29 mamyrda Qazaqstan Preziydenti Qasym-Jomart Toqaev Katardyng «Ál-Jazira» telearnasyna ekskluzivti súhbat berdi. QazAqparat súhbattyng negizgi ýzindilerin úsyndy. Súhbat osy aptada ótip jatqan jәne Qazaqstannyng aimaqtaghy róline dýniyejýzilik qoghamdastyqtyng nazaryn taghy bir ret audaryp otyrghan Astana halyqaralyq forumyna oraylastyryldy.

Toqaevtyng aituynsha, «Jana Qazaqstan» baghdarlamasy iske qosylghannan bergi ýsh jyl ishinde el syrtqy kýizelisterge tap bolsa da, aitarlyqtay jetistikterge jetti. «Biz senimdi týrde algha jyljyp kelemiz, degenmen búl ýderis, әriyne, kýrdeli bolyp qala beredi, óitkeni reformalar barysyna Qazaqstannan tys jerde bolghan kóptegen oqighalar әser etti. Mening oiymsha, búl qarapayym emes. Biz shynshyl jәne pragmatikalyq boluymyz kerek. Biraq sonymen birge reformalardy jýzege asyruda batyl boluymyz kerek. Sondyqtan da kýn tәrtibinde túrghan maqsattargha jetude tabandylyq tanytu kerek dep aitamyn. IYә, reformalar jýrgizilude jәne olar ong nәtiyje berude», - dedi Preziydent.

Qazaqstan Preziydentining aituynsha, elimiz syrtqy sayasatyn reformalauda. «Óitkeni búl óte konservativti qúbylys. Biraq búl rette, әriyne, elimizden tys jerde bolyp jatqan oqighalardy eskeru qajet. Qazaqstan Euraziyadaghy, әsirese Ortalyq Aziyadaghy túraqtylyq pen qauipsizdikting tiregi bolyp tabylady. Biz әu bastan-aq iri derjavalarmen, onyng ishinde kórshilerimizben qarym-qatynasta salmaqty sayasat jýrgizip, sonymen birge últtyq mýddeni kózdep kelemiz. Sondyqtan syrtqy sayasat vektory ózgerip jatyr dep aitpas edim. Orta dәlizdi aitqanynyz dúrys. Biz kólik baghyttaryn әrtaraptandyrugha basymdyq berip otyrmyz. Búl túrghyda Transkaspiy kólik baghyty erekshe manyzgha iye. Ózderiniz biletindey, biz «Bir beldeu, bir jol» bastamasynyng belsendi qoldaushysy bolyp qala beremiz. Ony alghash ret 2013 jyly Qazaqstannyng elordasy Astanada QHR Tóraghasy Sy Szinipin jariyalaghany kezdeysoq emes», - dep atap ótti Qazaqstan basshysy.

Sonday-aq ol múnay tasymaldaudyng balama baghyttary mәselesine de toqtaldy. «Resey Qazaqstannyng strategiyalyq әriptesi, bizding jaqyn kórshimiz jәne odaqtasymyz ekenin este ústauymyz kerek. Biz Reseymen әlemdegi eng úzyn shekaramyz. Búghan qosa, biz Reseyge strategiyalyq әriptesimiz retinde senemiz, atap aitqanda, biz KTK-gha senemiz. Kýni keshe men preziydent Putinmen telefon arqyly sóilestim, moyyndaymyn, biz KTK-gha qatysty mәselelerdi talqyladyq. Men KTK Qazaqstan múnayyn Resey arqyly Europa naryghyna jәne odan tys jerlerge tasymaldaudyng jaqsy qúraly retinde qyzmet etetinine senimdimin», - dedi Toqaev.

Onyng aituynsha, Qazaqstan Ukrainada bolyp jatqan oqighalardy jәne Resey men Ukraina arasyndaghy әskery qaqtyghystyng tabighy resurstar jәne olardy halyqaralyq naryqqa eksporttau salasyndaghy bizding strategiyalyq josparlarymyzgha tiygizetin әserin mindetti týrde eskeredi.

«Sonymen birge biz Reseymen strategiyalyq seriktestikke nyq senemiz. Degenmen, búl biz tek bir kóliktik baylanysqa nemese baghytqa júmyldyq degendi bildirmeydi. Sondyqtan Baku-Djeyhan qúbyryn, Orta dәlizdi jәne basqa da baghyttardy atap ótkeniniz dúrys. Biraq eger múnaydy shetelge tasymaldau nemese eksporttau kólemi turaly aitatyn bolsaq, basymdyq әli de KTK-gha beriledi jәne berilui kerek», - dedi Preziydent.

Qasym-Jomart Toqaev әlemdik tәrtip taqyrybyna da toqtaldy. Oghan Qazaqstan kópjaqtylyqtyng halyqaralyq jýiesin qoldauda orta derjavalardyng rólin kýsheytu qajettiligine senimdi dep sanaugha bola ma degen súraq qoyyldy. «Mýldem. Men kópjaqtylyqtyng manyzdylyghyna tereng senimdimin jәne orta derjavalar planetada beybitshilik pen qauipsizdikti qamtamasyz etude kóbirek ról atqaruy kerek dep esepteymin», - dedi ol.

Onyng aituynsha, BÚÚ Qauipsizdik Kenesi kýrdeli daghdarysqa tap boldy: onyng negizgi halyqaralyq mәselelerdi sheshuge ókilettigi de, erik-jigeri de jetispeydi. «Sondyqtan men Qazaqstan siyaqty orta derjavalar negizgi halyqaralyq problemalardy sheshu men sheshude manyzdyraq ról atqaruy kerek dep esepteymin. Qazaqstan Birikken Últtar Úiymyn reformalaudy jaqtaydy. Úiym alghash qúrylghan kezde onyng qúramyna 51 memleket kirdi. Búl BÚÚ-nyng negizin qalaushy elder boldy. Qazir Úiymnyng 193 mýshesi bar», - dedi Toqaev.

Kórip otyrghanymyzday preziydentimiz Qazaqstannyng reformalary, syrtqy sayasaty jәne basymdyqtary turaly jaqsylap týsindirip berdi.

Kerimsal Júbatqanov, tarih ghylymdarynyng kandidaty, S. Seyfullin atyndaghy Qazaq agrotehnikalyq zertteu uniyversiytetining dosenti

Abai.kz