Qazaq audarmasynyng jana kókjiyegining baghy qyrghyz, ózbek audarmasymen tize qosqanda ghana ashylady!

AI zamanynda bir adamnyng ghana audarma jasauy mýmkin bolmay qaldy. Mysaly BÚÚ úiymynyng resmy 6 tili bar desek, osynyng ishinde ispan, orys, qytay, arab jәne fransuz tilderi aghylshyn tilindegi tolassyz engen terminder men týsinikterding shanyna kómilip qalsa, bizding orys tilining qúshaghynda túnshyqqan tilimiz ne kýide!?

IYә, qazaq audarma dese, kórkem әdebiyet dep úghady. Búl gumanitarlyq baghyttaghy audarma týrining bir bólshegi ghana ekenin úghynbaydy.

Búryn әlemdi oryssha oqyp, oryssha úghynghan Ortalyq Aziya elderining ghylymy tili shyqqan joq. Ghylymi, kәsiby hәm sayasiy-qoghamdyq audarma salasy betimen ketti. Betimen ketti degenimiz naryqqa beyimdelmey, biylikting bergen aqshasyn at tóbelindey toptyng audarma salasy boyynsha iygerui bylayghy júrttyng tóbe shashyn tik túrghyzatyn audarmalardy ózbekke, qyrghyzgha hәm qazaqqa syilap ýlgerdi.

Búnyng sebebi Ortalyq Aziya elderinde Jazushylar Odaghy siyaqty derbes Audarmashylar odaghynyng joqtyghynan dep bilgenimiz jón. Kez kelgen ghylymy hәm kәsiby audarma jasalmas búryn audarylatyn kitapta úshyrasatyn terminderding tizbesi jasalyp, olardy últ tiline beyimdeu dayyndaghy belgili bir ortada talqygha salynyp, mamandardyng pikirleri nazargha alynady. Mine, sodan keyin baryp qana alghashqy «qara audarma» jasalynyp, ol tiyisti maman redaktorlardyng «aq audarmasy» ýshin belgili bir kәsiby ne ghylymy ortanyng ýstinen jónge keltirip qarap shyghuyna beriledi.

Al, qazaq, qyrghyz jәne ózbekte bәri kerisinshe, audarghan adam atyn batpityp qoyyp, ýlken bir dýnie bitirgendey ne qazaq, ne ózbek, ne qyrghyz úqpaytyn qoyyrtpaqty JOO men orta bilim salasy ýshin  tabystay salady da, ishing bilisn әluәilatyp qarap qana otyrady.

Tipti Google audarmamen kósilte salatyn qasqalar da biylik bólgen aqshanyng qyzghyn ter tókpey qaltagha basugha kiristi.

Búl kelensizdikten shyghudyng bir ghana joly bar – audarmashylar men redaktorlar alqasynan túratyn transúlttyq (qazaq, ózbek jәne qyrghyzgha ortaq) audarmashylar odaghyn qúru. Tili jaqyn ýsh últtyng terminge qatysty birin-biri oqy almauy bolashaqta ýlken tildik alshaqtaugha úryndyrady.

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz