JI: 2030 jylgha deyin Qazaqstandy ne kýtip túr?

Ekonomikalyq strategiya: Ártaraptandyru jәne innovasiya.
Maqsat: Shiykizat sektoryna tәueldilikti azaytu jәne joghary tehnologiyalyq ekonomikagha kóshu.
Negizgi qadamdar: IT sektorynyng damuy: IT habtaryn qúru, startaptar ýshin salyqtyq jenildikter, halyqaralyq investisiya tartu.
Ónerkәsiptik janghyrtu: Mashina jasau, biotehnologiya, farmasevtika jәne nanotehnologiyany damytu.
Auyl sharuashylyghyn damytu: Agrotehnologiyalardy, robototehnikany engizu, eksportty keneytu.
Jasyl energiyagha kóshu: JIÓ-degi múnay men gaz ýlesining tómendeui, jel jәne kýn elektr stansiyalaryn damytu, sutegi otynyn óndiru.
Shaghyn jәne orta biznesti damytu: Salyq jýiesin onaylatu, jenildikti nesiyeleu.
Sayasy modernizasiya: túraqtylyq pen reformalardyng tepe-tendigi.
Maqsat: Ashyq jәne tiyimdi basqaru jýiesin qúru.
Negizgi qadamdar: Memlekettik basqaru reformasy: biylikti ortalyqsyzdandyru, jergilikti ózin-ózi basqarudy nyghaytu.
Demokratiyanyng damuy: Parlamentting rólin arttyru, budjetke qoghamdyq baqylau. Memlekettik qyzmetterdi sifrlandyru: JY engizu, ýkimettegi blokcheyn jәne avtomattandyru.
Sybaylas jemqorlyqqa qarsy sayasat: Memlekettik satyp alulardaghy ashyqtyq, lauazymdy túlghalardyng jauapkershiligin arttyru.
Áleumettik damu jәne ómir sýru sapasy
Maqsat: Ómir sýru dengeyin kóteru, bilim beru jәne densaulyq saqtau.
Negizgi qadamdar: Bilim beru reformasy: bilim berudegi sifrlyq tehnologiyalargha kóshu, әlemdik dengeydegi uniyversiytetterdi damytu, STEM pәnderine basa nazar audaru.
Bolashaq medisinasy: Diagnostikada JY engizu, farmasevtikany damytu, telemedisinany qoldau.
Aqyldy qalalar: Túrghyn ýi-kommunaldyq sharuashylyghyn sifrlandyru, qoghamdyq kólikti damytu, qoljetimdi túrghyn ýy salu.
Áleumettik tendik: Eng tómengi jalaqyny arttyru, enbek jaghdayyn jaqsartu, kedeylikti azaytu.
Qazaqstan jahandyq sayasatta
Maqsat: Aymaqtyq kóshbasshy jәne halyqaralyq arenada manyzdy oiynshy bolu.
Negizgi qadamdar: Syrtqy sayasattaghy tengerim – EO, AQSh, Qytay, Týrkiya jәne Ortalyq Aziya elderimen yntymaqtastyq.
Kólik infraqúrylymyn damytu: Temir joldar men avtomobili joldaryn janghyrtu, Aqtau portyn damytu.
Halyqaralyq tehnologiyalyq aliyanstargha qatysu: Investisiya tartu, JY jәne finteh salasyndaghy birlesken zertteuler.
Nәtiyje: Qazaqstan 2030
* Kýshti, joghary tehnologiyaly ekonomika.
* Joghary ómir sýru dengeyi jәne sapaly medisina.
* Móldir jәne tiyimdi memlekettik basqaru.
* Qazaqstan – Ortalyq Aziyadaghy innovasiyalar men tehnologiyanyng ortalyghy.
Búl ssenariy órshil reformalardy, investisiyalyq jәne sayasy erik-jigerdi qajet etedi. Biraq ol jýzege assa, Qazaqstan aimaqtaghy eng tabysty elderding birine ainala alady.
Kerimsal Júbatqanov,
tarih ghylymdarynyng kandidaty, S. Seyfullin atyndaghy Qazaq agrotehnikalyq zertteu uniyversiytetining dosenti
Abai.kz