«Juas týie jýndeuge jaqsy» degen atam qazaq naqyly últymyzdy kemisitip, auzyna kelgendi kókip alyp, artynan týk bolmaghanday, auzyn qu shóppen sýrtushilerge arnalghanday.

Eger tituldy últtyng bir miyletshili elimizdegi keudesine nan pisken belgili bir diaspora ókiline nemese onyng jikshil toptaryna qarata bәtualy sóz aitsa, «Ádil Sottyn» qaharyna iligip, týrmeden biraq shyghady. Al, tituldy últtyng basynan tómen qaray shaptyrushylargha «Ádil Sot» auzyna su qúiyp alghanday jaq ashpay, ýnemi jyly qabaq tanytumen keledi.

Qazaqstandy qaydam, әlemdi auyzgha almay-aq ta qoyalyq, tek biz ben Belarustan ózge TMD elinde jergilikti últqa qatysty bir auyz jaysyz sóz aitylghanyn estigen de emespiz. Al, alash júrtynda qazaq turaly, onyng memlekettigi turaly týkirigin shasha kókip, ne bolsa sony aitugha keninen jol berilgen. Ústalyp qalsa, keshirim súrap qútyla salady. Jәne ony ústap alushy biylik emes, miyletshil azamattar.

«Magnumgeytke» biylik kóz júma qarap, «bolar is boldy boyauy sindi» qyldy. Qazaqty mazaqtau, qorlau bizding elde kәsiby haypke, hayuany kәiipke ainalghanyn týsinu kerek. Qorlap alyp, mazaqtap alyp, keshirim súray salady. «Bir qyzym, bir qyzymnan soraqqy» degendeyin qazaqy namys osy joly shart synyp, «Mәmbet» sózimen oinaghan tatar tekti orys tildi  Qaraghandy túrghyny Múhamadiyevany múqym qazaqtar elden quudy talap etude...  Sonymen, qaltasynda aqshasy, artynda Putindey qorghaushysy bar Alika hanym ne býldirdi?

Últtyq BAQ әlemjelide qazaqtardyng ar-namysyna tiyetin jazba qaldyrghan Qaraghandy túrghyny Alika Muhamadiyevagha qatysty Bas prokurorgha aryz týsti dep habarlaydy. Osy oqighannyng qalay bolghandyghy turasynda miyletshildigimen júrtqa tanymal jurnalist Aybar Oljay habarlap, býtin bir últty kemsitken jazba Qylmystyq kodeksting 174-babymen («Áleumettik, últtyq, rulyq, nәsildik arazdyqty qozdyru») saralanuy mýmkin ekenin eskertti.

Últtyq kópshilik pen últtyq azshylyqtyng ne ekenine miy jetpey meymanasy asqan, Putindik «orys әlemi» iydeologiyasymen ulanghan  Muhamadiyeva ózining Instagram paraqshasynda jariyalanghan jazbada qazaq tilinde sóileudi talap etetinderdi mazaq etip, memlekettik tildi «polukalbitskiy dialog» dep kelemejdegen bolatyn. Búdan bólek júrtqa qoyylyp jýrgen auqymdy saual «Qazaqstan nemen tanymal?» degen saualgha «mambetami» dep jauap berip, eldegi tituldy últy kópshilik aldynda kópe-kórneu kemisitip, onysyna esh qysylghan joqtyn…

Kóp asqannyng bir tosqany bar demekshi, Alikalar býkil qazaqqa kýl shashudy dәstýrge ainaldyryp, «Vova aghay kel» deudi ómir saltymyzgha engizse, Qazaqstannyng egemendigining ne syqpyty qalmaqshy degen oigha qalghan shaghymyzda senimdi derekkózder Alika Muhamadiyeva Qaraghandy polisiya departamentine tergeuge shaqyryldy degen habarlamany qúlaghymyzgha shaldyrdy.

Elimizde tәuelsizdikting 34 jyly ishinde qalyptasqan Zang men Tәrtip qaghidasyn eskere otyryp, bәrimiz de bir nәrseni jazar aldynda, birdeneni ister aldynda, әldeneni sóiler aldynda oilanuymyz kerek. Osy joly shynymen biylik te jergilikti últpen sanasyp, «qyz erkesi keri shaptyradynyn» kerin keltirgen Alika hanymgha qatysty QR Qylmystyq Kodeksining 174 baby iske qosylatyn synayly.

Sonymen ne boldy, tútas bir últty qorlap alghan Alika totay arty ashylyp qalghan son, kamera aldynda maska jasap, qazaq elinen ózinshe jylap-syqtap keshirim súrady. Qazaq aitady «shólmek myng kýn synbaydy, bir kýn synady» dep, osylaysha últtyq shólmekting shydamyn syndyrghan Alika totashqa ózine deyingiler bәrin býldirip alyp: «Jazdym, janyldym» degen shygharyp alma sózderi búl orayda oghan esh kómektespeydi...

Elimizdegi tanymal basylym «Ertenmedia» derekkózining habarlauynsha, Qaraghandynyng polisiya departamenti Alika Muhamadiyevany uaqytsha ústau izolyatorine qamap tastaghan. Ýstinen QR Qylmystyq Kodeksining 174 baby iske qosylatyn synayly. Álgi bab boyynsha qazaqtardy kemsitken Muhamadiyeva 7 jylgha deyin bas bostandyghynan aiyryluy mýmkin.

Pikirimizge túzdyq: asyndy iship, kiygizindi tiletinderge qazaq ta, onyng biyligi de qashanghy jayylyp – tósek, iyilip – jastyq bolmaqshy. Búl joly qazaq ta, onyng memleketi de short syndy. Endi «orys әlemi» iydeologiyasy boyyn jaylaghan alash balasyna pikiri men sorpasy qosylmaytyn KSRO kezindegi keudemsoqtyqpen jýrgender «Shanyraqqa qarap sóileuge» tiyis. Qazaq búdan bylay «jaman ýidi qonaghy biyleydi» ýrdisin qalyptastyrghan «Eski Qazaqstannyn» múrasynan arylyp, endigi jerde «Jana Qazaqstandyq» «bir eli auzyna eki eli qaqpaq qoy» qaghidatyn qalyptastyryp, Alikany el azmattyghynan airyp, mal-mýlkin tәriklep, «etegin kesip, elden quuy» kerek.

Osylaysha, «Alikanyng ashy sabaghy» basqalargha tәlim boluy lәzim. Elimizde últtyq kópshilik bolyp tabylatyn qazaqty hәm qazaq tildi otandastarymyzdy qorlaghandar bir ghana keshirimmen qútylmasyn!

Abai.kz