Erlan Sairov. «Túlgha. Sayasatshy. Últtyq kóshbasshy»
Jaqynda sayasat ghylymdarynyng doktory, «Núr Otan» HDP birinshi orynbasary Darhan Kaletaevtyn «Qazaqstan - bolashaqqa úmtylghan el. Últtyq kóshbasshynyng faktory» atty kitaby jaryq kórdi.
Qazirgi tanda Elbasynyng qyzmeti men ómiri jayly kitaptarmen bireulerdi tang qaldyru әriyne qiyn. Alayda, atalghan kitaptyng jóni bólek. Sebebi búl kitap ghylymy qúndylyghymen qatar, qazirgi zamanghy sayasy kóshbasynyng jana fenomenin ashyp otyr.
Avtor ýlken faktologiyalyq materialdar negizinde, osy fenomendi tolyqtay asha otyryp, Qazaqstannyng birinshi Preziydenti Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyng iri masshtabtaghy túlgha ekendigin әigilep qana qoymay, Elbasyn Qazaqstandy Qazaqstan etken, qazaqtardy sayasy últ jasaushy túlgha retinde tolayym kórsete bilgen.
Osy uaqytqa deyin Preziydent jóninde kóptegen avtorlar jazdy.Olar da Preziydentting san-salaly qyzmetin jan-jaqty qyryn asha bildi. Mysaly: jazushy jәne jurnalist G.Tolmachev, Preziydent Kenesining bastyghy M.Qasymbekov, akademik S.Satybaldiyn, britan sayasattanushysy D.Aytken, reseylik Roy Medvedev jәne t.b.
Darhan Kaletaev - ol jana tolqyn jas úrpaqtyng ókili. Darhan Amanúlynyng «Qazaqstan - bolashaqqa úmtylghan el. Últtyq kóshbasshynyng faktory» kitaby Elbasynyng halyq aldyndaghy mereyi men qyzmetinde jan-jaqty jetken jetistikterine tolyqtay taldau berilgendigimen erekshelenedi.
Jaqynda sayasat ghylymdarynyng doktory, «Núr Otan» HDP birinshi orynbasary Darhan Kaletaevtyn «Qazaqstan - bolashaqqa úmtylghan el. Últtyq kóshbasshynyng faktory» atty kitaby jaryq kórdi.
Qazirgi tanda Elbasynyng qyzmeti men ómiri jayly kitaptarmen bireulerdi tang qaldyru әriyne qiyn. Alayda, atalghan kitaptyng jóni bólek. Sebebi búl kitap ghylymy qúndylyghymen qatar, qazirgi zamanghy sayasy kóshbasynyng jana fenomenin ashyp otyr.
Avtor ýlken faktologiyalyq materialdar negizinde, osy fenomendi tolyqtay asha otyryp, Qazaqstannyng birinshi Preziydenti Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyng iri masshtabtaghy túlgha ekendigin әigilep qana qoymay, Elbasyn Qazaqstandy Qazaqstan etken, qazaqtardy sayasy últ jasaushy túlgha retinde tolayym kórsete bilgen.
Osy uaqytqa deyin Preziydent jóninde kóptegen avtorlar jazdy.Olar da Preziydentting san-salaly qyzmetin jan-jaqty qyryn asha bildi. Mysaly: jazushy jәne jurnalist G.Tolmachev, Preziydent Kenesining bastyghy M.Qasymbekov, akademik S.Satybaldiyn, britan sayasattanushysy D.Aytken, reseylik Roy Medvedev jәne t.b.
Darhan Kaletaev - ol jana tolqyn jas úrpaqtyng ókili. Darhan Amanúlynyng «Qazaqstan - bolashaqqa úmtylghan el. Últtyq kóshbasshynyng faktory» kitaby Elbasynyng halyq aldyndaghy mereyi men qyzmetinde jan-jaqty jetken jetistikterine tolyqtay taldau berilgendigimen erekshelenedi.
Búl kitapta Núrsúltan Nazarbaevtyng sayasatshy ghana emes, memleketting negizin salushy, últtyq kóshbasshy retindegi jana metabasbaldaqqa kóterilgeni turaly bayandalady. Elbasynyng atqaryp jatqan qyzmetining nәtiyjesinde, Qazaqstan әlemning ozyq elderining qataryna qosyldy, qazaqtar XXI ghasyrdyng tegeurini men talabyna say sayasy últ bolyp qalyptasa bildi.
Basqa últ ókilderi qazaqtardy toptastyrushy, memleket qúrushy últ retinde moyyndady.
Qazaqstan investisiyalar tartu boyynsha TMD elderi arasyndaghy Reseyden keyingi ekinshi orynda. Bizding el songhy 20 jylda órkeniyetter men mәdeniyetterdi jaqyndatushy dialog alanyna ainaldy. Arabtar men izrailidikter sonday-aq Ýndi jәne Pәkstan ókilderining arsyndaghy keshendi kelissózder de Elbasynyng ara aghayyndyq etuimen Qaaqstanda ótti.
Qazaqstannyng týrli mәdeniyet pen últ ókilderi qarym-qatynas jasay alatyn alangha ainaluy ýshin Preziydent qolynan kelgenning bәrin jasauda. Osy aitylghandardyng bәrine osylardan artyq dәiek keltiruding qajeti shamaly shyghar?
Birinshi jәne ekinshi dýniyejýzilik soghystyng aralyghynda әlem әdebiyetinde «joghalghan úrpaq» degen fenomen payda boldy.
«Joghalghan úrpaq» - búghanasy bekimesten búryn shym-shytyryghy, shúghyl belesteri kóp ómir jolyn keship ótuge tiyisti jalantós úrpaq.
1960-70- shi jyldary qazaq elinde dýnie esigin ashqan buynnyng da «joghalghan úrpaq» sekildi qily zamannyng qylsha shatqalynan ótuine tura keldi. Sol buynnyng jarqyn ókili Darhan Kaletaevqa da ótken ghasyrdyng 90-shy jyldary onay tiygen joq. Eski biylik instituttary, eski qúndylyqtar men dәstýrler keyinge ysyrylyp, al jana qúndylyqtar bolsa әli qalyptasyp ýlgermegen kezeng edi. Osy úrpaqqa әlemdik dengeydegi әleumettik-ekonomikalyq, sayasy sunamiyler men ózgeristerdi, sanadaghy silkinister men dýmpulerdi bastan keshe otyryp azamat bolyp qalyptasudyng mindeti jýkteldi. Sóitip zamananyng aqjal tolqynynda ósken jastardyng aldy Últ kóshbasyshysy jayyndaghy kitaptyng avtory bolyp jatsa, búl eng bastysy 70-shi jyldardaghy úrpaqtyng qalyptasqandyghyn dәleldeytin faktor.Olar Elbasynyng jetekshiligimen belsendi sayasy kýsh retinde buyn bekitip, tereng qoghamdyq kózqaras pen mәdeny sana-sezimning tolquy tarihta tanbalanghan ólara kezendi jenip shyqty.