Ghajayyp aqyn Ghafu Qayyrbekovting shygharmashylyq kelbetin qanday emblemamen beyneleuge bolady? Óz basym onday qajettilik tughan jaghdayda kóp oilanbay-aq, parlap samghap bara jatqan qanatty túlpardyng keskinin tandaytyn shygharmyn. IYә, Pegas beynesine poeziyadaghy ghana emes, býkil ónerdegi, jalpy ómirdegi daralyq sipattarynyng bәri syiyp ketpey me?..

Ghafekeng aryndy arghymaqtar taqyrybyn ózi de talay quzaghan. Kóz úshynda salqar saqaranyng aq saghymynan ýzilip shyqqan bir shumaqtay búldyrap, aghyndap, zulap kele jatatyn jýirikter jayynda qanshama jazghan.

Bizding buynnyng bir baqyty – ara-túra sol Ghafu aqynday alyptardyng qolyn alyp, alqaly jiyndarda qasyna otyryp, keyde, tipti, erkelep, әzildeskimiz kelip jýrgendigimizde me eken...

Sonau toqsanynshy jyldardyng basynda respublikalyq «Jas alash» gazetining tilshisi retinde belgili qayratkerlerge, tanymal sayasatshylargha, óner adamdaryna, aqyn-jazushylargha tapsyrys beretinimiz eske týsedi. Birde osy Ghafu Qayyrbekovting ýiine telefon shalyp, «zakaz» úsyndyq.

– Ghafu agha, bizding gazetke shaghyn maqala jazyp berseniz degen ótinishimiz bar.

– Taqyrybyng ne?

– Býgingi dәuir. Formasiyalar auysqan tústaghy týrli әleumettik-ekonomikalyq, psihologiyalyq hal-ahual. Myng ólip, myng tirilgen qayran qazaqtyng kýrdeli kezeng auyrtpalyghyn qabyldauy. Bolashaqqa dayarlyghy. Endi ne istep, ne qoyamyz? Eldikti qalay saqtaymyz? Búl baghytta últtyng sezimtal barometri ispettes aqyn-jazushylardyng róli degendey...

– E-e, jón, jón.

– Arasynda qoghamnyng bir mýshesi retinde óz jýrek syrynyzdy qosyp otyrsanyz da artyq bolmas.

– Jón. Týsindim. Aytpaqshy, neshe jolgha josparlaysyng o maqalany?

– Ýsh jýz, tórt jýz jolgha syisa keremet bolar edi.

– Jaqsy. Songhy sroging qanday, qashan bitiruim kerek ony? – dep súraydy.

Sondaghy bizding de «arsyzdyghymyzda» shek joq, qazir oilasam, tipti, ynghaysyz, ataqty shayyrdyng bizsiz de kýndelikti basynan asyp jatatyn manyzdy sharualarymen eseptesip jatpastan:

– Endi... Bes-alty kýn jetip qalar, – deymin betim býlk etpey.

Ghafekeng kenkildep kýledi.

– Ói, uaqytty sәpsim qysyp jiberding ghoy! («Sәpsim» – oryssha «sovsem» degeni). Qossayshy taghy bir-eki kýn!

– Jaraydy, segiz kýn-aq bolsyn.

Trubkadan aqynnyng mәz bolghan dausy estiledi.

– Meyli. Kóreyik jaghdaygha qarap...

«Úlyq bolsan, kishik bol!» degen osy ma eken deymin ghoy... Býginderi... O kezde kóp nәrseni angharmappyz.

«Asqar taudyng biyiktigin bayqau ýshin alystan qarau kerek» demekshi, uaqyt ozghan sayyn bajaylasaq, Ghafekender naghyz úly túlghalar eken!

