Janaózendi janghyrtqan jobalar
Jyldan-jylgha kórkeyip, ósip kele jatqan Janaózen qalasy janaru ýstinde. Qazir múnayshylar qalasynda salynyp jatqan sәuletti ghimarattar men túrghyn ýiler, mәdeniy-túrmystyq keshender men bilim shanyraqtary az emes. Janaózen qalasyn damytudyng Keshendi jospary, monoqalalardy damytu, Janaózen qalasynyng kәsipkerligin damytudyng Arnayy jospary memlekettik baghdarlamalardyng shenberinde iske qosylyp jatqan әleumettik-ekonomikalyq nysandar múnayshylar qalasynyng ajaryn asha týsude.
Jyldan-jylgha kórkeyip, ósip kele jatqan Janaózen qalasy janaru ýstinde. Qazir múnayshylar qalasynda salynyp jatqan sәuletti ghimarattar men túrghyn ýiler, mәdeniy-túrmystyq keshender men bilim shanyraqtary az emes. Janaózen qalasyn damytudyng Keshendi jospary, monoqalalardy damytu, Janaózen qalasynyng kәsipkerligin damytudyng Arnayy jospary memlekettik baghdarlamalardyng shenberinde iske qosylyp jatqan әleumettik-ekonomikalyq nysandar múnayshylar qalasynyng ajaryn asha týsude.
Memleket basshysynyng tapsyrmasymen jýzege asyrylghan «Monoqalalardy damytu» baghdarlamasy boyynsha júmystar Janaózen qalasynda ótken jyly bastau aldy. Búl baghdarlama negizinde 2012 jyly respublikalyq budjetten 477 mln. tenge bólinip, olar tolyqtay iygerildi. Osy qarajatqa qalanyng ortalyq bóliginde ornalasqan «Samal» shaghynaudanynda tolyqtay, «Kóktem» shaghyn audanynda jartylay qalaishilik joldargha auystyru, kýrdeli jóndeu jәne qaytadan qalpyna keltiru júmystary jýrgizildi. Atap aitqanda, asfalit jabyndysy bar alansha men 14763 sharshy metr avtokólik joly salynyp, 20766 sharshy metr asfalitqa janartu men keneytu júmystary jasaldy, asfalit jabyndysy bar alansha men 14942 metr jayau jýrginshiler joly salyndy, jayau jýrginshiler joly men alanshalargha jәne jolgha 30750 metr jiyektastar ornatylyp, 4967 metr eski jol tegisteldi. Sonymen qatar «Samal» shaghyn audanynda 2 oiyn alanshasy men №5 jәne №18 orta mektepterde sporttyq oiyn alanshalary paydalanylugha berildi.
Jana baghdarlama ayasynda atqarylghan júmystardyng alghashqy kezenining ózi shahardyng ensesin kóterip, túrghyndardyng kókeyinde ertengi kýnge degen senimin úyalatty. Birneshe jyl boyy jóndeu kórmegen joldar retke kelip, kóp qabatty túrghyn ýiler aulalarynda ashylghan oiyn alandary balalardy quanyshqa bóledi.
Jaqsy is jalghasyn tauyp, biylghy jyly da atalghan baghdarlama shenberinde bólingen qarajattargha kóptegen júmystar atqarylyp, qala halqy ýshin jasalghan iygi ister kóbeiyde.
Ýstimizdegi jyly «Kóktem» shaghynaudanynyng aulaishilik kóshelerin abattandyrugha respublikalyq budjetten bólingen 220,9 mln. tengege 3818 sharshy metr asfalit jabyndysy bar alansha men janadan avtokólik joly salyndy. 8692 metr 2 jol keneytilip, asfalit tóseldi, 5359 sharshy metr asfalit jabyndyly jayau jýrginshiler joly paydalanylugha berildi, 6863 metr jayau jýrginshiler joly men jol jiyekterine, alanshalargha jiyek-tastar ornatyldy. Jalpy bólingen qarajattyng iygerilui 98,4 payyz qúrady.
Dostyq pen Qosqúlaqov kóshelerindegi qalaishilik avtokólik joldaryn kýrdeli jóndeuge 2013 jyly respublikalyq budjetten 196,5 mln. tenge bólindi. Búl baghytta qazir júmystar qarqyndy jýrgizilude.
Jana baghdarlamada Janaózen qalasynyng әleumettik jәne injenerlik infraqúrylymdaryn damytu qarastyryldy. Osyghan oray Janaózen qalasynyn, Qyzylsay men Tenge auyldarynyn
jer telimderine 340,7 mln. tengege jasaqtalghan jobalyq-smetalyq qújattama boyynsha injenerlik jelilerge qúrylys júmystary ayaqtalyp, nysandar qabyldanuda. Búl maqsattaghy qarajat týgeldey derlik iygerildi.
Monoqalalardy damytu baghdarlamasynda halyqty júmyspen qamtu, olardyng ekonomikalyq belsendiligin arttyru jәne jana júmys oryndaryn qúrugha jәrdem beru jaghy da qarastyryldy.
Búl eng basty baghyttardyng biri bolyp esepteledi. Janaózende júmyssyzdyq mәselesin sheshu kәsipkerlikti qoldau men damytu arqyly jýzege asyrylady. Baghdarlama boyynsha Ýkimet tapsyrmasy da osyghan sayady. Kәsipkerlikti qoldau maqsatynda Janaózenge injenerlik-kommunikasiyalyq infraqúrylymdardy damytugha respublikalyq budjetten 115,0 mln. tenge bólinip, qalanyng óndiristik aimaghynan óndiristik alang qúrylysy ýshin jalpy audany 30 gektar jer telimi berildi. Óndiristik alannyng injenerlik infraqúrylymdaryn jýrgizudi jyl sonyna deyin ayaqtau kózdelude. Múnda orta eseppen 25 kәsipker (jihaz sehy, ún kombinaty, nanobeton shaghyn zauyty, shina jóndeu sehy jәne t.b.) ornalasyp, 400-ge juyq jana júmys orny ashylady dep kýtilude.
Qala boyynsha súranysqa ie bolghan ónimder shygharyp, qyzmet týrlerin kórsetu ýshin jeke kәsipkerlikpen ainalysatyn azamattar týrli jobalar úsynuda. Jobalar talqygha salynyp, qajet etilgen jobalardy jýzege asyru ýshin olardyng nesiyelerining payyzyn
tómendetip, subsidiyalau júmystary da jýrip jatyr. Osy maqsatqa bólingen 198,0 mln. tenge merziminde 100 payyz iygerildi. Al jana innovasiyalyq jobalargha granttar beruge 15,0 mln. tenge bólinip, onyng 30 payyzy iyelerin tapty, qarajattyng qalghan bóligi jospargha say kezende beriledi.
Memlekettik baghdarlamalar Janaózende jaqsy nәtiyjesin berip otyr. Qala halqy kýndelikti kóz aldynda atqarylyp jatqan auqymdy isterding kuәsi boluda. El riza bolsa, isting algha basqany
dep bilemiz. Joly jóndelgen, kóshesi jaryq, pәteri jyly, jeke kәsibi jolgha týsip kele jatqan janaózendikter aldaghy bolashaqqa zor ýmitpen qaraydy. Biz búl jaqsylyqtardyng jalghasyn taba beretindigine kәmil senemiz.
Abai.kz