdy. Osy júmysty dereu qolgha alu kerek...

Dabyl qosylmady. Búl dúrys sheshim boldy. Áytpese, qalada dýrbeleng tuyndaytyn edi. Biraq halyqty basqa baylanys arnalary arqyly habardar etu qajet bolatyn. Qúlaqtandyru birneshe negizgi mindetti sheshui kerek. Olardyng qaysysyn búryn qoldanu kerektigi qauip-qaterding auqymyna baylanysty. Alayda qoldanystaghy algoritmderde búl eskerilmeydi.

Qatty jer silkinisi kezinde adamdardy zilzalanyng fizikalyq sipattamalary men epiysentri turaly aqparat qyzyqtyrmaydy. Olar tabighat apatynyng qanshalyqty joyqyn ekenin onsyz da sezindi. Múnday sәtte, eng bastysy, túrghyndardy әri qaray qalay әreket etu jónindegi aqparatpen qamtamasyz etu manyzdy. Azamattar «Ýige oralugha bola ma?», «Qaydan kómek alugha bolady?» degen saualdargha jauap aluy kerek.

Sondyqtan qúlaqtandyru jýiesin qayta qarap, ony barynsha naqty qajettilikke beyimdeu qajet. Tehnikalyq qúraldar aqparattyng әr adamgha uaqytyly jetuin qamtamasyz etuge tiyis. Búl joly SMS-habarlamalar tym kesh keldi. Sonday-aq dýmpu kezinde baybalam salyp, jalghan aqparat taratqandar boldy. Júrtty әdeyi dýrliktirgen adamdardy zangha sәikes jazagha tartu qajet, – dep oryn alghan dýrbelenge qatysty óz pikirin bildirdi.

Sonymen qatar jiynda Tótenshe jaghdaylar ministri Syrym Shәriphanov pen Almaty qalasynyng әkimi Erbolat Dosaev sóz sóiledi. Ontýstik astananyng qauipsizidigine qatysty biraz dýniyeler oy elegine salyndy.

Ayym Núrqaliyeva

Abai.kz