Qazir jas jurnalister bizge de dәl solay tapsyrys berse, isting bәrin bir, qyryp, japyryp tyndyryp jýrgendey, «shybyq tiymes, shynq eter» demekshi: «Oybay, ainalayyn, mazalay kórme! Ózimning de múrnyma su jetpey jýr!» – dep baj ete týsuimiz mýmkin. Múndayda Ghafu aghalardyng әlgindey kendigine, kemeldigine tamsanbaghanda qaytesin.

Sonau tústarda o kisining «Qazaq Ádebiyeti», «Júldyz», «Egemen Qazaqstan» basylymdarynda óleninen, prozasynan bólek qanshama maqalalary, oi-tolghaulary búrqyrap shyghyp jatatynyn kórip jýremiz.

Býgin kózge ilikken keybir ghana maqalalaryn atasaq: «Almatyda kóshesi bar Gogolidin» (Almaty qalasynyng býgini men bolashaghy turaly). – «Qazaq Ádebiyeti», 04.03.1988. «Isa turaly anyz». – «Qazaq Ádebiyeti», 03.08.1990. «Maghjan turaly oi». – «Qazaq Ádebiyeti», 13.08.1993. «Sabyr týbi sary altyn» (Bir kitapqa resenziya). – «Qazaq Ádebiyeti», 24.12.1993...

Al anau Maghjan, Isa syndy túlghalardyng portretteri birinen keyin biri ýzdiksiz jasalyp jatady. Qarap otyrsaq, Ghafu qalamynan әr kezderi Mahambet, Ybyray Altynsariyn, Aqan seri, Abay, Sәken Seyfulliyn, Iliyas Jansýgirovten bastap, Sәbit Múqanov, Jaqan Syzdyqov, Ghabit Mýsirepov, Ghabiyden Mústafiyn, Núrhan Ahmetbekov, Beysenbay Kenjebaev, Hasen Ózdenbaev, Ábu Sәrsenbaev, Músa Jәliyl, Sattar Erubaev, Ghaly Ormanov, Hamza Esenjanov, Múhamedjan Qarataev, Qasym Toghyzaqov, Qasym Amanjolov, Ghabdol Slanov, Iliyas Omarov, Múqan Tólebaev, Qalijan Bekhojiyn, Dihan Ábilev, Hamit Erghaliyev, Qaynekey Jarmaghambetov, Qasym Qaysenov, Júban Moldaghaliyev, Jappar Ómirbekov, Mәriyam Hakimjanova, Syrbay Mәulenov, Berqayyr Amanshiyn, Iztay Mәmbetov, Balemer Sahariyev, Shәmil Múhamedjanov, Tóleujan Ismayylov, Sherhan Múrtaza, Saghy Jiyenbaev, Bekejan Tilegenov, Júmeken Nәjimedenov, Orazbek Sәrsenbaev, Ábish Kekilbaev, Seyit Kenjeahmetov, Qoghabay Sәrsekeev, Dýisenbek Qanatbaev, t.b. turaly shygharmashylyq beyneler tuyndapty. Jәne búlar jay ghana «dejurnyi» dýniyeler emes, avtordyng әrbir keyipkerin týbegeyli zerttep, әbden bilgen, tereng de, tartymdy, osynau adamdargha qoyylghan bir-bir eskertkish derliktey, әrqaysy kesek enbek ekenin bayqaysyz.

