Qazaqstandyq tólem úiymdarynyng qyzmetkerleri QR Parlamenti Senatynda qaralyp jatqan zang jobasynda «Birynghay esepke alu jýiesi» turaly normany alyp tastau ýshin senatorlargha 5 mynnan astam ótinish jazdy.

Tarlan Payments ónimderin damytu jónindegi diyrektor Nikolay Bykovskih «QR keybir zannamalyq aktilerine oiyn biznesi, lotereyalar jәne lotereya qyzmeti mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» zang jobasyna engizilgen «Birynghay esepke alu jýiesi» (búrynghy «stavkalardy esepke alu ortalyghy») turaly normanyng tólem úiymdarynyng naryghyn nelikten sonshalyqty dýrliktirgenin aityp berdi.

– Men jәne mening әriptesterim ýshin «Birynghay esepke alu jýiesi» (BEJ) zang jobasynda payda boluy elimiz shynayy bәsekelestikti qoldaytynyn eskersek, búl ýlken soqqy. Eger naryqta jeke monopolist payda bolsa jәne qazir ondaghan bank men tólem úiymy úsynatyn funksiyalardy jabatyn bolsa, búl «sybaylas jemqorlyq deldalynyn» payda boluyna әkeledi. BEJ Últtyq bank nemese QMA siyaqty qarjy retteushisining emes, turizm jәne sport ministrligining basqaruymen júmys isteydi.

– BEJ-ding turizm jәne sport ministrligining basqaruymen júmys isteui qate ma?

– Tólem úiymdarynyng naryghy - búl innovasiyalyq әzirlemeler men IT-ónimder shoghyry bar qarjylyq tehnologiya, búl Qazaqstannyng barlyq qarjy salasynyng damuynyng ozyq ýlgisi. Tipti, elding maqtanyshy. Turizm jәne sport ministrligi endi tólemdi әzirleumen ainalysady dep kim shygharyp otyr? Sheneunikter ózine qatysy joq iske aralasyp otyr әri ondaghan jyl boyy qalyptasqan dýniyeni búzady.

– BEJ-ding payda boluy qazaqstandyq tólem úiymdary naryghyna naqty nemen qauip tóndirui mýmkin?

– Qysqasha aitsaq, BEJ engizilse, tólem úiymdaryna ainalysatyn sharua qalmaydy. Al biznesti damytatyn adam retinde men de eshtene damyta almaymyn. Árbir tólem úiymynyng óz ónimi bar ekenin týsininiz. Terminal jelileri alsaq, búl ýnemi ayaqtan tozyp jýretin biznes, elding shalghay aimaghyna baryp, búzylghan terminaldargha qyzmet kórsetu kerek. Búl rette, terminal sporttyq bәs tiguge ghana emes, sonymen qatar kommunaldyq qyzmetke aqy tóleu, úyaly baylanys qyzmetin toltyru, biylet satyp alu jәne t.b. servister alany. Eger odan paydaly qyzmetti alyp tastasaq, býkil jelini ústap túru mýmkin emes. Biznesti damytu turaly aitpaghannyng ózinde kommunaldyq qyzmetke nemese qoghamdyq kólikke aqy tóleu arqyly jelini qamtamasyz etetin komissiyany tabu mýmkin emes.

– Yaghni, BEJ boyynsha norma zang jobasyna osynday kýide qabyldanghan jaghdayda, býkil tólem úiymdary naryghynda qyzmet kórsetu salasyna әser ete me?

– Tólem terminaldarynyng tiyimsiz jelisine qyzmet kórsetip, aqyr sonynda osy negizgi ónimnen aqsha tabugha bolady. Azyq-týlik sebetinde joghary marjaly qyzmet bolsa әriyne, jaqsy. Eger joghary marjaly ónimderdi alyp tastasaq, onda biznes aqsha әkelmeydi. Qaytalap aitamyn, búl jýie, tólem úiymdary naryghyndaghy ózara is-qimyl algoritmderi ondaghan jyl boyy qalyptasqan, biz sifrlandyrugha úzaq әri tabandy týrde qoljetkizdik, Sifrlyq damu, innovasiyalar jәne aerogharysh ónerkәsibi ministrligining tarapynan ýlken júmys atqaryldy. Al qazir bizde búl qyzmetti damytugha mýmkindik bar kezde, ony túqyrtsaq, tamyryna balta shabamyz... Meninshe, elimizde kóptegen naryq monopoliyadan alystap barady. Múnyng úzaq әri kedir-búdyrly ekeni týsinikti, biraq búl dúrys jol. Salauatty bәsekelestik әrbir adamnyn, subektinin, jeke túlghanyn, zandy túlghanyng tandau erkindigi syndy eng manyzdy qúndylyqty tudyrady. Birqatar balamasy bar tólem úiymdarynyng qyzmetin paydalanu әldeqayda jaqsy. Balama joq kezde az nәrsening ózine kelisuge mәjbýrmiz. Búl elding qarjy jýiesining qúldyrauyna aparatyn jol.

– Sizding aqparatynyz boyynsha, tólem úiymdarynyng qyzmetkerleri BEJ boyynsha normany ýshinshi oqylymda qabyldaudy toqtatu maqsatynda senatorlargha bes mynnan astam hat joldady. Nelikten búl norma naryqta sonshalyqty dýrbeleng tudyrdy?

– Qúrmetti senatorlar! Ýkimet BEJ engizu turaly sheshimimen tólem úiymdary salasyn túqyrtady. Biz sizderden zanda BEJ normasynyng payda boluyna jol bermey, bir ghana sheshim arqyly býkil salany aman-esen alyp qaluynyzdy súraymyz.

Abai.kz