HHI ghasyr – bilim ghasyry, bilimdiler ghasyry. Kezinde elbasy Qazaqstan 2050 jylgha qaray әlemning eng damyghan 30 elining qatarynda boluy tiyistiligin basa kórsetken bolatyn. Al, ol ýshin tek azamattar ghana emes, úiymdar men kәsiporyndar, mekemeler, t.b. Qazaqstannyng órkendeuine, qarqyndy ósuine at salysuy tiyis. Qazaqstannyng jarqyn bolashaghyna basa mәn berip әl-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiyteti elimizding asyl múrattaryna qol jetkizu jolynda qolynan kelgeninshe ayanbay kýresip, Qazaqstannyng jasampazdyghy ýshin belsendi aralasyp jatyr.

Qazaq Últtyq uniyversiytetining ústanyp otyrghan negizgi baghyty – búl óresi ken, bilimi teren, bәsekege qabiletti, zaman aghymynyng qiyndyqtaryna tótep bere alatynday jigerli azamattardy tәrbiyeleu, memleketimizding jarqyn bolashaghy ýshin sharshamay kýrese biletin otansýigish, qanday isting bolmasyn bayybyna baryp, syndarly sheshim qabyldaugha qauqarly mamandardy qalyptastyru. Tek osynday - ústanymy biyik, shynayy otansýigishtik sezimge ie azamattargha ghana qoghamnyng zor ýmit artary sózsiz. Olay bolsa, QazÚU bilikti de bilimdi, oiy úshqyr, otansýigish azamattardy qalyptastyra otyryp, qoghamnyng jastargha artyp otyrghan zor ýmitining aqtaluyna qatysady.   Memleketting órkendep damu talabyna, qoghamdyq súranysqa jauap bere alatynday azamattardy tәrbiyelep, qalyptastyru ýshin uniyversiytetting týrli ghylymiy-tәjiriybelik mәselelerdi sheshuge mýmkindik beretin jaqsy ghylymy әleueti bar.

Qanday bilim ordasy bolmasyn onyng bәsekege qabilettiligi týlekterining dengeyimen ólsheneri haq. Tarihy teren, taghylymy mol әl-Faraby atyndaghy Qazaq Últtiq uniyversiytetinde bilimge susyndaghan, QazÚU-inen týlep úshqan kýni keshegi studentter býginde birqatar respublikalyq memlekettik qyzmetterdi atqaryp, últtyq qauipsizdik jәne qúqyq qorghau organdarynda, halyqaralyq úiymdarda qyzmet etude. Ál-Faraby atyndaghy QazÚU-i keng salaly bilim beru ordasy bolyp tabylady. Onda azamattargha әr týrli baghytta (ghylymi, oqytushylyq, ekonomikalyq, qúqyqtyq, medisinalyq, halyqaralyq ...) tereng bilim alyp, bilimdi di bilikti maman retinde qalyptasuyna barsha mýmkindikter jasalghan. Qazaq ÚU-de bilip alyp, bәsekege qabiletti, biliktiligi joghary maman bolyp ómir kenistigine úshu ýshin sheteldik bilimqúmar azamattargha da oqyp, bilim alugha jaghdaylar jasalghan. Uniyversiytette sheteldik studentterding oqyp, kәsiby bilimin qalyptastyruy ýshin, bilimin shyndauy ýshin ýsh tilde bilim alu mýmkindikteri jasalghan. Býginde әl-Faraby atyndaghy QazÚU - elimizdegi eng tandauly bilim beru shanyryghy, joghary oqu oryndarynyng biri.

QazÚU-nen týlep úshqan onyng týlekteri uniyversiytetting bilikti, kәsiby oqytushylarynan alghan sapaly, tereng bilimning nәtiyjesinde enbek jolynda, ghylym jolda qiyndyqtardan sýrinbey ótip, býginde birazy Qazaqstannan oqugha joldama alyp shet elde bilimi men biliktiligin shyndap, taghylymdamadan ótip jatyr.

Ál-Faraby atyndaghy QazÚU tek bilim beru orny ghana emes, ol birmezette zertteu ortalyghy da. QazÚU-ning zertteu uniyversiyteti mәrtebesin aluy joghary bilimdi mamandardy dayarlaugha, ghylymy zertteulerding keng spektrin jýrgizuge jәne olardy odan әri kommersiyalandyru jónindegi mindetterdi iske asyrugha baghyttalghan sharalardy kýsheytti.

Jogharyda atap kórsetilgenderden bayqaytynymyz, әl-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiyteti qyranday kýshti qanatty, arystanday aibatty, jolbarystay qayratty úrpaqty qalyptastyrugha bekem bel bughan. Demek, QazÚU Qazaqstannyng bolashaghynyng jarqyn boluy ýshin elimizding últtyq joghary bilim beru jýiesin nyghaytugha aitarlyqtay ýles qosady jәne ózining halyqaralyq dengeyde әlemning ýzdik zertteu uniyversiytetterimen tenese alatyn jetekshi bilim beru ortalyghy retinde tanyluyna әri damyghan bәsekege qabiletti ghylymiy-zertteu mekeme retinde halyqaralyq moyyndaluyna úmtylady.

Tamyryn terenge salghan Qazaqstannyng alghashqy joghary oqu oryndarynyng biri bolyp tabylatyn әl-Faraby atyndaghy Qazaq ÚU osy uaqytqa deyin talay úrpaqtyng kókirek kózin ashqan, jastardyng sanasyn bilim búlaghyna ainaldyrghan bilim ordasy. Tәuelsiz memleketimizding qarqyndy damuyna óz ýlesin qosyp kele jatqan múnday bilim oshaghynyng atauy tarih sahnasynda altyn әrippen jazylary sózsiz. Tarihy kemel әri ruhaniyaty biyik әl-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiytetining alar asuy әli alda dep senemiz.

Jarbolova A. J.

z.gh.k., memleket jәne qúqyq teoriyasy men tarihy, konstitusiyalyq jәne әkimshilik qúqyghy kafedrasynyng agha oqytushysy

Abai.kz