Mysaly, jazushy Tәken Álimqúlov jayyndaghy sonday bir esseden qysqasha ýzindi keltireyik: «Men Tәkendi sol kýnderde tanydym. Jinalyp, kýndiz be, týnde me – bәri maghan óleng aittyratyn, dombyra tartqyzatyn. Keyde aitysyp ta qalatynbyz. Búlar menen kóp ýlken, keybiri maydannan kelgender ghoy. Osylardyng ishinde maghan Tәkeng birtýrli suyqtau, tәkabbarlau, ózgelerden oqshaulau kórinetin. Oqyghan-toqyghany da moldau, eresekteu sekildi edi. Keyin bildim, rasynda da, solay eken. Qasymnan songhy mening әulie tútatyndarym osylar edi. Áli kýnge olardy qatty syilaymyn, eshbirine qatty aityp, ne aldyn kesip kórgenim joq. Búl tym erte, jastay syilasyp, jaqsy kórip ketkendikten bolady eken. (Qazir taptyrmaytyn, óte siyrek qúbylys. Q.M.). Qasym ýiinde biz úzaq otyryp, týnning bir uaghynda oralyp kele jatamyz. Osynday týnning birinde, saghat eki-ýshter shamasy bolar, Tәkeng ekeumiz Pugasov kópirining ýstimen kele jatqanbyz. Menen on jastay ýlken Tәken: – «Áy, bala, – dedi maghan, – artyna jaltaqtamay jýr, myna kópirding asty – ylghy úry-qary, búzyqtar jýretin jer, qorqyp kele jatqanyndy bilip qoysa ondyrmaydy». Biraz ýnsizdikten keyin:

– Qasym ghajap aqyn ghoy, ә? Qúday keudesin núrgha toltyrghan adam. Áuliye, – dep toqtady. Men basymdy iyzeymin, qaranghyda ol ony qaydan kórsin.

– Al endi bir nәrse aitayyn, tiri bolsang kórersin, men Qasymnan da myqty bolamyn, – dep qadap aitqanday boldy. Múnysyna men qatty tanyrqadym, әri únatynqyraghan da joqpyn.

– E, sen balasyng ghoy, Qasymdy kemsitsen, әkendi kemsitkendey kóretining dúrys. Men sen qayter eken dep edim, jaghdayyndy aitpasang da týsindim. Biraq osy sózim esinde bolsyn, әrqashanda ózindi myqty bolamyn dep qayrau kerek!

Sodan song men onyng әdebiyettegi qadamyn qanshama jyl baqylap jýrdim. Almatyda da, Mәskeude de jiyi-jii kezdesip jýrdik qoy. Biraq qoyan-qoltyq, jekelegen jaghdaylarda jaqyn kelgen emespin. Ol óte bilimdi adam edi, oryssha-qazaqsha ersili-qarsyly sóiley de, jaza da biletin. Sol kýnderding ózinde әdeby bilim jóninde Múhan, Ghabendermen shendesuge jarar edi. Kóp jaghdayda onyng syndaghy erekshe talanty, tanyghyshtyghy men sezimtaldyghy júrtty bas iydiretin. Maghan onyn, әsirese, janynyng seriligi, oiynyng erkin, batyldyghy únaytyn. Onyn, bәlkim, әri jazushy, әri adam ekendigi ózine, birtýrli, dýniyeni óz basynan әmanda tómen qoyatyndyghy, tәrki dýniyening bәrin uaqytsha kórip, bar qyzyghyn kórip qalu, emin-erkindikti ardaqtau prinsiypi qyzyqtyratyn. Ol Abay turaly «Júmbaq jan» degen kitap jazghanda, men oiladym: «Osynyng ózi de júmbaq jan» dep»... (Qayyrbekov Gh. Alys ta jaqyn jaghalau. (Ekinshi kitap) – Almaty: «Bilim» baspasy, 2006. – 218-b.)

Osyndayda aqyn Jarasqan Ábdirәshting Ghafu Qayyrbekov turaly:

Teledidardy ashyp qalsang – Ghafeken,

Radiony basyp qalsang – Ghafeken!

Jurnaldardy paraqtasang – Ghafeken,

Gazetterdi qarap qalsang – Ghafeken!

Dunay boylap aralasang – Ghafeken,

Duman-toygha bara qalsang – Ghafeken!

«Myna bireu onashalau kafe eken»

dep kirip em...

Múnda da otyr Ghafeken!.. –

degen epigrammasy oigha oralady.

