Avstriyanyng europalyq jәne halyqaralyq ister jónindegi ministri Beat Maynli-Rayzinger Avstriyanyng әskery beytaraptyghy ósip kele jatqan qauip-qater fonynda onyng qauipsizdigine kepildik bermeydi, atap aitqanda agressor el Reseyden qauip bar, sondyqtan elding NATO-gha kiru mýmkindigin talqylaghan jón dep sanaydy.

Búl turaly ol 26 shildede jariyalanghan nemis Welt basylymyna bergen súhbatynda aitty. Maynli-Rayzinger «qazirgi uaqytta parlamentte nemese túrghyndar arasynda Avstriyanyng aliyansqa mýshe boluyn qoldaytyndar kóp bolmasa da, búl taqyryptaghy pikirtalas «nәtiyjeli boluy mýmkin», óitkeni biz Avstriyanyng qauipsizdik jәne qorghanys sayasatynyng bolashaghy turaly aityp otyrmyz» deydi.

Diplomat jahandyq qauipsizdik jaghdayy barghan sayyn belgisiz bolyp bara jatqan әri «Reseyde agressivti pighyl órship túrghan kezde» kezkelgen el beytaraptyqpen emes, «ózining qorghanys qabiletine jәne seriktestikke investisiya salu arqyly» qauipsizdigin qamtamasyz etetinin atap ótti. Maynliy-Rayzingerding pikirinshe, qazirgi jaghdayda NATO-gha kiru – tilek emes, qajettilik.

Ol Avstriya eshkimge ziyan tiygizbese, oghan eshkim de ziyan tiygizbeydi dep qúr qol qarap otyrugha bolmaydy dep atap ótti. «Búl anghaldyq bolar edi. Álem ózgerdi», - dedi ol. Avstriya SIM basshysy 1995 jyly Europalyq Odaqqa kirgennen beri Avstriyanyng beytaraptyghy aitarlyqtay ózgergenin, óitkeni onyng jauyngerleri EO-nyng «kóptegen bitimgershilik missiyalaryna» qatysqanyn, sonday-aq óz eli «jalpy europalyq qauipsizdik pen qorghanys sayasatyn – qarjylyq, әskery jәne sayasy jaghynan qoldau ýshin qoldan kelgenning bәrin jasap jatqanyn» atap ótti.

Eske salayyq, 2022 jyldyng 5 shildesinde NATO-gha mýshe memleketter Finlyandiya men Shvesiya syrtqy ister ministrlerining qatysuymen eki soltýstik elding aliyansqa qosyluy turaly hattamalargha resmy týrde qol qoydy.

Qújatqa NATO-nyng barlyq 30 elining jәne Shvesiya men Finlyandiyanyng ókilderi qol qoydy. NATO Bas hatshysy Yens Stoltenberg pen qújatqa qol qoyghan Finlyandiya men Shvesiya Syrtqy ister ministrleri óz sózderinde býgingi kýndi «tarihi» dep atady.

Olar eki elding aliyansqa qosyluy olardyng qauipsizdigin nyghaytyp qana qoymay, jalpy NATO qauipsizdigin de nyghayta týsetinin atap ótti. Otyrysta Resey turaly tikeley aitylmaghanymen, biraq dәstýrli beytarap eki elding Soltýstik Atlantikalyq aliyansqa qosylu turaly sheshim qabyldauynyng basty dәleli Reseyding Ukrainagha basyp kirui boldy. Endi Resey men Soltýstik Atlantikalyq aliyans arasyndaghy shekara 1325 shaqyrymgha úlghaydy.

Kerimsal Júbatqanov, tarih ghylymdarynyng kandidaty, S. Seyfullin atyndaghy Qazaq agrotehnikalyq zertteu uniyversiytetining dosenti

Abai.kz