(Japon anyzy)

Men bir tal búrshaqty ómir sýruding mәni sanaytyn bir anany bilushi edim.

Onyng ýlken úly ýshinshi synypta, al, kishi úly birinshi synypta oqyp jýrgende kýieui avtokólik apatynan qaytys boldy. Osy adam janyn týrshiktiretin oqighadan keyin sot «óz ómirinen aiyrylumen birge ózgelerge de ziyan shektirdi» degen ýkim shyghardy. Osynday jәisiz jaghdaygha tap bolghan ol lajysyzdan ýii men jerin satyp, tólemge beredi.

Ana men qarshaday eki úly baspanadan aiyrylyp, jer-kókti kezip, sergeldeng kýige týsti. Aqyry qúdaygha qaraghan bireu kezdesip qol úshyn berip, qoymasynyng bir búryshyn olargha panalaugha beredi. Sondaghy olardyng bar ýi-mýlki — edenge tóseletin bir japyraq alasha, bir mesh (pesh), as ishetin әri balalary sabaq qaraytyn bir aghash sandyqsha, tozyghy jetken kórpe-jastyq, kóne-toz kiyim-keshek qana.

Tirshilik qamy ýshin әr kýni anasy azanda túryp, sol mandaghy zәulim qabat ýilerge baryp aula sypyryp, týnde ashanalargha baryp, ydys-ayaq juady. Bir kýndik júmysty ayaqtap ýiine qaytqanda týngi saghat 11-12 bolady. Ýy sharuasynyng bәrin ýlken úly isteydi.

Janbaghys ýshin anasy ay jamylyp, týn qatyp, jarghaq qúlaghy jastyqqa tiymey júmys istese de, túrmystary bir týzelmeydi. Balalarynyng joqshylyqtan qinalyp ómir sýruine anasynyng tózimi jetpey, búl dýniyeden kýderin ýzip, eki balasymen o dýniyege kýieuining qasyna barghysy da keledi.

Bir kýni azanda anasy qazangha búrshaq jibitip (byqtyryp), keterinde ýlken úlyna «qazangha búrshaq jibitip qoydym, pisirip qoy, keshke kókónis ornyna jeymiz. Búrshaq ezilgende azyraq dәmdendirgish qúi» dep jazyp ketedi. Keshte júmystan әbden dinkelep, sharshap kele jatqan ana tirshilikten toryghyp, bir oram tynyshtandyru dәrisin satyp alady da, balalarymen birge ólmekshi bolady. Ýige kirse, eki úly әlgi tozyghy jetken kórpege kirip, egiz qozyday qatarlasyp jatyp úiyqtap qalypty. Ol ýlken úlynyng bas jaghynda túrghan qaghazdy kóredi. Qaghazda bylay dep jazylghan eken: «Sheshe, jazyp ketkeniniz boyynsha búrshaqty baptap qaynattym, búrshaq ezilgende dәmdendirgish qúidym, keshke bauyryma bersem, «ashy eken» dep jey almady, ol salqyn sugha nan shylap jep, jatyp qaldy. Sheshe, búghan renjimeniz, mening búrshaqty múqiyat qaynatqanyma seniniz, men pisirgen búrshaqtan bir tal tatyp kórinizshi, tanerteng qansha erte bolsa da, keterinizde meni oyatyp, búrshaq qaynatu әdisin taghy bir ret ýiretiniz! Býgin qatty sharshaghan shygharsyz, sizding biz ýshin mihnat tartyp jýrgeninizdi bilemin, sizge raqmet, densaulyghynyzdy kýtiniz, jaqsy jatyp jәili túrynyz!».

Anasynyng kóz jasy erik bermey, jylap otyr, búrshaq jedi, «balalarym qarshaday bolsa da, menimen birge ómir qiyndyghyn qaysarlyqpen qatar kóterip jýr-au» dep oilady… Sóitip, әu bastaghy ólmek bolghan niyetinen ainyp, ómirge degen senimi arta týsip, balalarymen birge tirshilik etuge bel baylaydy…

Búrshaq salghan dorbany ústap kórgen edi, bir tal búrshaq qalghan eken. Ony úlynyng jazghan qaghazyna orap, boytúmar etip moynyna taghyp aldy.

…Arada birneshe jyl óte shyqty. Aghayyndy ekeui eseyip-erjetip, sheshesi armandaghanday azamat bolyp, manday aldy institut bitirip, jaqsy qyzmetke ornalasty.

Al, anasy qazirge deyin birtal búrshaq pen ýlken úly jazghan qaghazdy moynynan tastap kórgen emes.

Qytay tilinen tәrjimalaghan

Álimjan Áshimúly

Abai.kz