Múnyng bәri әzil siyaqtanghanymen, shyndyqqa әbden oraylasady. Aqyndy teleradio qyzmetkerlerining de jii shaqyru sebebin jaqsy týsinemiz. Arasynda týrli әdeby keshter, kezdesuler ótip jatady. Sonday jiyndarda qara sózde de des bermeytin keremet sheshen Ghafekennin: «O kezde myna Syraghang bar!» – dep qoyyp, qos qolyn qomdap, qonyr barqyn dauysy sәl qyryldanqyrap, shabyttana buyrqanyp, aghyl-tegil aqtarylyp estelik aitqanda, aiyzyng qanyp, qyzyqty bir zamanalar qoynauyna sýngip ketkendey kýy kesher en. Ondayda kómeyinen aq óleng tógilip otyrghanday, tyndaushysyn eriksiz elitip, baurap alady. Búl ýshin myqty este saqtau qabyleti men eresen jýrek quaty, kól-kósir bilim, mol tәjiriybe qajet ekeni mәlim. (Ghafannyng key jinalystarda oryssha da kósilip sóilegen kezderin kórdik. Al bú kisining asabalyghy, әnshiligi, әn teksterin jazudaghy ereksheligi turaly sóz jeke әngime taqyryby shyghar. Mәselen, onyng әigili kompozitor Shәmshi Qaldayaqovtyng muzykasyna arnaghan bir ghana «Ana turaly jyr» degen óleni qazaq barda ólmeytin dýnie ekeni anyq. Múnyn, tipti, bertinde bashqúrt, tatar aghayyndardyng da halyq әnindey bolyp ketkeni jii aitylyp jýr)...

Qalamy úshqyr Ghafudyng audarmashylyq qyry da arnayy taqyryp jýgi. Ol tәrjimalaghan Rudakiydin, Bayronnyn, Pushkinnin, Lermontovtyn, Nekrasovtyn, Shevchenkonyn, Maqtymqúlynyn, Lev Tolstoydyn, Kuprinnin, Korolenkonyn, Buninnyn, Eseninnin, basqa da sóz zergerlerining tuyndylary qazaqtyng tól tuyndysynday qabyldanghan biyik dengeyli shygharmalar. Búlardyng ishinde avardyng ataqty aqyny Rasul Ghamzatovtyng kólemi on bes baspa tabaqtay «Mening Daghystanym» dep atalatyn enbegin Ghafekenning bir apta ainalasynda audaryp shyqqanyn estip, qayran qalghan edik.

Negizinde, osy tónirekte de birtalay mәn bar. Rasul kitabynyng Ghafudyng qolyna týsui kezdeysoq emes. Onyng bir sebebi, Ghafekenning dýniyening kez kelgen mandayaldy shayyrymen terezesi ten, tipti, key tústa әlemning azuyn aigha bilegen nebir aqyndarynan airyqsha taghdyrymen de, bólek jaratylysy arqyly da bәsining basym túruy ghajap emes...

Aqynnyng prozadaghy erekshe yrghaghy men kesteli tili de tamsantady.

Aytpaqshy, sheber qoldan shyqqan Ghabit Mýsirepov portreti salmaqty romangha para-par kitap. (Qayyrbekov Gh. Eltinjal: Povesti-esse. Almaty: Óner, 1990 j.)

Bir ghajaby, Ghafekeng osynau aghalaryn airyqsha qadir tútyp, olardyng aldynda ózin baladay sezingenin andaymyz.

Osy rette atalghan tuyndydan jәne bir ýzindi keltirudi oryndy kóremiz: «...Ghabit sol shaqta meni bilinkireydi dep oilaytyn sebebim – ol kisimen búryn jaqsylap eki kezdeskenim bar edi. Biri – eng alghash ret, 1954 jyly Abaydyng qaytys bolghanyna elu jyl tolghan kýn edi. Almaty ippodrymynda qatar-qatar kiyiz ýy tigilip, at shabys, baluan kýres, tolyp jatqan últ saltanatynyng qyzyghyn keshkennen keyin, qonaqtar sol ýilerge jaylasty.

Biz kileng jas aqyn eng shetki ýilerden oryn alyp, mәre-sәre bolyp jatyr ek, bireu esikten basyn súghyp:

– Osynda Ghafu degen bala bar ma? – dedi. Ózi egdeleu kisi eken. Jana ghana qúrdastaryma biylik qúryp, ózimshe ýlkendik jasap otyrghan men ózimnen basqa taghy bir Ghafu barday-aq jan-jaghyma qaraylap qalsam kerek. Júrt kýlip jiberdi. Namysy keldi me, tizerles otyrghan Iztay:

– Bala Ghafu joq, aqyn Ghafu bar, – dep dýr ete qaldy. Ol kezde ekeumizding de bir-bir kitabymyz shyqqan. Sondyqtan bala degennen góri aqyn degendi dúrys kóretinbiz.

– Endeshe sol aqyny kerek, – dedi anau da qayyspay.

Ýnemi ýlkender júmysyn atqaryp jýre, ózin de ýlkenmin dep ýirenip ketetin adamdar bolady.

– Seni Ghabeng – Ghabit shaqyrady, – dedi, endi tipten aibarlanyp ketip.

Men týsinip ýlgermey, ornymnan týregeldim.

Kelsem, bes qanat shamasyndaghy edәuir kenirek ýiding tór aldynda Ghaben, taghy bir aqsaqaldar otyr eken. Ýide iyne shanshar jer joq. Bir-birine iytinip, mingesip alghan júrt. Bәrining kózi endi ghana әnin sozyp, ayaqtap qalghan jigitte eken. Duyldasyp, «bәrekeldini» jaudyryp ketti. Sol bәrekeldining arasynan: «Áne, keldi», – degen gýj ete qalghan dauysqa jalt qarap edim, Syrbay eken. Nege kelgenimdi әli bilmey túrghanmyn. Maghan Ghabeng sәl tanyrqaghan kózben, tez qarap ótti de:

– Á, kel, kel! – dedi. Lezde әn aitqan jigitting orny bosay qaldy, onan basqa oryn bolmaghan son, sol jerge iymene kelip jayghastym. Álgi Syreken: «Ghabe, búl jas aqyn. Ózi Qasymnyng «Darigha» degen әnin aitady», – dep jyldam aitty da, maghan qarap:

– Áy, sen, al aityp jiber! – dedi búiyryp, búiyrghanyna qojanaday bolyp. Ghabeng «Ayta ghoydyn» ornyna: «Ou, degen!» – dep qoya saldy. Aldynda jastar arasynda, «әlgiden» azdap qoldanyp alghanymnyng paydasy tiydi me, dereu batyldanyp ketip, qozghay jóneldim:

Dedim de túrdym,

Jýgire berdim,

Qolymda nayza,

Shaghylyp aigha! –

degen jerge kelgende Ghabeng tebirenip ketip, әldebir saghynysh sazy kómeyine tirelgendey:

– Qayran, Qasym-ay! – dedi.

Qasym Amanjolov búl kezde qatty hal ýstinde, tósekte, auyr nauqas tútqynynda jatyr edi. Sosyn maghan bir kóz toqtatyp qarady da: – Jaraydy, shyraghym, – dep alyp, sәl sayabyrlap, – Ghafu, Ghafu, – dep qaytalap, – «r» nege bolmaghan eken, ә, – dedi de, oghan eshkim jauap bere almaytyny esine týsti me, – jaraydy, sonyng ózi jaqsy, – dedi. Sóidedi de, taghy qaysyng bar degendey, jan-jaghyna qarady. Men endi bosaghanymdy bilip, zyta jóneldim...»

Degenmen, shygharmashyq ghúmyrda arqa sýieytin yqpaldy aghalar, daryndy әdeby orta kezdesse de, Ghafudyng da ósu joly taqtayday tegis bolmaghanyn andaymyz. «Talant joly qashanda auyr jol» dep jatamyz, osy uәj negizsiz emes. Onyng ýstine, jastayynan jetim ósken, jalghyz-jarym jigit týrli kýizelis kezenderin bir kisidey ótkergen siyaqtanady. Anau-mynaugha qyna qoymaghanmen, jabyrqaghan, jasyghan kezderi bayqalady.

Erterekte «Azamat agha» atalatyn maqalasynda әdiletsiz bireulerden zәbir-japa shegip, joghary jaqtardan shetqaqpay kórip, kitaby shyqpay, jýdep jýrgen kezinde joghary qyzmettegi Iliyas Omarovqa baryp shaghynugha bekingenin ózi de jazypty: «Qoy, býitip bolmas dep әdeyi baryp sәlemdesip, jayymdy aittym. Ilekeng edәuir jabyrqap, telefondy alyp ýlken bir kisige: «Pәlenshejan, myna balagha qatty aitqan sózdering bar ma edi, múqap qapty ghoy! Janym, osy aqyn ataulygha bayqandarshy! Búlar qús sekildi ghoy, qanatynan qauyrsyn alsang auyrsynyp qalady. Sosyn ózi de joq, óleni de joq bop qirap ketedi. Osyny eskergeysinder» dep әri ótinish, әri aghalyq әmirdey bir sóz aitty». (Qayyrbekov Gh. «Bir kemening ýstinde». Almaty. Jazushy. 1981 j. 265-b.)

Sóitken Ghafekenning kózi de, joly da osydan keyin ghana baryp ashyla bataghan sekildi.

Áriyne, shygharmashylyq adamyna әrtýrli kedergilerding kezigui zandylyq bolar. Ómir kýnde toy emes, tartyssyz, qayshylyqsyz damu da joq. Qiyndyq atauly qayratty, enbekqor jasty ysyltyp, óz-ózin qayraugha bastap, ýnemi izdenu baghytyna salyp otyrghanday.

Ghafekenning taqyryp auqymy qashanda ken. Qalamy serpindi aqyn tabighattyng kez kelgen qúbylysynan syr aulap, oqyrmanyn údayy izgilikke baulyp, súlulyqqa, tazalyqqa ýndep otyrady. Jaratylystyng qalt etken kórinisin móldirete kestelep, bayandalyp otyrghan jәitpen sәtti ýndestirip, aghyl-tegil әserge bóleydi. Aqyn mәnerine nәzik lirikamen birge qyzynghan sayyn qoltyghy sógilip, alysqa shabatyn qazanattay shiraytyn keng qúlashty epikalyq saryn da tәn. Jәne ejelden tau búlaghynday búrq-sarq qaynap, eshbir qinalmastan, tógilte, ónimdi jazatyn aqyn qoltanbasyndaghy qazaqy qúnar, últtyq kolorit meyir qandyrady.

Jalpy, Ghafekeng qalamynan qyryqtan asa kitap tuypty. Onyng әrqaysy oqushy jýregine jol tauyp jatqanyn angharasyz.

Tughan halqymen bite qaynasqan qalamger dihanmen de, malshy, júmysshymen de qoyan-qoltyq aralasqan adam edi. Onyng úlylyghynyng da basty syry sol tuabitti qarapayymdylyghynda jatuy yqtimal.

Sonau studenttik shaqta óndiristik praktikada jýrip, Qaraghandy shahterleri turaly «Jer astyndaghy júldyzdar» dep at qoyyp ocherk jazyp, әi, bir qatyrdym-au dep, bórkim qazanday bolghan kezderim bar.

Sóitsem, múnda menen birtalay búryn Ghafekeng de kelip, zaboylargha týsip, kenshilermen kezdesip:

– Jalghadym myng otyna bir otymdy,

Ózinmen birge mazdap túrayyn dep! –

dep sonau taqyryppen shahta jyrlary siklin jazyp qoyypty. Keyinirek sony kórgende, әlgi sózdi Ghafu aghadan kóshirip alghanday, qatty qysylghanym eske týsedi...

Al anau әsem Almatynyng túrmystyq-әleumettik jaghdayyna alandap jazylghan maqala taqyryby әuelgide jas aqynnyng sýigen qyzy Bәdeshke arnaghan ólenining alghashqy joly eken. Ol:

– Almatyda kóshesi bar Gogolidin,

Astanada qyzyl gýldey jarym bar.

Sol kóshemen mendik baqytty ómirdin,

Sol jarymmen qydyrghan bir shaghym bar, –

dep Qúday qosqan synaryn jyrlaudy ghúmyr boyy jalghastyrghan. Búl da aqynnyng túraqty taqyryby – sýigen jargha degen adaldyqtyng tamasha ýlgisindey kónil sýisintedi.

(Sóz orayynda aita keteyik, keyingi qyz-jigitterdin, әsirese, keybir aqyn qaryndastarymyzdyng óz qosaghy qasynda jýrip, alystaghy qol jetpey qalghan bireulerdi kýni-týni ólip-óship ansau ýrdisi beleng alyp bara jatqanyn bayqap jýremiz. Álbette, búdan, qimasyndy jyrgha qospa degen oy tumaydy; tek ananyn, mynanyng da osynday aghymgha әuestenui jappay «modagha» ainalyp bara jatqan joq pa dep kýdiktenedi ekensin. Týbi qayyrly bolsyn, biraq onsha jaghymdy qúbylys emes. Shama kelse, qasyndaghy baqytyndy baghalaghangha ne jetsin)...

Ghafu jetimdik tauqymetin erte tartqan, qorghansyzdau bala sanalghanymen, ata-babalary biy-bolys bolghan adamdar kórinedi. Keyin qughyngha týsip, biraz uaqyt Tashkent jaqqa bas saughalapty. Kezinde Ghafekeng de sol jaqqa arnayy baryp, Tóle by basyna tәu etkenin jazghany bar. Áuletting kýrdeli tәleyi sezimtal, әsershil jastyng jýregine óshpes iz qaldyrghan.

Aqyn darynyna bas iygen aghalarynyng biri – danqty Bauyrjan Momyshúly. Jazushy Mamytbek Qaldybaydyng aituynsha, Bauken: «Ghafu – aryndy, aduyndy aqyn. Shygharmalaryn ýzbey oqimyn. Terendigimen, tosyndyghymen ylghy tang qaldyryp otyrady. Onyng jazu tartpasynda bizding býgingi qogham, zaman turaly ótkir dýniyeler jatuy mýmkin. Keyin zertteushiler tauyp alyp jariyalar» – depti.

Jogharyda toqtalghanymyzday, Ghafekeng aitqyshtyghymen de este qalghan jan edi. Mәselen, onyng jazushy Safuan Shәimerdenovke «Soltýstikting sorayghan qaraghayy» dep at qoyghany belgili. Sol sekildi Sәken Jýnisovke: «Men sonau Saryarqany saghynghanda, shashynnan bir iyiskesem jetip jatyr!» degendey sózderi de el auzynda jattalyp qaldy.

***

Biz tapsyrys bergen maqala kelisilgen uaqytta aldymyzda jatady. Aqynnyng mórlep basqanday aiqyn jazu tanbasynyng ózi biyik mәdeniyettin, joghary adamgershilikting belgisindey kórinedi...

Býginderi Ghafekender oigha oralsa, «osy biz keyinde qu dýnie men ataq-mansaptyng qúlyna ainalyp, asyl qasiyetten birtindep alystap, tym úsaqtalyp, kisilikten ajyrap bara jatqan joqpyz ba; tektilik minez sol ardaqty aghalarmen birge ketip qalghan joq pa» dep tolghanasyn.

Qúltóleu Múqash

Abai.kz